Toshkent moliya instituti huzuridagi moliya-bank xodimlarining malakasini oshirish va ularni qayta tayyorlash

Kredit reytinglarini o'zlashtirishga ixtisoslashtirilgan agentlik boMimi 
uning uchun kirish mumkin bo‘Imagan m a’lumotlarga ega boMishi 
mumkin va aksincha.
«Korporativ boshqaruv reytingi» yoki «korporativ boshqaruvni 
baholash» atamalarini ishlatishdan maqsad кофогаиу boshqaruv 
reytingi va kredit reytingi natijalarining chegaralanganligidan iborat. 
Qoidaga ko'ra, kredit reytingi shaxs o‘zining qarz majburiyatlarini 
ulaming shartlariga mos holda bajarayotganligi ko'rsatuvchi moliyaviy 
imkoniyatlar nisbatan natijasini o'zida aks ettiradi. KBR va unga mos 
tahlil kompaniyaning turli jihatlarini baholash majmuini o'zida aks 
ettiradi. Uning maqsadi moliyaviy yoki tijorat faoliyatining nisbatan 
aniq 
ko'rsatgichlariga fikrlar bildirishga qaragandan ko'ra, ko'proq 
uzoq boMmagan o'tm ishda nisbatan o'rniga ega boMgan boshqaruvning 
joriy standartlarini taqqosiy tahlilidan iborat.
Shu 
o'rinda, 
korporativ 
boshqaruv 
kompaniya 
kredit 
imkoniyatlariga va uning aktivlarini investorlar uchun jozibadorligiga 
ta’sir ko'rsatishi mumkin ekanligining bunday boshqaruv reytingi o'z- 
o'zidan kompaniyaning nisbatan kredit sifatiga yoki uning aksiyalari 
narxiga xulosa bo'la olmaydi.
Mamlakatdagi vaziyat tahlili u yoki bu davlatda tashqi sharoitlar 
(tashqi omil sifatida) sog'lom кофогайу yoki mikro darajagi boshqaruv 
amaliyotiga qanc’nalik darajada imkon yaratayotgani yoki qarshilik 
ko'rsatayotganini aniqlab beradi.
Bunday tahlil doirasida asosiy e ’tibor mamlakat (milliy) 
miqyosidagi sharoitga (fonga) qaratiladi. Agar tashqi sharoitlar 
hukumatning 
mahalliy 
va 
hududiy 
organlari 
tomonidan 
olib 
borilayotgan siyosat va ular tomonidan amalga oshiriladigan faoliyat 
hamda iqtisodiy infratuzilma ta’siri ostida bo'lsa, unda tahlilning diqqat 
markazi bunday omiilar ta’sirini hisobga olishga qaratiladi.
Tashqi vaziyat (fon) alohida kompaniyalaming yaxshi yoki yomon 
ichki boshqaruvi sabablarini aniqlashda katta ahamiyatga ega boMishi 
mumkin. Bundan tashqari, u qo'yidagilam i aniqlashda muhum 
ahamiyatga ega:
- moliyaviy manfaatdor shaxslarga beriladigan huquqlar va ulami 
kompaniyaning moliyaviy manfaatdor shaxslari bilan munosabatlami 
aniqlashda;
-
qaraiayotgan 
davlatning 
tegishli 
infratuzilmasi 
bunday 
huquqiami himoyalanishida qanchalik samaradorligini aniqlashda.
75

Bulam ing birinchisi mavjud qonunchilik va m e’yoriy amaliyot 
tomonidan manfaatdor shaxslarning qanday huquqlari aniqlanganligini 
bilishga yo'naltirilgan. Ikkinchisi esa bunday huquqlaming amaliy 
ahamiyatiga tegishli.
Tegishli qonunlar va m e’yoriy hujjatlami baholashga qo'shim cha 
sifatida tahlil jarayoni investorlar bilan, kompaniyalar direktorlari bilan, 
huquqshunoslar bilan, hisobchilar bilan. m e’yoriy tashkilotlar vakillari 
bilan, fond bitjalari m as’uliyatli xodimlari bilan, iqtisodchilar bilan va 
tegishli professional tashkilotlar bilan bo'ladigan maslahatlami 
o ‘z 
ichiga oladi.
Bunday tahlil asosan qo‘yidagi to‘rtta sohaga e’tiborini qaratgan:
• 
Huquqiy infratuzilma;
•
M uvofiqlashtirish (tartiblashtirish);
•
Informatsion infratuzilma;
• 
Bozor infratuzilmasi.
Mamlakatdagi ichki vaziyat tahlili sanab o ‘tilgan har bir sohani 
(omil sifatida) baholashni (4-ilovaga qaralsin) o ‘z ichiga oladi.
KSR (KBR) darajasini yuqorida aytilganlarga asoslangan ravishda 
belgilash va tahlil qilish metodikasi ham 4-ilovada keltirilgan.
H ozirda bu metodika jahon amaliyotida keng qo‘llanilib kelmoqda. 
Lekin uni O ‘zbekiston sharoitida qoMlashda birmuncha qiyinchiliklarga 
duch kelish mumkin. Bunga sabab, milliy iqtisodiyotning o‘tish davrini 
o‘z boshidan kechirayotganligi ila korporativ siyosatda aralash modelni 
qo‘llanganligi va uni uzluksiz takomillashib borishi.

Download 6,87 Mb.