|
Rasm. Yo’l harakatini avtomatlashtirilgan boshqarish markazi
|
| bet | 27/72 | | Sana | 26.05.2024 | | Hajmi | 30,17 Mb. | | #254273 |
Bog'liq MAJMUA intelektual boshqarish (Восстановлен)Rasm. Yo’l harakatini avtomatlashtirilgan boshqarish markazi
Yo’l harakatini aqlli boshqarish.
YHABT – yo’l harakatini avtomatlashtirilgan boshqarish tizimi. Bu transport oqimlari parametrlari to'g'risidagi ma'lumotlarni to'plash va qayta ishlashni ta'minlaydigan texnik, dasturiy va tashkiliy chora-tadbirlar majmui va buning asosida transport harakatini boshqarishni optimallashtiradi .
«Avto-intellekt» transport oqimlari to‘g‘risidagi ma’lumotlarni to‘plab, ushbu ma’lumotlardan yo‘l harakatini avtomatlashtirilgan boshqarish tizimlariga (YHABT) foydalanish uchun imkon beradi. Trafik haqidagi video ma’lumotlar videokuzatuv kameralari tomonidan to‘planadi va Avto-Intellekt serverlariga uzatiladi. Avto-Intellekt dasturiy to‘plami video ma’lumotlarini tahlil qiladi va transport oqimlarining parametrlarini hisoblab chiqadi. Transport oqimining standart makroskopik tavsiflari to‘plami hisoblanadi, ya’ni:
‒ o'rtacha tezlik [km/soat];
‒ oqim hajmi (soatiga transport vositalari soni) [TV/soat];
‒ oqim zichligi [TV/km].
Bundan tashqari, u hisoblab chiqadi:
– yo’l polosasining bandligi [%];
– avtomobil uzunligi [m] — (avtomobilni tasniflash masalasini hal qilish uchun);
‒ chorraha oldidagi navbat uzunligi (bir juft videokameradan foydalaniladi);
- "qarama-qarshi yo‘nalishda harakatlanish" holati aniqlandi.
rasm. Avtomatlashtirilgan harakatni boshqarish tizimining ishlashi.
Keyin ma'lumotlar operatsion markazga (ma’lumotlarni qayta ishlash markaziga) yuboriladi, u erda ular xaritada ko'rsatilishi va tahlilchilar guruhi tomonidan keyinchalik foydalanish uchun ma'lumotlar bazasida saqlanishi mumkin. Yo’l harakatini moslashuvchan boshqarish uchun ma'lumotlar YHABT svetofor ob'ektlarini boshqarish quyi tizimiga yuboriladi.
YHABT svetoforlarni avtomatik rejimda boshqarishni anglatadi. Yo'l harakati intellektual yo'l boshqaruvchilari (IYB) tomonidan boshqariladigan svetoforlar yordamida tartibga solinadi, ular o'z navbatida ma'lumotlarni uzatish liniyalari orqali markaziy YHABT serveri tomonidan boshqariladi. YHABT serveri muvofiqlashtirish rejalarini IYB ga turli mezonlarga muvofiq yuklaydi: yil vaqti, kun vaqti, hafta kuni va Auto-Intellectdan olingan maʼlumotlar asosida hisoblangan joriy yo’l transporti holati. Shuningdek, YHABT serveri markaziy tartibga solish vazifalarini amalga oshirib, IYB ning ish rejimlarini boshqaradi. Bundan tashqari, YHABT serveri Auto-Intellect [2] dan olingan maʼlumotlar asosida har bir alohida chorrahadagi svetofor fazalari davomiyligini mahalliy sozlash uchun mahalliy, moslashuvchan boshqaruv algoritmlarini bajarishi mumkin.
Avtotransport vositalari uchun videokuzatuv tizimlari transport tezligi, tirbandlik, yo'l-transport hodisalari va ayniqsa xavfli yoki taqiqlangan transport harakati haqida xabar berishi mumkin. Trafik tirbandligi to‘g‘risidagi ma’lumotlar, shuningdek, oddiy fuqarolar uchun ham foydali,chunki ular boshqa yo‘llardan haralatlanishadi, davlat tomonidan tartibga soluvchi xizmatlar uchun ham foydali bo‘ladi - bu ularga transport oqimlarini boshqa yo‘nalishlarga burib tirbandliklarni kamaytirishga yordam beradi.. Baxtsiz hodisalar haqida xabarlar avtomatik ravishda qutqaruv xizmatiga va favqulodda (texnik) xizmatlarga uzatiladi.. Agar video tasvirni tahlil qilish tizimi davlat raqamini o'qish moduli bilan to'ldirilgan bo'lsa, tizim tomonidan olingan ma'lumotlar qoidabuzar-larni javobgarlikka tortish uchun dalil sifatida ishlatilishi mumkin.
ITT maxsus funktsiyalarni amalga oshiradigan aniq (shahar, mintaqaviy) mahalliy quyi tizimlarning bir qismi bo‘lishi mumkin. Masalan, shahar yo‘lovchilar transportida dispetcherlik va uning harakatlanishini boshqarish tizimlari, shahar va avtomagistrallarning ko‘chalar va yo‘llar tarmog‘idagi harakatni boshqarish tizimlari, maxsus xizmatlar (tez yordam, politsiya, favqulodda vaziyatlar vazirligi, texnik yordam xizmatlari va boshqalar) transport vositalarini boshqarish tizimlari, haqiqiy va potentsial yo‘l harakati qatnashchilari: haydovchilar, piyodalar, jamoat transporti yo‘lovchilari uchun harakatlanishni rejalashtirish va ma’lumot berish tizimlari. Transport tizimlarining xususiyatlariga va boshqaruv sub’ektlari oldida turgan muammolarning ustuvorligiga qarab, quyi tizimlarning tarkibi, ularning funktsional xususiyatlari va amalga oshirish xususiyatlari o‘zgarishi mumkin, bu har bir o‘ziga xos ITT arxitekturasida aks etadi.
Yo‘l harakati tizimida boshqarish ob’ekti transport oqimi bo‘lib, uning holati ko‘plab omillarga bog‘liq. Ularni hisobga olish transport harakatini muvofiqlashtirish dasturlarida transport oqimlarini oqilona boshqarish uchun zarurdir. SHahar transport oqimlarining xarakterli xususiyati ularning beqarorligi. Kun, hafta davomida ularning xususiyatlarida faslga qarab o'zgarishlar mavjud.
Transportni boshqarish arxitekturasini loyihalashda, odatda, oxirgi qurilmalarning joylashuvi yoki foydalaniladigan texnologiyalar nuqtai nazaridan vazifani kichikroq bo'limlarga ajratish maqsadga muvofiqdir. Keyinchalik, yagona telematik yechimni tashkil etadigan quyi tizimlarni tanlash kerak. Shunday qilib, soddalashtirilgan tuzilma uchun funktsional va axborot aloqalarini aniqlash va qoniqarli boshqaruv strategiyasini tanlash kerak.
Eng past darajadagi svetoforlar bilan chorraha mavjud bo'lganda, yo'l harakati boshqaruvi qurilmalariga klassik yondashuvdan kelib chiqadigan shahar transportini boshqarish tizimining joriy bo'linmasi odatda uch darajali ierarxiya bilan tavsiflanadi, Odatda, ushbu darajadagi asosiy trafikni boshqarish moslamalari tanlanadi, ular bir nechta qo’l boshqaruv moslamalarini boshqaradi yoki sinxronlashtiradi. Ketma-ket ulangan trafikni boshqarish qurilmalari haqida gap ketganda, odatiy dastur "yashil to'lqin" deb ataladi.
Ikkinchi darajada, odatda, boshqaruv qurilmalaridan ma'lumotlar to'planadi. Natijada, yuqori markaz va transportni boshqarish moslamasi o'rtasidagi aloqa kanallariga bo'lgan talablar kamayadi. Aksincha, istisno tariqasida, ulangan svetoforlarni boshqarish ham ushbu darajada qo'llaniladi. Bunday holda, ma'lumotlar konsentratori mahalliy transport markazi stantsiyasi bilan almashtiriladi.
Uchinchi, eng yuqori darajada, yuqori darajadagi kompyuter ishlaydi, u ma'lumotlarni qayta ishlaydi va markazlar orqali boshqaruv qurilmalari bilan aloqa qiladi. Ushbu darajada, odatda, avtomatlashtirilgan boshqaruv tizimining ishlashini boshqaradigan va dispetcherlar orqali transport oqimidagi favqulodda hodisalarga yoki boshqa favqulodda vaziyatlarga javob berishga qodir bo'lgan dispetcherlik nazorati ham qo'llaniladi.
Telematik tizimlarning ierarxiyasi quyida batafsilroq muhokama qilinadi.
Shahar tizimlari ierarxiyasidagi birinchi darajani alohida transport uzellari tashkil qiladi. Eng oddiy holatda, chorrahadagi svetofor transport uzellari boladi, shuningdek, yopiq to'xtash joyi, transport oqimi tezligini cheklaydigan mahalliy ogohlantirish moslamalari, tunnelni boshqarish tizimi va boshqalar. Har doim svetofor yoki boshqariladigan yo'l belgilari va avtomatlashtirilgan boshqaruv tizimi bo'lishi mumkin bo'lgan svetoforlar va harakatlantiruvchi elementlardan tashkil topgan nisbatan yopiq blok haqida gapiriladi. Bunday kontseptsiyaga ega bo'lgan mahalliy boshqaruv tizimi boshqa transport uzellari yoki yuqoriroq markazga nisbatan ma'lum funktsional aloqalar va ma'lumotlar tarkibiga ega.
Ikkinchi daraja. Shahar aglomeratsiyasidagi transport tizimi har doim bir xil turdagi texnologiyalar bilan shakllanadigan nisbatan yopiq topologik komplekslarni yaratadigan transport markazlari tomonidan shakllantiriladi. Alohida texnologik komplekslar ham shaharning istalgan joyida joylashgan bo'lishi mumkin. Topologik kompleks, masalan, boshqarish moslamalari bilan harakatni boshqarish moslamalari o'rtasida o'zaro bog'liqlik shaharning ma'lum bir tanlangan hududida mavjud bo'lishi. Aksincha, masalan, avtomobil tunnellarida harakatni boshqarish tizimlari yoki Park and Ride kabi to'xtash joylarini boshqarish moslamalari bir xil texnologiyani ifodalab, shaharning istalgan joyida joylashgan bo’lishi mumkin.
Shuning uchun, mintaqa darajasida boshqaruv bo'lgan ikkinchi darajaning ta'rifi topologik yoki texnologik uzellarni boshqarishga bo'linadi, soddalashtirilgan diagrammaga qarang - rasm. 1.5.
|
| |
