Patent asosida ishlayotgan muhojirlarning katta qismi O‘zbekiston davlatidan
kelgan muhojirlardir. 2019 yilda ular shunday muhojirlar umumiy sonining 94,57
foizini tashkil qilgan. 2019-yilda Qozog‘istonda
mehnat muhojirlari sonining
kamayishi (522,3 mingdan 502,7 ming kishiga yoki 3,75 foizga) O‘zbekistondan
mehnat muhojirlari sonining qisqarishi aniqlangan. Mamlakatlar bo'yicha
Qozog'istonda patent bo'yicha ishlayotgan immigrantlar soni bo'yicha batafsil
ma'lumotlar 1.2.4-jadvalda keltirilgan.
1.2.4 QAYTISH MIGRATION
Qozog‘istonda patent asosida ishlayotgan muhojirlarning
katta qismi qurilish
ishlari bilan shug‘ullanadi. Bunday odamlar soni 2018 yilga qadar doimiy ravishda
oshib bormoqda. 2019-yilda 19,8 ming kishining qisqarishi qayd etildi,
bu patent
bo‘yicha ishlayotgan migrantlar sonining umumiy qisqarishiga (20,2 ming kishi)
juda yaqin. Shu bilan birga, uyda ishlaydiganlar soni (bog'bonlar va uy bekalari)
o'rganishning butun davri davomida o'sish tendentsiyasiga ega (1.2.5-jadval).
Shunday qilib, Qozog‘istonda migratsiya jarayonlari rivojlanishining to‘rtinchi
bosqichi doirasida mamlakat mehnat muhojirlari, birinchi navbatda qo‘shni
davlatlar uchun jozibador bo‘lib qolmoqda. Biroq Qozog‘istonga
mehnat
migratsiyasi hajmining bosqichma-bosqich qisqarishi kuzatilmoqda.
Zamonaviy dunyoda migratsiya jarayonlarini o'rganish bo'yicha asosiy davlatlar mezbon
davlatlar hisoblanadi. Shunga ko'ra, bu mamlakatlarda migratsiya bilan bog'liq imkoniyatlar
va xavflar ko'pincha ta'kidlanadi. Migratsiya jarayonlari ipakchilik bilan shug‘ullanuvchi
mamlakatlarga ham o‘z ta’sirini o‘tkazishi aniq,
ammo migratsiyaning bunday
mamlakatlarga ta’sirini chuqur, tizimli tahlil qilish cheklanganligicha qolmoqda. Kelib
chiqqan mamlakatlar uchun migratsiya ularning keyingi rivojlanishiga hissa qo'shadimi
yoki to'sqinlik qiladimi, degan savol juda muhimdir. Migratsiya
jarayonida uning eng
qimmatli resurslaridan biri bo'lgan inson kapitali kelib chiqqan mamlakatdan qabul qiluvchi davlatga o'tkaziladi.
Muhojirlarning to‘plangan tajribasidan unumli foydalana olsa va foyda
xarajatlardan ko‘p bo‘lsagina kelib chiqqan mamlakat o‘z inson kapitalini
migratsiyaga sarmoya qilishi mumkin.
Mehnat muhojirlari sonini baholashda
shuni hisobga olish kerakki, YeOII
mamlakatlari fuqarolari Qozog‘istonda xorijiy ishchilar sifatida hisoblanmaydi va
tegishli ravishda taqdim etilgan statistik ma’lumotlarda hisobga olinmaydi.
27
23 734 26 479
Ozarbayjon
380
Avstraliya
