Imitatsiya asbobi (Artistic Media). 12
O’MT = Vektorli grafika asoslari Tuzuvchi: Maxsus fan o’qituvchisi O’lmasbek Xolmirzayev 2-son KHM
= 74 =
Imitatsiya
asbobi
nuqtali
grafika
dasturlarida ko’prok ishlatiladi. Shunga
qaramay vektorli dastur xam bu asbobni taqdim
etadi.Bu asbob orqali Peroda chizish o’pnini
bosa oladi, shu bilan birga bezakli shtamp
o’rnini xam bosadi. Bu asbobning joyibligi
shundaki u asosiy konturni chizib, bu kontur
bo’ylab turli obe’ktlar joylashib manzarali va
grafik effektlarni beradi.
Na’muna rejimi (Rgeset) bu rejimda shunday
obe’ktlarni yaratish mumkinki, bunda bu
obe’ktlar tayyor na’munalarga qarab o’z
shaklini o’zgartiradi. Bu rejimda shakilli
chiziqlarni ishlatish mumkin.
Muyqalam rejimi (Vrush) bu rejimda murakkab tuzilishga ega bo’lgan
bezakli shakillarni yaratish mumkin.
Purkagich rejimi (Object Sprayer) kontur trektoriyalari bo’ylab turli grafik
obe’ktlarni joylashtiradi. Bu rejim murakkab ramqalar, bezakli qatorlarni yaratish
uchun muljallangan.
Кalligrafiya rejimi (Sallligraphis) bu rejimda kalin pero yoki enli muy qalam egri
chiziqlarini chizish mumkin.
Bosim rejimi (Rgessure) bu rejimda shunday chiziqlarni chizish mumkinki bu
chiziqlarni klaviatura orqali boshkarish mumkin.
14-mavzu:
Rang modellari. To‘ldirish turlari; To‘ldirmalar yaratish va tahrirlash
Правильная фигура (Perfect Shape) guruhi asboblari
Bu guruhdagi asboblar yordamida ma‘lum bir tipdagi figuralarni yaratish
mumkin. Bu figuralar tipini xususiyatlar panelidagi ro‗yxatdan tanlash
mumkin.
- Базовые фигуры (Basic Shapes).
- Стрелки (Arrow Shapes).
- Блок-схемы (Flowchart Shapes).
- Баннеры (Banner Shapes).
- Выносные элементы (Callout Shapes).
Yaratiladigan figuralar shaklini oddiy figuralar shakllarini o‗zgartirganday
o‗zgartirib bo‗lmaydi.Lekin bu figuralarning deyarli xammasida bir yoki bir
nechta rangli maxsus markerlari bo‗lib, ularni siljitib figuralar shaklini
o‗zgartirish mumkin bo‗ladi. Bu figuralarni kontekstli menyudagi
Преобразовать в кривые (Convert To Curves) buyrug‗i yordamida egri va
to‗g‗ri chiziqlardan iborat figuraga aylantirish mumkin.
Текст (Text) asbobi
O’MT = Vektorli grafika asoslari Tuzuvchi: Maxsus fan o’qituvchisi O’lmasbek Xolmirzayev 2-son KHM
= 75 =
Matn yaratish va tahrirlash asbobi hisoblanadi.Matn CorelDRAWda
ikki turda bo‗ladi: Satrli (Artistic Text) va Abzasli (Paragraph Text).
Matn turi uni kiritish jarayonida avtomatik tanlanadi. Agar hujjat bo‗sh
joyiga sichqoncha chap tugmasi bosilsa, kursor paydo bo‗ladi va kiritilgan
matn satrli matn bo‗ladi. Abzasli matn yaratish uchun asbob tanlangandan
so‗ng sichqoncha chap tugmasi bosilib, qo‗yib yubormasdan ekranning
ma‘lum bir bo‗sh joyida tortiladi yoki biror berkitilgan vektorli figura ichida
sichqoncha tugmasi bosiladi.
Таблица (Table) asbobi
Bu asbob jadvallar yaratish va ularni tahrirlashga mo‗ljallangan.
Jadval yaratish uchun sichqoncha chap tugmasi birinchi nuqtada
bosiladi va uning ko‗rsatkichi kerakli yo‗nalishda tortiladi. Sichqoncha
tugmasi qo‗yib yuborilganda jadval yaratiladi. Yaratilgan jadval
parametrlarini va uning satr va ustunlar sonini xususiyatlar panelidan ko‗rish
va o‗zgartirish mumkin.
15-mavzu:
Corel Drawda grafik tasvirlar yaratishda turli to‘ldirishlardan
foydalanish
Объект (Object) asboblar guruhi
Bu guruhda beshta maxsus ob‘yektlarni yaratish imkoniyatini
beruvchi asboblar joylashgan: ko‗pburchaklar, yulduzlar, murakkab
yulduzlar, setka va spirallar.
Многоугольник (Polygon) asbobi
Ko‗p sonli burchaklar va qirralarga (3dan 500 gacha) ega bo‗lgan
ko‗pburchaklar yaratish uchun qo‗llaniladi. Burchaklar va qirralar
sonini maxsus paydo bo‗ladigan xususiyatlar panelidagi
Количество вершин или сторон многоугольника (Number of points or
sides on polygon) maydonida kiritish va o‗zgartirish mumkin.
Звезда (Star) asbobi
O’MT = Vektorli grafika asoslari Tuzuvchi: Maxsus fan o’qituvchisi O’lmasbek Xolmirzayev 2-son KHM
= 76 =
Bu asbob yulduzlar yaratish uchun ishlatiladi. Asbobning
xususiyatlar panelida ikkita maydon mavjud:
- Количество вершин звезды (Number of points on star)-yulduz
qirralari soni.
- Степень заострения вершин звезды (Sharpness of Star) — yulduz
chiziqlari qo‗shni chiziqlarni necha marotaba kesib o‗tishi qiymati
kiritiladi.
Сложная звезда (Complex Star) asbobi
Bu asbob yordamida 5 tadan 500 tagacha qirralarga ega murakkab
yulduzlarni yaratish mumkin. Uning parametrlari Звезда (Star)
asbobi parametrlaridek bo‗ladi.
Разлинованная бумага (Graph Paper) asbobi
Bu asbob yordamida bir xil o‗lchamdagi to‗rtburchaklar
(yacheyka)dan iborat bo‗lgan setka ob‘yektini yaratish mumkin.
Setkadagi yacheykalar sonini xususiyatlar panelida kirirtish mumkin.
Спираль (Spiral) asbobi
Bu asbob spirallar yaratish uchun mo‗ljallangan. Yaratilgan
spirallarning parametrlarini xususiyatlar panelidan foydalanib ko‗rish
va o‗zgartirish mumkin.
- Количество витков (Spiral Revolutions)-spiraldagi aylanmalar soni.
- Симметричная спираль (Symmetrical Spiral) — spiral aylanalari birbiridan
teng masofada joylashishini o‗rnatish.
- Логарифмическая спираль (Logarithmic Spiral) — spiral aylanalari
orasidagi masofa logarifmik qonunlar asosida o‗zgaradi.
- Степень неравномерности спирали (Spiral Expansion Factor) —
logarifmik spiral aylanalari orasidagi masofa.
O’MT = Vektorli grafika asoslari Tuzuvchi: Maxsus fan o’qituvchisi O’lmasbek Xolmirzayev 2-son KHM
= 77 =
16-mavzu:
Konturlarni bo‘yash atributlari va ularni boshqarish
Заливка (Fill) guruhi asboblari
Bu guruhda ob‘yektlarni bo‗yash uchun ishlatiladigan asboblar mavjud.
Диалоговое окно цвета заливки (Fill Color Dialog)
Bu tugma bilan ob‘yektlarning bo‗yalish rangini tanlash imkoniyatini
beruvchi Однородная заливка oynasi ochiladi (4.5-rasm).
Диалоговое окно фонтанной заливки (Fountain Fill Dialog)
Bu tugma bilan ob‘yektlarning gradiyentli bo‗yalish sozlamalarini
tanlash imkoniyatini beruvchi Фонтанная заливка oynasi ochiladi
(4.6-rasm).
O’MT = Vektorli grafika asoslari Tuzuvchi: Maxsus fan o’qituvchisi O’lmasbek Xolmirzayev 2-son KHM
= 78 =
Диалоговое окно заливки узором (Pattern Fill Dialog)
Bu tugma bilan ob‘yektlarning takrorlanuvchi tasvir-uzor bilan
bo‗yalishini ta‘minlovchi Узор oynasi ochiladi (4.7-rasm).
Figuralarning ichki sohasi takrorlanuvchi tasvir-uzor bilan bo‗yaladi.
O’MT = Vektorli grafika asoslari Tuzuvchi: Maxsus fan o’qituvchisi O’lmasbek Xolmirzayev 2-son KHM
= 79 =
Bu oynaning yuqori qismida uzor turi tanlanadi.
- 2-цветный (2-color) — uzor rangi Основной (Front) va Фоновый (Back)
maydonlarida aniqlangan ranglar bilan aniqlanadi. Создать (Create) tugmasi
yordamida yangi uzor yaratish mumkin.
- Полноцветный (Full color) — rangli vektorli uzor.
- Растр (Bitmap) — uzor shaklida biror rastrli tasvir qo‗llaniladi.
Bu oynada tayyor uzorlarni taklif etuvchi maxsus ro‗yxat ham mavjud.
Диалоговое окно заливки текстурами (Texture Fill Dialog)
Bu tugma ob‘yektlarni tekstura bilan bo‗yash imkoniyatini beruvchi
Заливка текстурой oynasini ochadi (4.8-rasm). Библиотека
текстур(Texture library) ochiladigan ro‗yxatidan mavjud teksturalar
kutubxonasi tanlanadi, Список текстур (Texture list) — ro‗yxatidan
O’MT = Vektorli grafika asoslari Tuzuvchi: Maxsus fan o’qituvchisi O’lmasbek Xolmirzayev 2-son KHM
= 80 =
ixtiyoriy tekstura tanlanadi.
Параметры (Options) tugmasi teksturani sozlash uchun, Плитка (Tiling)
— tugmasi uni geometrik sozlash uchun ishlatiladi.
Диалоговое окно заливки PostScript (PostScript Fill Dialog)
Bu tugma Текстура PostScript oynasini (4.9-rasm) ochadi. Bu oyna
PostScript qurilmalarda to‗g‗ri chiquvchi maxsus bo‗yash ranglari
bilan ishlash imkoniyatini beradi.
O’MT = Vektorli grafika asoslari Tuzuvchi: Maxsus fan o’qituvchisi O’lmasbek Xolmirzayev 2-son KHM
= 81 =
17-mavzu:
Vektor effektlari
Интерактивные инструменты (Interactive) asboblar guruhi
Bu guruh asboblari interaktiv rejimda turli effektlar (Эффекты
menyusidagi)ni qo‗llash imkoniyatini beradi. Lekin bu guruh asboblarining
xammasi ham Эффекты menyusida mavjud emas.
Интерактивное перетекание (Interactive Blend)
Bu asbob bir turdagi figuradan ikkinchi turdagi figuraga ketma -ket
o‗tish effektini yaratish uchun qo‗llaniladi. Asbob tanlangandan
so‗ng avval birinchi ob‘yekt ustida sichqoncha chap tugmasi bosiladi,
keyinchalik sichqoncha tugmasini qo‗yib yubormasdan uning ko‗rsatkichini
ikkinchi figuraga tortiladi va sichqoncha tugmasi q o‗yib yuboriladi. Bu
effect parametrlarini xususiyatlar panelidan o‗zgartirish mumkin.
Yaratilgan ob‘yekt belgilansa unda maxsus markerlar paydo bo‗ladi.
O’MT = Vektorli grafika asoslari Tuzuvchi: Maxsus fan o’qituvchisi O’lmasbek Xolmirzayev 2-son KHM
= 82 =
Bu markerlardan foydalanib, o‗tish parametrlarini o‗zgartirish mumkin.
Интерактивный контур (Interactive Contour) asbobi
Bu asbob biror figuraning nusxalarini uning atrofida yoki ichida
ma‘lum bir masofada yaratish uchun qo‗llaniladi. Bu asbob yordamida xosil
qilingan yangi figurada maxsus markerlar paydo bo‗ladi. Ularni ichkariga
yoki tashqariga tortib effekt ko‗rinishini o‗zgartirish mumkin.
Интерактивное искажение (Interactive Distortion) asbobi
Эффекты (Effects) menyusida mavjud bo‗lmagan effekt xosil qilish
imkoniyatini beradi. Xususiyatlar panelidan rejimlarni tanlash imkoniyati
mavjud: Push and Pull (Тяни-толкай), Zipper(Зигзаг) yoki Twister
(Скручивание). Bu effekt qo‗llanilgan ob‘yektni ham markerlari yordamida
o‗zgartirish mumkin.
Интерактивная тень (Interactive Drop Shadow) asbobi
O’MT = Vektorli grafika asoslari Tuzuvchi: Maxsus fan o’qituvchisi O’lmasbek Xolmirzayev 2-son KHM
= 83 =
Bu asbob yordamida belgilangan ob‘yektning soyasini yaratish
mumkin. Bu asbob tanlangandan so‗ng ob‘yekt ustida sichqoncha
chap tugmasi bosiladi va uni qo‗yib yubormasdan biror tomonga tortiladi va
sichqoncha tugmasi qo‗yib yuboriladi.
Интерактивная оболочка (Interactive Envelope) asbobi
Ob‘yektlarga maxsus qobiqlar yaratish va bu qobiq yordamida ular
shaklini o‗zgartirish imkoniyatini beruvchi asbob hisoblanadi.
Интерактивное вытягивание (Interactive Extrude) asbobi
Bu asbob ob‘yektlarning xajmlarini o‗zgartirish, keyinchalik ularni
aylantirib ko‗rish imkoniyatini beradi. Bu asbob tanlanganda
ob‘yektda maxsus markerlar paydo bo‗ladi.
Bu asbob bilan ob‘yekt ustida ikki marta sichqoncha chap tugmasi
bosilsa,sichqoncha ko‗rsatkichi
ko‗rinishga o‗tadi. Bu esa
ob‘yektni uch o‗lchamli ko‗rinishda burish imkoniyatini beradi. Xususiyatlar
panelidan effektning boshqa parametrlarini o‗rnatish mumkin bo‗ladi.
Интерактивная прозрачность (Interactive Transparency)
Bu asbob yordamida ob‘yektlarni qisman rangini o‗zgartirib, ular
orqasida turgan ob‘yektlarni ko‗rinadigan qilish effektini yaratish
uchun qo‗llash mumkin. Ob‘yektlarga qo‗llanishi yuqoridagi
Интерактивная тень asbobiga o‗xshaydi.
18-mavzu:
Oddiy vektor effektlari
Matnlar bilan ishlash.
Hujjatga matn qo‗yish uchun asboblar panelidan A "Текст" asbobi
tanlanadi va matn boshlanishi kerak bo‗lgan joyga sichqoncha tugmasi
bosiladi.Bunda sichqoncha bosilgan joyda kursor paydo bo‗lib, matnni
kiritishni boshlash mumkin bo‗ladi.
1. Matnni kiritish jarayonida va u belgilangan vaqtda "Текст" asbobi
O’MT = Vektorli grafika asoslari Tuzuvchi: Maxsus fan o’qituvchisi O’lmasbek Xolmirzayev 2-son KHM
| 