Udk 519. 685: 004. 94 R. T. Gaziyeva, E. O. Ozodov, S. Y. Ismoilov

18 
Rasm 1.7. Loyiha menejeri. Standart ko`rinish 
MasterSCADA-ning ko`pgina Windows ilovalari kabi asosiy dastur menyusi va 
asboblar paneli ham mavjud . Ular ekranning yuqori qismida joylashgan. Ehtimol, har 
bir foydalanuvchi bu tushunchalarni yaxshi biladi va piktogramma va menyu 
elementlari bilan ishlash tartibini ta'riflashning hojati yo`q. MasterSCADA-ni boshqa 
dasturlardan ajratib turadigan tafsilotlar keyingi bo'limlarda muhokama qilinadi. 
Dastur oynasining qurilmasini hisobga olgan holda, biz "Default"dasturi 
tomonidan taqdim etilgan qismlarining joylashuvini ko’ramiz. Biroq, foydalanuvchi 
o`z monitorining formatiga yoki qulaylik haqidagi o`z g'oyalariga asoslanib, ularni 
"o`zlari uchun" o`zgartirishi mumkin. 
Ekranning chap tomonida loyiha tarkibidagi asosiy Navigator mavjud.
U ikki qismdan - daraxt tizimi va daraxt ob'ektlaridan iborat . Daraxtlarning har 
birining joylashgan joyini har qanday vaqtda o`zgartirish mumkin. Buni amalga 
oshirish uchun daraxtni ramkasining yuqori qismidagi chap sichqoncha tugmasini 

19 
bosing (bosish uchun maydon ikki qavariq chiziq bilan belgilanadi) va uni bosib ushlab 
turing, oynani harakatlantiring. 
Oxirgi yillarda keng formatli monitorlar ommalashdi va foydalanuvchilar
1.8 rasmda ko`rsatilgan daraxtlarni joylashtirish usulini tanlashlari mumkin. 
 
 
Rasm 1.8. Loyiha menejeri. Tasodifiy ko`rinish 
 
Daraxtlarning o`ng tomonida siz tanlagan loyiha daraxti elementiga tegishli 
bo`lgan xususiyatlar sahifalari mavjud.
Xususiyatlar sahifalarining tarkibi qaysi element ajratilganiga qarab o`zgaradi. 
"Sichqonchaning o`ng tugmasini bosing" - bu ibora turli masalalar bo`yicha texnik 
yordamga murojaat qilgan foydalanuvchilar tomonidan doimo qollanadi. Haqiqatan 
ham, bu harakat har qanday ishlab chiquvchi tomonidan ish kuni davomida bir necha 
marta ishlaydi. Sichqonchaning o`ng tugmachasini bosib, elementlarning kontekst 

20 
menyusini ochasiz. MasterScada elementlari sirlarini tezroq ochib beradi, agar siz ular 
bilan quyidagi sxema bo`yicha tanishsangiz: elementni daraxtga qo`shing, mulk 
sahifalarini va kontekst menyusini ko`ring. Odatda, bu elementning maqsadini va uni 
qo`llash sohasini tushunish uchun etarli. 
Agar bu hali yordam bermasa, yordam chaqiring (klaviaturadagi F1 funktsiya tugmasi 
yoki kontekst menyusidagi element yoki asboblar paneli tugmasi – bu o`qni tushunarsiz 
elementga bosishingiz va tushuntirishingiz mumkin, qarang: shakl 1.9.). 

Download 2,6 Mb.