3
Mundarija
Kirish
4
1.
Injenerlik dasturlashning umumiy tavsifi
6
1.1.
Injenrlik dasturlashning umumiy xususuyatlari
6
1.2. Injenerlik dasturlash tizimida dasturlash muhandisligi.
14
1.3. Dasturlash muhandisligining talablarni aniqlash usullari.
17
1.4. DT arxitekturasi loxalash usullari
26
2.
Dasturlar va tizimlarning sifati va ishonchliligini ta’minlash
32
2.1. Dasturlar va tizimlarning to`g’ri ishlashini tekshirish.
32
2.2. Dasturlash muhandisligida vositalar va instrumentlar
35
2.3. Dasturlashda qo`llaniluvchi standartlar.
41
2.4. SCADA tizimlari uchun instrumentlar va panelar.
60
2.5. Boshqaruv dasturlari uchun mnemosxemalar yaratish.
63
2.6. Obektga qaratilgan dasturlash muhitini yaratish.
71
3.
ABTlar uchun boshqaruv tizimlarini yaratish
86
3.1. OPC standartlar. Boshqaruv tizmlar uchun OPCga asoslangan
boshqarish.
86
3.2. Real vaqt davomida dasturlarni sozlash va ishga tushirish
99
4.
Xulosa
102
5.
Foydalanilgan adabiotlar ro`yxati
103
4
Kirish
Zamonaviy rivojlangan TJABT bosqichlari texnologik jarayonlarga zamonaviy
dasturlanuvchi
kontrollerlardan
foydalanish
va
ishga
tushirishda
shaxsiy
kompyuterlarni faoliyatini to`liq ta’minlovchi ko`p tarmoqli dasturlardan foydalanish,
ularni standart
tarmoqlarini rivojlantirish, ko`p massivlash va yopiq tizimlar uchun
ishonchli dasturiy-texnik kompleksni (DTK) rivojlantirish bilan tavsiflanadi.
Yuqoridagilarni inobatga olgan holda,
hozirgi paytda,
O`zbekiston
Respublikasida suv xo`jaligi sohasidagi texnologik jarayonlarni avtomatlashtirish va
boshqarish bo`yicha yuqori malakali mutaxassislarni i o`quv yurtlarida tayyorlashga
katta e'tibor berilmoqda.
Shu munosabat bilan, hozirgi vaqtda 5311000- "Texnologik jarayonlar va ishlab
chiqarishlarni avtomatlashtirish va boshqarish (suv xo`jaligida)" yo`nalishi talabalariga
qishloq va bir xo`jalikda TJABT yaratishda
zamonaviy raqamli boshqaruv
tizimlarining elementlarini qo`llash bo`yicha zarur bilim va ko`nikmalarga ega bo`lish
imkonini beradigan o`quv qo`llanmasini tayyorlash va chop etishga ehtiyoj mavjud.
"Injenerlik dasturlash" fanining maqsadi talabalarni qishloq va suv xo`jaligi
texnologik ob'ektlarida texnologik jarayonlarni avtomatlashtirishning nazariy va
amaliy muammolarini mustaqil hal qilish uchun raqamli boshqaruv tizimlarini yaratish
va ularda ko`nikmalarni shakllantirishning nazariy asoslari, usullari va vositalari bilan
o`qitishdan iborat.
Yuqoridagilarni hisobga olgan holda, ushbu qo`llanmada
qishloq va suv
xo`jaligida zamonaviy raqamli boshqaruv tizimlarini yaratish uchun zarur bo`lgan
nazariy va amaliy masalalar aks ettirilgan.
Hozirgi vaqtda raqamli qurilmalar asosan mikrokontrolerlar, signal protsessorlari va
kodeklar,
modemlar, analog-raqamli yoki raqamli-analog konvertorlar kabi maxsus
chiplar yordamida amalga oshiriladi.
Shu bilan birga, ko`pincha
bu chiplar
almashinadigan signallarni muvofiqlashtirish masalalari mavjud. Ba'zan nazorat yoki
