Mektepte oqiwshi menen mug`allimnin` u`lken jastag`i oqiwshilar menen kishi jastag`i
oqiwshilardin` arasinda shin, toliq adamgershilikli qatnasiqlardin` o`z estetikasi bar. Mektepte,
sem`yada adamlardin` bir-birlerine bolg`an miyrimsizlikleri, nadanliq, jalg`an
qatnas jasawlar
bala turmisinda teren`, o`shpes iz qaldiradi. Bala neni ko`rip, neni qabillasa, sol tuwrali
oylaytug`in bolg`an waqtinda olarg`a estetikaliq ta`rbiya beriw mektep aldinda turg`an en`
joqari waziypa bolip esaplanadi.
Balaliq xa`m o`spirimlik jillari suliwliq aldinda tan`laniw, xu`rmet-izzet ko`rsetiw,
adamgershilikli qatnasiqlardin en` za`rur elementlerinin biri. Olarsiz xaqiyqat ta`rbiyani iske
asiriw, adamgershilikli ma`deniyattin` ornig`iwi mumkin emes. Adamgershilik ma`deniyati
sezimler ma`deniyatina qarag`anda da na`zik bayanlanadi. Sebebi, mektepte u`yrengenlerdin`
ko`pshiligi waqittin` o`tiwi menen so`zsiz umitiladi, biraq adam
pikiri jaqinlasip ketken
ma`deniy bayliqlardin` xa`mmesi adam janinda, birinshi na`wbette sezimlerde, bastan
keshiriwlerde iz qaldiradi.
Biz balanin` bastan keshiriwlerindegi ko`terin`kilik xa`m ulliliq xaqqindag`i tu`sinikti
ballada, onin` mektepke kelgen ku`nlerinen baslap-aq qa`liplestiremiz. Usi tu`sinikti
joqari
a`dep-ikramli minez-qulqtin`, qaxarmanliq islerdin` janli misallari arqali olardin` su`yegine xa`m
qanina sin`diremiz. Adamgershilik, suliwliq xaqqindag`i tu`sinikke ruxiy suliwliqti, isenimge
sadiqliq, adamgershilik, jamanliqqa mawasasiz boliwdi birinshi oring`a qoyamiz. Balalardin`
ruxiy turmisina aralasqan adamgershilik suliwlig`i, olardi o`z isleri xaqqinda oylaniwg`a
ma`jbu`rleydi. Na`tiyjede
kollektivtegi pikirler, sezimler, qatnasiqlar a`dep-ikramliq suliwlig`i
menen ruxlanadi.
Xa`r bir oqiwshi o`spirimlik jillarinan baslap-aq qilwalarinda ruxiy suliwliq iske asirilg`an
adamlarg`a ashiq boladi. O`spirim jasindag`i balalar xa`m qizlar a`lemge belgili bolg`an
adamlarg`a emes qarapayim adamlarg`a da ashiq boladi. Demek qarapayim adamlarda jas
ju`reklerge qozg`aw salip biledi.
Estetikaliq ta`rbiya bilip aliwg`a xa`wesleniwdi, qizig`iwshiliqti ta`rbiyalaw
menen de
tig`iz baylanisadi. Ta`jiriybeshilik miynetine umtiliwdin` o`zi su`yikli, intellektualliq bay
miynettin` estetikaliq talaplarin qanaatlandiriwdin` qatarinan orin aladi. Egerde aqil miyneti
intellektualliq
ruxlaniw menen ushlassa, eger adam oylanip otirip, o`zin ta`biyatti
boysindiriwshi sipatinda sezse, ol xa`r qanday qiyinshiliqti jen`edi, oni sa`tsizlikler
qiynaldirmaydi. Aqil juwirtip miynet islegende g`ana oy pikir rawajlanadi. Sonliqtanda ta`biyat
nizamliliqlari izertlenetug`in xa`m paydalanilatug`in fizikaliq miynet
oqiwshilardi barqulla
ruxlandiradi.
