|
YORDAMCHI KUROLLAR (ASBOBLAR) TUGMALARI SATRI -
|
| bet | 2/13 | | Sana | 25.09.2024 | | Hajmi | 1,11 Mb. | | #272477 |
Bog'liq MICROSOFT WINDOWS OPERATSION TIZIMI BILAN ISHLASH ASOSLARI (1) YORDAMCHI KUROLLAR (ASBOBLAR) TUGMALARI SATRI -
oynaning uchinchi satri bo‘lib bu satrda yordamchi kurollar (asboblar) tugmalari joylashgan, ular yordamida dasturning har xil asosiy va ko‘p ishlatiladigan buyruqlarni tezkor bajarishimiz mumkin.
ISH SOHASI - oynaning asosiy qismi bo‘lib uning ichida dastur bajariladi va ma’lumotlar ko‘rsatiladi.
MA’LUMOTLAR SATRI - oynaning eng pastki satri. Bu satrda har xil qo‘shimcha ma’lumotlar ko‘rsatiladi
OYNA CHEGARALARI - oynaning turt tomonida joylashgan kalinchizikli sohalar. Ularni sichqoncha yordamida bosib turib siljitsak natijada oynani hajmini o‘zgaradi (cho‘ziladi, kattalashadi yoki kichkinalashadi).
KO‘RIB CHIQISH CHIZGICHLARI - oynaning o‘ng va pastki qismlarda joylashgan sohalar. Ular yordamida oyna ichidagi ma’lumotlarni to‘liq ko‘rib chiqish mumkin., buning uchun shu sohalardagi ustki yoki pastki, chap yoki ung tomondagi strelkalarni bosish kerak yoki shu sohalarda joylashgan to‘rtburchak ko‘rsatkichni kuzg‘altirish kerak.
Oynaning nom satrida joylashgan asosiy uchta tugmasi yordamida biz shu oynaning umumiy ko‘rinishini o‘zgartirishimiz mumkin. Oyna 3 xil ko‘rinishda bo‘lishi mumkin: kattalashtirilgan, normallashtirilgan va kichkinalashtirilgan. Tugmalar esa 4 xil ko‘rinishida bo‘lishi mumkin.
- Kichiklashtirish (Свернуть) - Oynaga mos tugma vazifalar satrida qoldirib, ekrandan olib tashlash. Shu tugmaga bosganimizda oyna yana o‘zining oldingi holatga o‘tadi.
a - Kattalashtirish (Развернуть) - Oynani butun ekran hajmdagi holatga o‘tkazish.
b - Normallashtirish (Нормализовать) - Oynani o‘rtacha hajmdagi holatga o‘tkazish
- Berkitish (Закрыть) - Oynani berkitish, vazifalar satri va ekrandan olib tashlash.
Windowsda matn kiritishdan tashqari qolgan amallarni barchasini sichqoncha yordamida bajarishimiz mumkin. Sichoncha yordamida bajariladigan harakatlar:
bittali bosish yoki tanlash - sichqonchaning chap tugmasini bir marta bosib quyvorish,
ikkitali bosish yoki ochish - sichqonchani chap tugmasini ikki marta ketma-ket ravishda bosib quyvorish.
Kontekst (yordamchi) menyusini chiqarish - sichqonchani o‘ng tugmasini bir marta bosib quyvorish.
Ko‘chirib olish yoki siljitish - sichqonchani chap tugmasini bosib quyvormasdan joyidan qo‘zg‘altirish.
Yordamchi qurollar tugmalaridan tashqari Windows ning sichqoncha bilan ishlash uchun mo‘jallangan o‘zining oyna muloqot elementlari ham mavjud.
Oynalarning muloqot elementlari:
|
- Hamma o‘zgartirilarni saqlab oynani berkitish tugmasi.
|
|
- Hamma o‘zgartirishlarni bekor qilib oynani berkitish tugmalari.
|
|
- Hamma o‘zgarishlarni saqlab oynani berkitmaslik tugmasi.
|
|
- Oynani berkitish tugmasi
|
|
- Berk ro‘yxat. O‘ng tomondagi strelkachani sichqoncha yordamida bosganimizda shu ro‘yxat sohasi ochiladi. Agar ro‘yxat ochilgan sohaga sig‘masa, u holda uni to‘liq ko‘rib chiqish uchun o‘ng tomondagi ko‘rib chiqish ko‘rsatkichlardan foydalanamiz.
|
|
- Ochiq ro‘yxat. Agar ro‘yxat sohaga sig‘magan bo‘lsa, u holda uni to‘liq ko‘rib chiqish uchun o‘ng tomondagi ko‘rib chiqish ko‘rsatkichlardan foydalanamiz.
|
|
- Bayroqchalar. Yumaloq bayroqchalar yordamida bir vaqt o‘zida faqat bittasini tanlashimiz mumkin bo‘lsa, to‘rtburchak bayroqchalar yordamida esa bir vaqt ichida bir nechtasini ham tanlashimiz mumkin.
|
|
- Kiritish sohasi. Bu sohaga ma’lumotlarni kiritish uchun sichqonchaning chap tugmasi bilan shu sohaga bir marta bosamiz.
|
|
- Hisoblagich. Bu sohadagi ma’lumotlarni o‘zgartirish uchun hisoblagich chap tomondagi yuqoridagi yoki pastdagi strelkachalarni sichqonchaning chap tugmasi bilan bosamiz.
|
|
- Yugurdakcha (Бегунок). Bu element yordamida biz har xil
|
|
qurilmalar xususiyatlarini o‘zgartirishimiz mumkin. Buning uchun sichqonchani chap tugmasi yordamida o‘rtadagi ko‘rsatkichni bosib siljitamiz.
|
WINDOWS ish stolida papka yorliklar va har xil maxsus belgilar joylashadi. PAPKA -bu so‘z bilan nomlangan diskdagi ma’lumotlar sohasi, uning ichida boshqa papka va fayllar joylanishi mumkin. Bu sohada fayl va boshqa papkalar saqlanishi mumkin. YORLIQ - bu diskda joylashgan fayl yoki dasturgacha yo‘llanma. Bu yo‘llanmaga sichqoncha bilan ikkitali bosish yordamida kirsak, kompyuter yo‘llanmaga mos fayl yoki dasturni ochib beradi. Bitta fayl yoki dastur bir nechta yorliqlarga ega bo‘lishi mumkin. Maxsus yoki ish stolninng asosiy papkalar - bu Windows dastur ustidan har xil amallarni bajaruvchi maxsus dasturlarga yo‘llanma. Ular qo‘yidagicha:
МОЙ КОМПЮТЕР - maxsus papka yordamida sizning kompyuteringizda joylashgan disklar, papkalar va ular ichidagi fayllarni ko‘rish va ular bilan ishlashga (har xil amallar bajarish) imkoniyat yaratadi.
МОИ ДОКУМЕНТЫ - maxsus papkada ish jarayonida foydalanuvchi tomonidan yaratilgan matn, rasm, jadval va boshqa fayllar saqlanadi. Bu belgi yordamida esa shu papkaga tezkor o‘tishimiz mumkin va ular bilan ishlash imkoniyat yaratiladi).
- СЕТЕВОЕ ОКРУЖЕНИЕ - maxsus papka yordamida sizning kompyuteringizga tarmoqga ulangan kompyuterlardagi fayl, papka va disklar bilan ishlashga imkoniyat yaratadi.
- КОРЗИНА - maxsus papkada yaqinda o‘chirilgan fayl va papkalarni ro‘yxati joylashadi. Bu belgi yordamida esa shu papkaga tezkor o‘tishingiz va ro‘yxat yordamida ularni qayta joyiga tiklashingiz mumkin bo‘ladi.
Windowsning maxsus papkalar qo‘yidagi qismlardan iborat: Nom satri, Menyu satri, Yordamchi qurollar tugmalari satri, Ish soha, Ma’lumotlar
satri, Oyna chegaralari va Ko‘rib chiqish chizgichlari. Ushbu papkalarning hammasida yordamchi kurollar (asboblar) tugmalari satri bir xil bo‘lib ular yordamida biz eng asosiy amallar va harakatlarni bajarishimiz mumkin. Shu tugmalar bilan yaqinrok tanishaylik.
|
| |
