|
Uni takomillashtirish masalalariBog'liq Mustaqil ish Mavzu “Graflarni eniga va bo’yiga aylanishi (teksh, ARIZA Qabul-2024 Dehqonobod tuman 1-son KHM3
rd
Global Congress on Contemporary Science and Advancements
Hosted From New York USA
www.econferenceglobe.com
87
Masofaviy ta`lim turli geografik mintaqalarda joylashgan o`qituvchi va o`quvchini
bog`lovchi jarayon bo`lib, o`zaro aloqalar maxsus texnologiyalar yordamida amalga oshiriladi.
O`zaro aloqalarni amalga oshirishda turlicha usullar qo`llanilada.
O`quv yurtidan uzoqda yashovchilar, qatnab o`qish sharoiti bo`lmaganlar, malakasini
oshirishni xoxlovchilar, nogironlar va yana boshqa turli sabablarga ko`ra, bevosita oliy o`quv
yurtiga borib o`qish imkoniyatiga ega bo`lmaganlarning masofadan turib bilim va ta`lim olishga
bo`lgan talablari ortib borishi tabiiydir.
Masofaviy ta`lim o`qitishning an`anaviy usullaridan foydalanish, turg`un sharoitda o`qish
imkoniyatiga ega bo`lmagan, imkoniyatlari tibbiy shart-sharoitlar tufayli chegaralangan shaxslar,
shuningdek, kadrlarni qayta tayyorlash va ularning malakasini oshirish kurslarining tinglovchilari,
xorijiy mamlakatlarning ta`lim muassasalarida o`qish istagida bo`lgan abituriyentlar, ikkinchi
mutaxassislikni egallashni xoxlovchi kadrlarga juda qulay sharoitlarni yaratib beradi. Ayniqsa, ish
bilan band bo`lgan katta yoshdagi kishilar, ikkinchi mutaxassislik bo`yicha ta`lim olishni
xoxlovchilar uchun masofaviy ta`lim juda qulay vositadir[4].
Masofaviy ta`limga quyidagi asosiy holat bilan tavsiflanuvchi ta`lim sifatida qarash mumkin:
o`qituvchi va o`quvchining mavjudligi, ta`lim jarayonining ma`lum masofada amalga oshirilishi,
o`rgatuvchi va o`quvchining o`zaro ikkiyoqlama muloqoti, masofaviy o`qish uchun mo`ljallangan
maxsus materiallar mavjudligi, har ikki tomonning kompyuter va boshqa texnika va
kommunikatsiya vositalari bilan ta`minlanganligi, fizika va boshqa fanlardan virtual
dasturlarning, hatto virtual laboratoriya ishlarining yaratilganligi.
Fikrimizcha oliy ta`limda shu jumladan masofaviy ta`limda AKT tizimini shakllantirish va
rivojlantirishda quyidagilar muhim hisoblanadi: ushbu kabi maqsadlarni amalga oshirish uchun
yuqori malakali kadrlarni qayta tayyorlash, yangi ehtiyojlardan kelib chiqib mutaxassislarni
tayyorlash, bozorni shakllantirish, yangi kadrlarni tayyorlashda sifatga bo`lgan talablarni inobatga
olish, har bir fanning hususiyatlaridan kelib chiqqan holda mutaxassislarni tayyorlash, sub`yektlar
bilan integratsiya asosida hamkorlik qilish, faoliyat uchun zarur bo`lgan yoki jalb qilingan
mexanizmlar tarmog`ini tuzish va ular bilan birgalikda ishlash, bozor unsurlarini yaratish,
o`zgartirish va takomillashtirish, bilimlarni tovarga aylantirish jarayonini jadallashtirish, ularni
amaliyotga joriy etishga qaratilgan innovatsion faoliyatlarni moliyalashtirish[5].
Yuqorida aytrilganidek, zarur bilimlarni sotish va sotib olish uning tovarga aylanganligini
bildiradi. Chunki, bilimlarning muntazam ravishda yangilanib turilishi va ularning ish kuchi
tomonidan qo`llanilishi ijtimoiy-iqtisodiy taraqqiyotning kalitidir. Bilim berishga ixtisoslashgan
oliy ta`lim va o`rta maxsus o`quv yurtlarida innovatsiyalar keng ko`lamda qo`llanilishi zarur.
Ya`ni masofaviy ta`limni maktab ta`limiga qo`llash, yangi fanlar va texnologiyalarni tadbiq etish
kabilar shular jumlasidandir. Ushbu jarayonning ommalashtirilishi universitetlarning ishlab
chiqarish va bozor bilan aloqasi yuzaga kelishida muhim ahamiyat kasb etadi.
Shuningdek, ta`lim jarayoniga AKT ni qo`llash quyidagilarga imkon beradi: shaxsning
intellectual va ijodiy qobiliyatining rivojlanishiga, jamiyatning har bir a`zosining o`z malakasini
oshirishi va faoliyat sohasini o`zgartira olishiga, qulay ta`lim olish uchun shart-sharoitlar yaratish
va samarasini oshirishga, ta`lim resurslaridan samarali foydalanish asosida bir talabaga to`g`ri
keluvchi harajatlarni pasaytirishga, oliy o`quv yurtlarida an`anaviy ta`lim shaklida o`qish imkoni
bo`lmagan shaxslarga masofaviy ta`lim vositasida oliy ta`lim olishga va shu kabilar.
Xulosa qilib aytadigan bo`lsak, ta`lim tizimida AKT ni qo`llash, ham iqtisodiy, ham ijtimoiy
foyda beradi. Shuning uchun ham bu boradagi nazariy, uslubiy va boshqa jihatlarni davr talablari
asosida takomillashtirilishi bugungi kunning dolzarb vazifalaridan biri ekanligini unutmasligimiz
lozim.
|
| |
