Vazirligi denov tadbirkorlik va pedagogika instituti mamajanov r. Y., Rajabov t. J., Saidaxmedov e. I kiberxavfsizlik asoslari




Download 7,29 Mb.
Pdf ko'rish
bet42/92
Sana22.07.2024
Hajmi7,29 Mb.
#268251
1   ...   38   39   40   41   42   43   44   45   ...   92
Bog'liq
Vazirligi denov tadbirkorlik va pedagogika instituti mamajanov r

 

ˌˏ˵˕ 
C
 

ˌˏ˵˕

ˌˏ˵˕ 
=
 

ˌˏ˵˕

ˌˏ˵˕ 
MA
 

ˌˏ˵˕ 
.
tomonning
shaxsiy kaliti bilan shifrmatnni rasshifrovkalash:
 

ˌˏ˵˕ 
M
 

ˌˏ˵˕

ˌˏ˵˕ 
=[
 

ˌˏ˵˕

ˌˏ˵˕ 
C]A
 

ˌˏ˵˕ 
. Bundan quyidagi
tenglikni osongina yozish mumkin:
 

ˌˏ˵˕ 
[{
 

ˌˏ˵˕

ˌˏ˵˕ 
M}A
 

ˌˏ˵˕

ˌˏ˵˕ 
]A
 

ˌˏ˵˕

ˌˏ˵˕ 
=
 

ˌˏ˵˕

ˌˏ˵˕ 
M
 

ˌˏ˵˕ 
. Boshqacha aytganda,
xabarni
tomonning ochiq kaliti bilan shifrlab, keyin aynan shu tomonning shaxsiy
kaliti bilan rasshifrovkalash amalga oshirilsa, yana dastlabki xabar hosil bo‘ladi.
Simmetrik shifrlar bilan bajarilgan ixtiyoriy amalni, ochiq kalitli shifrlash
algoritmlari bilan ham amalga oshirish mumkin. Masalan, tarmoqda ma’lumotlarni
uzatishda va xavfsiz bo‘lmagan muhitda axborot konfidensialligini taminlashda
simmetrik shifrlash algoritmlarining o‘rniga ochiq kalitli kriptografik tizimlardan
foydalanish mumkin.
Har ikkala kriptotizimning afzalliklarini birlashtirish imkoniyati mavjudmi?
Ya’ni, ma’lumotni shifrlashda yuqori samaradorlikka ega va kalitlarni taqsimlash
muammosi bo‘lmagan kriptotizimni yaratish mumkinmi?
Albatta, buning imkoniyati mavjud va bunday tizimlar gibrid kriptotizimlar
deb
ataladi.
Kriptografiyada gibrid kriptotizim
-
bu ochiq
kalitli
kriptotizimning qulayligini simmetrik
kalitli
kriptotizimning samaradorligi
bilan birlashtiradigan tizimdir. Gibrid kriptotizim sxemasi 3.7-rasmda aks
ettirilgan.
Ochiq
kalitli
kriptotizimlarda
kalit
uzunligi
.Simmetrik
kalitli
kriptotizimlarda bo‘lgani kabi ochiq kalitli kriptotizimlarda ham real hayotda
foydalanish uchun kalit uzunligiga talablar qo‘yiladi. Simmetrik va ochiq kalitli


kriptotizimlarning matematik asosi turlicha bo‘lgani bois, ular bir xil bardoshlik
darajasida bo‘lganida turli kalit uzunliklariga ega bo‘ladilar (
3.8-jadval
).
Bir xil bardoshlikka ega simmetrik va ochiq kalitli kriptotizimlar
kalitlarining uzunligi
Simmetrik shifrlash algoritmi
RSA algoritmi (
a
sonlari)
56 bit
512 bit
80 bit
1024 bit
112 bit
2048 bit
128 bit
3072 bit
192 bit
7680 bit
256 bit
15360 bit
Simmetrik kriptotizimlarda bo‘lgani kabi ochiq kalitli kriptotizimlarda ham
kalitlarni barcha variantlarini hisoblash qurilmalar imkoniyatiga bog‘liq. Ya’ni,
hozirgi kunda yetarli deb qaralgan kalit uzunligi, 10 yildan keyin tavsiya
etilmasligi mumkin. Chunki, 10 yil davomida hisoblash qurilmalarining
imkoniyatlari hozirgi kundagi kabi bo‘lmaydi.
RSA algoritmidagi
modulning turli uzunligida faktorlash uchun talab
etiladigan vaqt qiymatlari.
ning bitdagi uzunligi
Talab etiluvchi yillar
512

Download 7,29 Mb.
1   ...   38   39   40   41   42   43   44   45   ...   92




Download 7,29 Mb.
Pdf ko'rish

Bosh sahifa
Aloqalar

    Bosh sahifa



Vazirligi denov tadbirkorlik va pedagogika instituti mamajanov r. Y., Rajabov t. J., Saidaxmedov e. I kiberxavfsizlik asoslari

Download 7,29 Mb.
Pdf ko'rish