|
Web sahifa yaratish texnologiyalari
|
| bet | 1/2 | | Sana | 09.01.2024 | | Hajmi | 98,51 Kb. | | #133493 |
Web - sahifa yaratish texnologiyalari.
Reja
1. Web-sahifa yaratuvchi dasturiy vositalar tasnifi va ularning imkoniyatlari.
2. HTML-gipermatnlarni belgilash tili. Teg tushunchasi.
3. Web-sahifaning asosiy tuzilmasi. HTML tilida Web-sahifa yaratish.
4. HTML tilida Web-sahifaga matn, rasm, tovush, video, jadval, ro‘yxat, forma, freym va havola qo‘yish va ular bilan ishlash imkoniyatlari.
WEB-TEXNOLOGIYALARNING ASOSIY TUSHUNCHALARI
Web-texnologiyalar bu kabi dinamik web-saytlarni yaratish uchun bir-biri bilan birgalikda ishlatiladigan ko‘plab tillar va multimedia paketlarini nazarda tutadigan umumiy atama. Har bir alohida texnologiya o‘z-o‘zidan ancha cheklangan va hech bo‘lmaganda boshqa bitta texnologiyadan ikki tomonlama foydalanishni talab qiladi. Shuning uchun biz saytni tashkil etuvchi barcha tarkibiy qismlar bir-biriga bog‘liqdir degan xulosaga kelishimiz mumkin.
HTML: har qanday web-saytning asosi.
HTML (Hyper Text Mark-up LanguYoshi) - bu har qanday web-saytni birlashtiruvchi elim. Uy qurish kabi, siz har doim birinchi navbatda mustahkam poydevor qurasiz. Har qanday sayt uchun HTML bu asosdir. HTML - bu oson o‘rganiladigan va undan foydalanishni boshlash uchun hech qanday chiroyli (yoki qimmat!) Paketlarni talab qilmaydigan ochiq manba tili (ya’ni hech kimga tegishli emas). Sizga kerak bo‘lgan narsa - Windows Notepad, Visual Studio Code kabi dasturlarda yozish kerak bo‘lgan teglar, ko‘p vaqt va sabr.
HTML "teg" tizimida ishlaydi, bu yerda har bir teg ushbu teg ichiga joylashtirilgan tarkibga ta’sir qiladi, masalan teg qanday ta’sir qiladi . O‘z-o‘zidan nisbatan cheklangan bo‘lsada, bu HTML ning moslashuvchanligi web-saytlarning murakkabligini oshirishga imkon beradi. Uyingizning poydevori singari, HTML ham HTML-sahifalaringizda birlashtirilgan turli xil tillarni qo‘llabquvvatlash uchun yetarlicha kuchli.
DHTML (Dynamic HTML) xuddi nomidan ko‘rinib turibdiki, oddiy HTML sahifalaringizga dinamik, harakatlanuvchi yoki o‘zgaruvchan tarkib qo‘shib beradi. Buni HTMLning yanada rivojlangan versiyasi deb o‘ylang, garchi DTHML aslida o‘zi dasturlash tili emas. DHTML - bu dasturlar guruhini tavsiflash uchun ishlatiladigan keng atama, asosiylari quyida tavsiflangan: JavaScript:
JavaScript - bu "skript" tili. Biroz badiiy filmdagi ssenariyga o‘xshab, "nima bo‘lishini" hal qilish uchun foydalaniladi. Bu ekrandagi voqealar ketma-ketligi bo‘lishi mumkin, bu erda bir voqea boshqasining oxirigacha boshlanadi yoki foydalanuvchi qandaydir tarzda sahifa bilan o‘zaro aloqada bo‘lishiga, masalan, sichqonchani havola orqali harakatlantirishiga dasturlashtirilgan javob bo‘lishi mumkin. JavaScript - bu murakkab va kuchli til bo‘lib, uni to‘g‘ridan-to‘g‘ri HTML-sahifaning ichiga yoki alohida JavaScriptfaylga joylashtirish mumkin.
CSS va CSS-P: CSS (Cascading Style Sheets) - bu HTML ning cheklangan uslub xususiyatlarini kengaytirish uchun mo‘ljallangan nisbatan yangi til. O‘rganish va amalga oshirish oson, CSS - bu sizning saytingiz uslubini, masalan, o‘lcham, rang va shrift kabi matn uslublarini boshqarishning eng yaxshi usuli.
CSS HTML-sahifaning ichiga yoki alohida fayllarga joylashtirilishi mumkin. Bitta CSS faylida butun saytingiz uchun barcha uslubiy xususiyatlarga ega bo‘lishning haqiqiy afzalligi shundaki, siz har bir HTML faylini birma-bir ko‘rib chiqishingizga emas, balki butun faylni o‘zgartirishingiz uchun ushbu bitta faylni tahrirlashingiz mumkin. Shu sababli, ehtimol bu eng foydali web-texnologiya va, albatta, mening sevimlilarimdan biri.
CSS-P (CSS-Positioning) CSS ning quyi to‘plami bo‘lib, asosan HTMLsahifalaringiz tartibi bilan bog‘liq. Bu web-dizaynerga har qanday elementni (matn, grafik va hokazolarni) pikselga qadar o‘zlari xohlagan joyda ekranda joylashtirishga imkon beradi.
DOM: DOM (Document Object Model) dizaynerga HTML-sahifadagi rasm, qatlam yoki jadval kabi har qanday elementga kirish huquqini beradi. Masalan, uni aniqlash uchun har bir elementga o‘ziga xos "id" nomi berilishi mumkin My TEG tarkibi
CSS va JavaScript bilan birlashtirilganda, DOM faqat "Mening yorligim" ga o‘zgartirishlar kiritish uchun ishlatilishi mumkin va boshqa hech qanday element, masalan, matn hajmini oshirish yoki "Mening yorligim" ning ekrandagi holati. JavaScript ning ham ekrandagi matn hajmini bosqichma-bosqich oshirish kabi har qanday aniqlangan elementga bunday o‘zgarishlarni animatsiya qilish uchun ishlatilgan. Har bir boshqa brauzerda o‘ziga xos DOM mavjud va bu ko‘pincha mehmon qaysi brauzerdan foydalanayotganligini aniqlash uchun ishlatiladi. Agar shaxs, masalan, NS6 dan foydalansa va IE5 ishlatayotgan bo‘lsa, unga e’tibor berilmasa, muayyan harakatlar amalga oshirilishi mumkin. Yuqoridagi barcha texnologiyalardan farqli o‘laroq, Flash ochiq manbali texnologiya emas. Flash Macromedia-ga tegishli bo‘lib, ular web-saytingiz uchun Flash tarkibini yaratish uchun zarur bo‘lgan dasturni ishlab chiqaradi. Bundan tashqari, o‘z-o‘zidan web-brauzerda Flash-tarkib ko‘rsatilmaydi, "plagin" yuklab olinishi va uni to‘g‘ri ko‘rishidan oldin saytingizga tashrif buyuruvchi tomonidan o‘rnatilishi kerak (bepul). Ushbu plaginlar (mini-ilovalar) ham Internetdagi eng zamonaviy Flash tarkibini namoyish qilishlarini ta’minlash uchun yangilanishi kerak. Flashning kamchiliklaridan uni ijobiy tomonlari ko‘p. Flash hozirda tarmoq uchun animatsiya, video, ovozli va juda ta’sirli interaktiv web-saytlarni qo‘llabquvvatlovchi yagona haqiqiy multimedia paketlaridan biridir. Ko‘pgina webfoydalanuvchilar Flash dasturini plaginini o‘rnatadi va aksariyat web-dizaynerlar Flash dasturini plaginsiz ishlatadilar. Web-ishlab chiqish nima? Web-ishlab chiqish deganda web-saytlarni yaratish jarayoni tushuniladi. Ushbu jarayon bir qator bosqichlarga asoslangan bo‘lib, biz har bir jarayonda ishtirok etadigan vositalarni o‘rganib chiqishda batafsilroq ko‘rib chiqamiz.
Odatda web-saytning ikkita qismi
Oldinga borganimizda, biz web-saytlarni yaratish uchun ishlatiladigan individual web-ishlab chiqish texnologiyalari va vositalarini muhokama qilamiz. Ammo bundan oldin, biz web-saytning ikkita alohida qismini aniq bilib olishimiz kerak: old (Frontend) va orqa (Backend) qism. Frontend bu – web-saytning foydalanuvchi o‘z ekranida ko‘rishi va o‘zaro aloqada bo‘lishi mumkin bo‘lgan barcha qismlarini anglatadi. Backend esa Frontedga qarama-qarshi tomonga ishora qiladi. Bu websahifa funktsiyasini bajaradigan maxfiy mexanizmlarni o‘z ichiga oladi. Oddiy foydalanuvchi odatda orqa tomonda nima sodir bo‘lishini bilmaydi.
Frontend va Bakend
Web-dizayn va ishlab chiqish jarayonida turli xil web-texnologiyalar qo‘llaniladi.
Ikki toifadagi web-ishlab chiqish o‘rtasidagi farqlarning qisqacha sharhi
Web texnologiya tarkibiy qismi
Web-texnologiyani asosini quyidagi 2 ta tushuncha tashkil qiladi:
1. Axborotni statik tasvirlash;
2. Interfaol o’zaro aloqa.
|
| |
