Web xizmatlarning tarmoq modelini qurish. Cisco Packet Tracerida
foydalanib serverda veb-sahifa yaratish
Ishdan maqsad: Cisco Packet Tracerda serverda
Web sahifasini yaratish
ko‘nikmasiga ega bo‘lish.
Serverlarning eng keng tarqalgan turlaridan biri bu veb-serverdir. U
mijozlardan HTTP so‘rovlarini qayta ishlash va ularga veb-sahifalar, rasmlar va
boshqa fayllarni etkazib berish uchun javobgardir. Veb-serverlar
Internetda veb-
saytlarni joylashtirish va ularning foydalanuvchilarga mavjudligini ta’minlash
imkonini beradi.
HTTP (HyperText Transport Protocol)-odatda veb-saytlardan ma’lumotlarni
olish uchun ishlatiladigan ma’lumotlarni uzatish protokoli. U "mijoz-server"
modelidan foydalanadi. Ya’ni, so‘rovni shakllantiradigan va yuboradigan mijozlar
mavjud. Va so‘rovlarni tinglaydigan va shunga mos ravishda ularga javob beradigan
serverlar.
Mijozlar taniqli veb-brauzerlardir:
Internet Explorer, Mozilla Firefox, Google
Chrome va boshqalar. Va server dasturi sifatida ular foydalanadilar: Apache, IIS,
nginx va boshqalar.
Qoidaga ko‘ra, server tarmoqni resurslar bilan ta’minlaydi va mijoz bu
resurslardan foydalanadi. Shuningdek, serverlarga ixtisoslashtirilgan
dasturiy
ta’minot va apparat vositalari o‘rnatilgan. Bir kompyuterda bir vaqtning o‘zida bir
nechta server dasturlari ishlashi mumkin. Server xizmatlari ko‘pincha ularning
nomini belgilaydi:
WEB-serverni sozlash (HTTP protokoli)
WEB (HTTP) serveri - oddiy veb-sahifalarni yaratish va paketlarning 80-server
portiga o‘tishini tekshirish imkonini beradi. Ushbu serverlar veb-sahifalarga va
rasmlar kabi tegishli resurslarga kirishni ta’minlaydi.
CPT dasturini oching va
quyidagi rasmdagi kabi tarmoqni simulyatsiya qiling.
15.1-rasm. Tarmoq sxemasi
Ishchi kompyuterda (Web-client) va serverda (Web-server) Desktop
yorliqlarini oching, so‘ngra IP konfiguratsiyasi oynasiga o‘ting. IP manzillarini
(tarmoqdagi tugunlarni aniqlash uchun zarur) ko‘rsatamiz,
quyi tarmoq niqobini
kiritamiz (tugun boshqa tugun bilan bir xil quyi tarmoqda yoki yo‘qligini tushunishi
uchun kerak) (15.2-rasm).
15.2-rasm. Kompyuterni konfiguratsiyalash
Serverda WEB hujjat yaratamiz.
Serverda Services yorlig‘ini, so‘ngra HTTP-ni oching va index.html deb
nomlangan saytning birinchi (boshlang‘ich) sahifasini tahrirlang.
Biz quyidagi
kodni kiritamiz:
Yangi sahifa
qo‘shing, joriy sahifani
o‘chiring, sahifalar o‘rtasida
almashing. Matn bufer orqali oynaga uzatilishi mumkin.
Bu faqat ingliz
tilida bo‘lishi mumkin (15.3-rasm).
15.3-rasm. Config yorlig‘i
On tugmasi yordamida HTTP va HTTPS xizmatlarini yoqamiz.
HTTPS (HyperText Transfer Protocol Secure) HTTP protokolining
kengaytmasi boʻlib, kriptografik protokollarni qoʻllab-quvvatlaydi va maʼlumotlarni
aniq matnda emas, balki shifrlangan shaklda uzatadi.
Esda tuting: HTTP 80-portdan, HTTPS esa 443-portdan foydalanadi.
Serverning funksionalligini tekshirish uchun mijoz mashinasini oching va Ish
stoli yorlig‘ida Veb-brauzer ilovasini ishga tushiring (10-rasm).
Keyin 192.168.1.5 WEB-server manzilini kiriting va GO tugmasini bosing.
Keling, veb-server ishlayotganiga ishonch hosil qilaylik.
15.4-rasm – Web sahifa matni
