III BAP. ULIWMA ORTA BILIM BERIW MEKTEPLERINDE PEDAGOGIKALIQ PROGRAMMALIQ QURALLAR JÁRDEMINDE OQITIWDIŃ NÁTIYJELILIK DÁREJESI

Download 8.85 Mb.
bet	20/26
Sana	03.08.2022
Hajmi	8.85 Mb.
	#25098

Bog'liq
2 Tema
4-ona tili tarqatma, 8 O\'z tarix yangi zamon, Xasanova Moxira Shaydullayevna, FirstPage 3, NANOIQTISODIYOT VA XULQ-ATVOR NAZARIYASI, 12777 1 1A1D4B4D4E604A40DFCE21D85C8B7B3BC46B967E, VAZIFA (6), VAZIFA (6), 11 Mavzu Tarmoq ahvolini ta’riflovchi omillar Raqobatni tavsiflovchi, Mavzu Ozbekiston Respublikasi taraqqiyot strategiyasi., UrDU OTMlararo ko\'chirish, 10-sinf adabiyot testlar yangi darslik, Holidays, Сабак исленбе

III BAP. ULIWMA ORTA BILIM BERIW MEKTEPLERINDE PEDAGOGIKALIQ PROGRAMMALIQ QURALLAR JÁRDEMINDE OQITIWDIŃ NÁTIYJELILIK DÁREJESI Makromedia Flash programmasında elektron qollanba jaratıwdıń maqseti, wazıypaları hám nátiyjeleri Pútkil dúnyada tálimiy kompyuter programmaların jaratıw hám oqıw-tárbiya procesine engiziw kem-kemnen tarqalmaqta. Kompyuter programmalarınan oqıw-tárbiya procesinde paydalanıwdan maqset tiykarınan talabalardı óz-betinshe tálim alıwǵa úyretiwge qaratılǵan. Bul baǵdarlamalardı quramalastırıw, túrli informaciya texnologiyalarınan paydalanıw, birinshi náwbette, tálim alıwshılardıń jasın, olardıń qábiletin rawajlandırıwǵa, sonday-aq, jaslardı jańa bilim hám tájriybeler menen qurallandırıwǵa imkániyat jaratadı. Biraq soǵan qaramay, jaratılǵan kompyuter programmalarıda, tiykarınan olardıń júdá kópshiligin quramalı máselelerdi maqsetke muwapıq ráwishte úyretiwde jeterli dárejede dep, bolmaydı.Házirgi kúnde pedagogiklıq programmalıq qurallar, didaktikalıq materiallar, elektron qollanbalardı jaratıwda bir neshe programmalar bar bolıp olardıń biri Makromedia Flash programması esaplanadı. Flash texnologiyası – ShockWave Flash (SWF) formatlı vektorlı grafikten paydalanıwǵa tiykarlanǵan texnologiya esaplanadı. Bul format eń nátiyjeli grafikalıq formatlardan bolmasada, SWF formatı paydalanıwshılarǵa grafik imkaniyatları sheklenbegen grafikler menen islewshi qurallar hám nátiyjeni Web-brouzelerde, kerekli redaktorlarda paydalanıw imkaniyatların beredi. Flash texnologiyasınıń imkaniyatlarınan jáne biri bul onıń tez maslasıp kete alıwı esaplanadı, yaǵnıy bul format barlıq platformalarda (MacOS sistemalı Macintosh kompyuterleri yamasa Windows sistemalı kompyuterlerinde) isletiliwi múmkin. Jáne bir qolaylı imkaniyatı onıń járdeminde jaratılǵan kórinisler tek ǵana animatsiyalı bolıwı, balkim interaktiv elementler hám dawıs penen bayıtılıwı hámde programmalastırıw arqalı basqarılıwı múmkin. Flash texnologiyasınıń tez maslasa alıwı hám interaktiv multimedia programmalar jaratıw imkaniyatı kópshilik Web-dizaynerler ortasındaǵı básekilerge sebep bolıp, onın tanılıw imkaniyatınıń ashılıwına jol ashadı. Sonıń ushın bul texnologiyanıń jaratılıwı menen bir waqıtta Macromedia kompaniyası tárepinen eki tiykarǵı web-brouzerler, Internet Explorer hám Netscape Communicatorlar ushın elementler Plug-In jaratıldı. Bul bolsa óz náwbetinde Flash texnologiyasın Internette jánede keń tarqalıwına alıp keldi. Nátiyjede bul web-brouzerler jaratıwshıları swf formatın óziniń programmaların tiykarǵı formatlar bazasına qabıl qıldı. Bunday usıldı basqa iri programmalıq támiynat jaratıwshılar (maselen Adobe firması) da qollay basladı. Macromedia kompaniyası swf formatın júdá ápiwayı hám qolaylı úskeneler menen támiynlengenligi bul formattan kóp paydalanıwshılardıń paydalanıwına alıp keldi. Sonı da aytıp ótiw kerek házirgi waqıtta bul úskenelerdi bir qansha tolı toplamları bar. Bul úskenelerdiń bir túri Macromedia Director Shockwave Studio multimedia kórinislerin jaratıw, Macromedia FreeHand hám Macromedia Fireworks-grafik kórinisler redaktorı, Macromedia Authorware hám Macromedia CourseBuilder-interaktiv úyretiwshi kurslardı jaratıw redaktorı hám basqalardı mısal retinde alıw múmkin. Web-bet jaratıwshılar arasında eń kóp isletiletuǵını bul Macromedia Flash programması esaplanadı. Sebebi bul programma qálegen Web-betke tanıqlılıqtı alıp keliwshi banner hám animatsiya, interaktiv kórinisler jaratıw imkaniyatın beredi. Bálkim sonıń ushın swf formatın ápiwayı qılıp Flash dep atalıw ádetke kirip qalǵan. Flash texnologiyalar quramınıń elementleri tómendegilerden ibarat Vektorlı grafika Animaciyanı bir qansha usıllarda islew Interfeyste interaktiv elementlerin jaratıw Sinxron dawıs qosıw HTML formatı hám basqa internette paydalanıwshılarǵa ótkeriwdi támiyinleytuǵın formatlarǵa ótkeriwdi támiyinlew Mustaqıl platformalı Flash-roliklerdi avto rejimde de, Web-brouzer járdeminde de kóriw imkaniyatın beredi. Vizual úskenelerdiń bar ekenligi Flash-rolik jaratıwshıların kóplep quramalı ámellerdi orınlawdı ańsatlastıradı. Sonıń menen birge Flash texnologiyalarınıń texnikalıq aspektlerin úyreniwdi talap etpeydi. Házirgi waqıtta Web-betlerdi jaratıwda birinshi orında rastrlı grafika turadı. Rastrlı formatlardı GIF (Graphics Interchange Format – maǵlıwmatlar almasıwı ushın garfikalıq format), JPEG (Join Photographic Experts Group – kórinis boyınsha qániygeler birlesken topar) hám PNG (Portable Network Graphics – kóshirme grafik format) hám basqalar formatların keltirip ótiw múmkin. Rastrlı grafikanı isletiwde kórinis noqatlar toplamı (pikseller – inglizshe pixels) nan ibarat boladı. Bul noqatlar bir - biri menen baylanıslı bolmaǵanlıǵı ushın bul noqatlardı hár birge reńi hám kordinatası beriliwi kerek. Ápiwayı jaǵdayda eger eki túrli reńli kórinis isletilse (máselen aq-qar) ol jaǵdayda hár bir pikseldi táriyplew ushın bir ekili razryad (0-qara, 1-aq) táriyplew jeterli boladı. 256 reńli súwret ushın hár bir pikselge bunday razryadlardan 8 razryad kerek boladı. Júdá quramalı fotorealistik reńli kórinisler ushın 1 pikselge 24 razryad talap qılınadı. Nátiyjede rastr kórinisli fayllar ólshemi kórinisti reń shuqırlıǵı ósken sayın artıp baradı. Rastrlı kórinislerdiń jáne bir kemshiligi sonnan ibarat, kórinistıń sıoatı pixel ólshemine baylanıslı. Ol bolsa óz náwbetinde monitordıń imkniyatı menen belgilenedi. Sonıń ushın bir qıylı súwret túrli monitorlarda hár qıylı kóriniske iye bolıwı múmkin. Rastrlı kórinis ólshemin ózgertiw júdá quramalı jumıs esaplanadı. Sebebi, bunday kórinisti úlkeytiriw pikseller sanınıń asıwına alıp keledi. Kompyuter grafikası tarawındaǵı qániygeler tárepinen júda quramalı rastrlı kórinisler pikseller algoritmi islep shıǵılǵan. Biraq olar hár dayım da bul máseleni tolıq orınlay almaydı. Web-betlerdi jaratıwda birinshi orınlardan birin vektorlı garfika da iyeleydi. Bul kórinistiń súwrettegi jaylasıwı matematikalıq formulalar menen berilgen iymek sızıqlar toplamı járdeminde kórsetiw usılı esaplanadı. Máselen qálgen shegaranı súwretlew ushın úsh-tórt san kerek boladı. Yaǵnıy radius, oraylıq kordinatalar hám sızıq qalıńlıǵı, sonıń ushın vektorlı grafika rastrlı grafikaǵa salıstırǵanda bir qansha abzallıqlarǵa iye. Vektorlı kórinislerdi belgilewshi matematikalıq formulalar kompyuter yadında rastrlı kórinis piksellerine qaraǵanda kemlew orın iuyeleydi. Kórinis (yamasa onıń ayırım bólimlerin) sıpatın joǵaltpastan shegaralanbaǵan úlkeytiw imkaniyatınıń bar ekenligi Kórinisti bir platformadan ekinshisine kóshiriwdiń qolaylılıǵı Álbette, vektorlı kórinislerdiń óz kemshilikleri de bar. Máselen, fotorealistik kórinisti vektorlı formatta kórsetiw quramalı esaplanadı. Flash jaratıwshıları bul máselege ózleriniń sheshimlerin tapqan. Flash járdeminde Web-btler jaratıwda siz tek ǵana vektorlı emes bálki rastrlı kórinislerdi isletiwińizde múmkin. Macromedia Flash programmasında obiektlerdi sızıw ushın arnawlı sızıw úskeneleri de bar. Olar tómendegi úskeneler paneli (Tools) de jaylasqan. - belgilew úskenesi (V) Selection Tool - belgilew úskenesi (A) Subselection Tool - obiektti erkin ózgertiw (Q) Free Transform Tool - reńdi ózgertiw úskenesi (F) Fill Transform Tool - sızıq sızıw úskenesi (N) Line Tool - qálegen belgilew úskenesi (L) Lasso Tool - ruchka úskenesi (P) Pen Tool - ellips, dóńgelek sızıw úskenesi - tekst jazıw úskenesi (T) Text Tool - tórtmúyeshlik sızıw úskenesi (R) Rectangle Tool - tálem úskenesi (Y) Pencil Tool - reń quyıw úskenesi (K) Paint Bucket Tool - reńdı anıqlaw úskenesi (I) Eyedropper - óshirgish (E) Eraser Tool - jılıtıw úskenesi (H) Hand Tool - úlkeytiw hám kishireytiw úskenesi (M,Z) Zoom Tool - - Fill+Sroke Color sızıq hám obiekt reńin tanlaw úskenesi Bul úskenelerdiń ayırımları menen tanısıp ótemiz. Download 8.85 Mb.

Download 8.85 Mb.