*
dea
_
J
a-6®2
t
=
'■*
*4 в-й® 6
Yuqorida
a va b
lar uchun aniqlangan ifodalarni o‘miga
qo‘yib, quyidagi ifodaga ega bo‘lamiz:
t..= J
------ I n H d i n i .
M
d i n 1 ~ W
c « n 2
M c # n 2
( 6 . 3 6 )
Ko‘rilayotgan rejimga (ishga
tushirish, tormozlash,
tezlikni
o‘zgartirish) bog‘liq ravishda (6.36) formulaga moment va
tezliklar uchun turli boshlang‘ich shartlarni kiritish kerak bo‘ladi.
Olingan ifodada dinamik momentning chiziqli qonuniyat bi
lan o‘zgarishidagi tezlatish davomiyligini (o‘tkinchi jarayon vaq-
tini) aniqlashda foydalaniladi. Bundan tashqari
murakkab hollarda
btrilgan egri chiziqli bog‘lanishni ayrim to‘g ‘ri bo‘laklarga bo‘lib,
har biri uchun jarayon davomiyligini (vaqtini) ayrim to‘g ‘ri
chiziqli uchastkalarning yig‘indisi sifatida aniqlash ham mumkin.
6.5. M USTAQIL Q O ‘Z G ‘A TISH LI 0 ‘ZGARMAS TO K
DVIG A TELLI ELEK TR YURITM ALARDA
ELEK TRO M EX A N IK 0 ‘TK IN C H I JARAYONLAR
Elektromexanik o ‘tkinchi rejimlar asosan o ‘zgarmas tok yurit-
malari uchun tatbiq etiladi. Chunki ularda elektrmagnit jarayonlar
mexanik jarayonlarga nisbatan tezlikka juda katta ta’sir qiladi.
Elektromexanik jarayonlami tahlil etish ancha qiyin. Chunki,
bunda differensial tenglamalaming darajasi ancha yuqori bo‘ladi.
Bundan
tashqari odatda, elektromexanik o‘tkinchi jarayonlami
tadqiq etish nochiziq bog‘lanishlami (gisterezis, to ‘yinish va h. k.)
hisobga olish zarurligi bilan bog‘liq.
Shuning uchun hozirda real
tizimlarni tadqiq etish uchun raqamli modellash uslubidan foy
dalaniladi. Bu holda EHMda olingan natija aynan shu qara-
layotgan qurilmaga taalluqli bo‘ladi.
Turli elektr mexanik tizimlarini o ‘tkinchi jarayonlarga
tatbiq
etish uchun umumiy analitik yechimga ega bo‘lish kerak. Bu esa
parametrlarni o ‘tkinchi jarayonni kechish vaqtiga ta’sirini, tok
ning maksimal qiymatlari va boshqalami
aniqlash imkoniyatini
beradi. Lekin bunda bir nechta joizliklar va soddalashtirishlar
kiritilib, iloji boricha nochiziq bog‘lanishlarni ularga mos bo‘lgan
chiziqli bog‘lanishlar bilan almashtirish darkor.
BogManishlami chiziqlashtirish maqsadida mustaqil qo‘zg‘a-
tishli o‘zgarmas tok dvigatellari uchun elektromexanik o‘tkinchi
jarayonlarni tahlil etishda quyidagi shartlami qabul qilamiz:
- chulg‘amlar (yakor, kompensatsiya va boshqalar)
induktiv-
ligini o‘zgarmas deb qabul qilinadi;
- yakor reaksiyasi ta’siri ahamiyatga olinmaydi;
- uyurma toklar va gisterezis hisobga olinmaydi.
Ushbu shartlar bajarilganda dvigatel magnit oqimini o‘zgar-
mas deb qabul qilish mumkin. Bundan tashqari soddalashtirish
maqsadida jarayonlarni o‘zgarmas
statik moment yoki tezlikka
chiziqli bog‘liq, deb qaraladi.
Boshqarish ta’siri asosan yuritma tizimida ishlatilayotgan ta’-
minot manbayi bo‘lgan o ‘zgartgichning xususiyatlari bilan aniq
lanadi.
