|
Yig’ma temirbeton konstruksiyalar vositasida bir qavatli sanoat binolarini barpo etish texnologiyasi
|
| bet | 3/4 | | Sana | 21.01.2023 | | Hajmi | 423.02 Kb. | | #38860 |
Bog'liq Neft fraksiyasi 1 7-mavzu. Tarmoqli texnologiyalari va Internet xizmatlari. Reja , 15-mavzu. Moddalarning magnit xususiyatlari, 16947633064251599, Abduhalimbek, 21.03.2024 - 21.03.2024, 1-laboratoriya topshirig'i-AL (1)Керосин–газойлли фракция (200–350 0С) флот мазутининг қиммат- лиги компоненти бўлиб ҳисобланади. Гидротозалашдан кейин уни дизел ёқилғисининг компоненти сифатида ҳам қўлланилади. Термогазойль ( > 350 0С ) каталитик крекинг (гидрокрекинг) учун ва техник углеродни ишлаб чиқаришда хомашё бўлиб ҳисобланади. Крекингқолдиқни қозонхона ёқилғиси сифатида ҳам ишлатилади. Оддий ҳайдалган мазутга нисбатан маҳсулот ароматлаш натижасида каттароқ зичлик ва ёниш иссиқлигига эга кам қовушқоқли қозонхона ёқилғисини олиш учун крекинг қолдиқда бироз миқдорда нисбатан паст молекулали газойилли фракциялардан қолдирилади. Висбрекинг технологиясининг тегишли ўзгаришида қолдиқнинг қотиш ҳароратини ҳам пасайтириш мумкин.
Хомашёга нисбатан висбрекинг қолдиғининг характеристикаси
Кўрсатгичлар
Дастлабки
хомашё
Висбрекинг
қолдиғи
Зичлик
1,009
1,033
Олтингугуртнинг миқдори, %
50 С да кинематик қовушқоқлик мм /с
Конратсон бўйича кокисланиши, %
3,5
46000
17,0
3,7
16000
23,0
Ҳозирги вақтда висбрекинг юқори қовушқоқли нефт қолдиқларини
чуқур қайта ишлашнинг истиқболли жараёнларидан бири бўлиб
ҳисобланади. Уни нефтни қайта ишлаш схемасига киритиш вакуумлли
газойлни саралаб олишни анча ошириш ва эритувчиларни ишлатмасдан
товар қозонхона ёқилғисини олишга имкон беради.
Пиролиз.Углеводородли хомашёси пиролиз жараёнининг асосий
мақсади қуйи алкенларни олишдир. Жараённи 800–900 0С да атмосфера
босимига яқин бўлган босимда олиб борилади.
Углеводородларнинг парциал босимини пасайтириш учун хом ашёни
одатда сув буғи билан суюлтирилади. Этиленни ишлаб чиқариш учун
асосий хомашё бу этандир. Бунда этеленнинг унуми 80% ни ташкил
қилади. Нормал тузулишли алканларнинг пиролизида ҳам этеленинг анча
кўп ҳосил бўлиши кузатилади: пропандан–48 % гача, бутандан–45 % гача.
Тармоқланган алканлар пиролизланганда асосан С –С алкенлар ва
алкадиенлар, юқори ҳароратда эса аллен ҳамда метилацетилен ҳосил
бўлади. Циклоалкан ва аренлар пиролизланганда қуйи алкенларнинг
унуми унча катта эмас.
Ҳозирги вақтда висбрекинг юқори қовушқоқли нефт қолдиқларини чуқур қайта ишлашнинг истиқболли жараёнларидан бири бўлиб ҳисобланади. Уни нефтни қайта ишлаш схемасига киритиш вакуумлли газойлни саралаб олишни анча ошириш ва эритувчиларни ишлатмасдан товар қозонхона ёқилғисини олишга имкон беради.
Пиролиз.Углеводородли хомашёси пиролиз жараёнининг асосий мақсади қуйи алкенларни олишдир. Жараённи 800–900 0С да атмосфера босимига яқин бўлган босимда олиб борилади.
Углеводородларнинг парциал босимини пасайтириш учун хом ашёни одатда сув буғи билан суюлтирилади. Этиленни ишлаб чиқариш учун асосий хомашё бу этандир. Бунда этеленнинг унуми 80% ни ташкил қилади. Нормал тузулишли алканларнинг пиролизида ҳам этеленинг анча кўп ҳосил бўлиши кузатилади: пропандан–48 % гача, бутандан–45 % гача. Тармоқланган алканлар пиролизланганда асосан С –С алкенлар ва алкадиенлар, юқори ҳароратда эса аллен ҳамда метилацетилен ҳосил бўлади. Циклоалкан ва аренлар пиролизланганда қуйи алкенларнинг
унуми унча катта эмас.
Турли таркибли бензинларни пиролизлаганда маҳсулотларнинг чиқиши
Маҳсулот
Метан
Этилен
Унуми %
12–16
Маҳсулот
Фракция С4
Аренлар С6 –С8
Оғир смола
Унуми %
5–12
22–32
10–17
6–13
4–8
Пропилен
Керосин–газойлли фракциялар пиролизланганда этиленнинг чиқиши 16–23 % ни, пропиленнинг чиқиши 15 % яқин, суюқ маҳсулотларни эса тахминан 50 % ни ташкил қилади.
Оддий ҳайдаш бензинларнинг нархи ошиши ва уларнинг ресурслари
етарли бўлмаганлиги сабабли пиролиз хомашёси балансида табиий ва
йўлдош газлар ҳамда газ конденсатларидан ажралиб олинган бензинлли
фракциялар улушининг ошиши кузатилади. Пиролиз хомашёси сифатида
нефткимёсининг иккиламчи маҳсулотлари кенг қўлланилаяпди. Асосан бу
риформинг бензинидан ароматик углеводородларни ажратиб чиқаргандан
кейин олинадиган бензин– рафинатларга тааллуқлидир. Газконденсатли
бензин оддий ҳайдалганга қараганда қўп миқдорда аренларни сақлайди,
бензин – рафинат эса –изоалканларни шунинг учун улардан этилен
чиқиши оддий ҳайдаш бензинидан олинганга нисбатан 10 % га камдир.
Ҳозирги вақтда пиролиз жараёнига оғирроқ углеводородли хомашёни
ҳам жалб этиш барқарор тенденцияси кузатилмоқда. Бу хомашё кўп
миқдорда конденсирланган арен ва циклоалканларни (40–50 % гача)
сақлайди, бу зимеевикнинг ортиқчароқ коксланишига этилен чиқишининг
камайишига ва кўп миқдордаги оғир фрацияларга олиб келади.
Бундай хомашёнинг пиролизи нисбатан юмшоқ шароитларда амалга оширилади: ҳарорат 800–820 % мулоқот вақти 0,4– 0,5 секунд ва хомашёни сув буғи билан кўп суюлтириш (80–100 % гача). Ҳосил бўладиган маҳсулотларнинг таркиби 13.3 жадвалда келтирилган.
Оғир нефт дистиллятларининг пиролиз жараёнларини жадаллаш-
тириш учун уларнинг дастлабки гидрокаталитик тозалашни: гидро-
тозалаш, гидродеароматлаш, гидрокрекинг ва экстрактив деароматлашни
ўтказадилар. Полицлик аренлар миқдорининг камайиши кокс ҳосил
қилишни пасайтиради ва жараённи қаттиқроқ шароитда ўтказишига
имкон беради.
Деароматлашган хомашё пиролизлаганда олинадиган алкенларнинг
миқдори, оддий ҳайдаш бензинидан олинган алкенларнинг миқдорига
тенг бўлади. Пиролиз учун хомашё сифатида вакуумли газойлни
тайёрлашнинг турли схемаларни солиштиришда тадқиқотчиларнинг таъкидлашича гидрокрекингнинг биринчи поғонасида водороднинг 15
МПа босими остидаги чуқур гидрогенлаш схемаси энг қулай деб
топилади.
|
| |
