• UMUMIY PSIXOLOGIYA FANIDAN “YOSH DAVRLARI PSIXOLOGIYASI” MAVZUSIDA TAYYORLAGAN REFERATI. Tekshirdi: Shonazarov A.M.
  • Har bir yosh davrining o’ziga xos psixologik rivojlanishi. Yosh davrlari krizislari va psixologik o’zgarishlar.
    		•

    Yosh davrlari psixologiyasi




    Download 25.46 Kb.
    bet1/4
    Sana06.05.2023
    Hajmi25.46 Kb.
    #57191
    TuriReferat
      1   2   3   4
    Bog'liq
    S5hvY52 l7KkCN0nCiUu52dPzcZLXKZn
    3. Kompyuter tizimlari va tarmoqlari, Elektromagnit maydon energiya, Galiley va Eynshteynning nisbiylik tamoyili, iqtisodiyotda-matematik-modellashtirish, Fizikaviy jarayonlarni modellashtirish imkoniyatini beruvchi das, 2 маъруза Ахборот технологиялар ва уларнинг дидактик имкониятлари (2), Самостоятельная работа №3, (Упражнение) Future Continuous, 6, 9-mavzu. Kesh xotira.(97-110), QULMURODOVDURBEK, 1232sa1s1, 1232sa1s11, Ispaniya, BMI Nodir

    O‘BEKISTON RESPUBLIKASI OLIY VA O‘RTA MAXSUS TA‘LIM VAZIRLIGI SHAROF RASHIDOV NOMIDAGI SAMARQAND DAVLAT UNIVERSITETI INTELLEKTUAL TIZIMLAR VA KOMPYUTER TEXNOLOGIYALARI FAKULTETI KOMPYUTER ILMLARI VA DASTURLASH TEXNOLOGIYALARI YO‘NALISHI 303-GURUH TALABASI DINMUHAMMAD YAGAFAROVNING
    UMUMIY PSIXOLOGIYA FANIDAN
    “YOSH DAVRLARI PSIXOLOGIYASI” MAVZUSIDA TAYYORLAGAN


    REFERATI.


    Tekshirdi: Shonazarov A.M.

    Mavzu: Yosh davrlari psixologiyasi.
    REJA:

    1. Yosh davrlari klassifikasiyasi.

    2. Har bir yosh davrining o’ziga xos psixologik rivojlanishi.

    3. Yosh davrlari krizislari va psixologik o’zgarishlar.

    4. Har bir yosh davridagi shaxslarni to’g’ri shakllantirishda ma’rifiy tadbirlar va bilimdonlikning o’rni.




    1. Yosh davrlari klassifikasiyasi.

    Yosh psixologiyasi muammolarini izchil va atroflicha, muayyan yo’nalishda o’rganish maqsadida o’tgan allomalarmizning asaralarida yoritilgan shaxsning psixik holati rivojlanishi va ijtimoiy hayot o’zgarishlari jarayonida ruhiy holatining taraqqiyoti to’g’risida qimmatli fikrlar bildirilgan, jumladan ushbu masalalar to’rt xil manbada yoritilganligi bizgacha ma’lum:
    1. xalq ijodiyoti: - rivoyatlar, maqollar, matallar va masallar;
    2. maxsus ijodkor kishilar (hukmdorlar) muayyan shaxsga bag’ishlab yozgan o’git- nasixatlar va hikoyatlar;
    3. – qomusiy, O’rta Osiyo ilmiy nazariy qarashlarida;
    4. turli davrlarda ijod qilgan shoir va yozuvchilar ijodida o’z aksini topgan. Masalan, Abu Nosir Farobiyning inosn va uning psixikasi haqidagi axloqi-falsafiy mushohadalari “Ideal shahar aholisining fikrlari”, “masalalar mohiyati”, “Falsafiy savollar va ularga javoblar” va boshqa asarlarida bayon etilgan. Abu Rayhon Beruniy o’zining “O’tmish yodgorliklari” kitobida inson hayotiga doir xilma-xil ma’lumotlarini keltiradi. Inb Sinoning 5 tomlik “Tib qonunlari” asarida organizimning tuzilishi, undan nervlar va nerv yo’llari, fizologik jarayonlar bilan bog’liq psixik jarayonlar haqida ancha muhim ma’lumotlar bor. Shu jumladan; Yusuf Xos Xojibning “Qutadig’i bilig”, A.Jomiyning “Silsilatuz zahob”, Davoniyning “Axloqi Jaloliy”, A.Navoiyning “Xazoyinul maoniy”, “Mahbubul qulub” asarlarida insonning murkkab ichki kechinmalari mohirona yoritilgan.
    Yuqoridagilardan tashqari, Bobur, Farg’oniy, Majlisiy, Mashrab, Gulxaniy, Nodira, Uvaysiy, Muqumiy, Furqat, Bedil, Zavqiy, Hamza, Avloniy va boshqalarning yoshlar tarbiyasiga, axloq-odob, fe’l-atvori, oilaviy hayot masalalariga, shaxslararo munosabatlarga doir qarashlari ham turli janrlardagi asarlarda ravon va ixcham bayon qilib berilgan.
    Rossiyada ilmiy psixologiyani rivojlantirishda K.D.Ushinskiy, N.F.Kapterev, I.A.Sikorskiy, A.P.Nachayev, A.F.Lazurskiy, P.F.Lesgaft kabi olimlar katta hissa qo’shganlar. K.D.Ushinskiyning “Inson tarbiya predmeti”, N.F.Kapterevning “Pedagogik psixologiya”, I.A.Sikorskiyning “Bola ruhi”, A.P.Nechayevning “Hozirgi zamon eksperimental psixologiyasi va uning maktab ta’limiga munosabati” va boshqa ko’pgina asarlarda psixologik ilmiy tadqiqotni jadallashtirishgaxizmat qiladi.
    XIX asr oxiri XX asr boshlarida G’arbiy Yevropa mamalkatlari va AQSh da yosh psixologiyasi va pedagogik-psixologiya fanlarida ilmiy tadqiqotlarga asoslangan qator asarlar paydo bo’ldi. Amerikalik psixolog U.Djems “O’qituvchilar bilan psixologiya to’g’risida suhbat” (1902) asarida yosh davrining xususiyatlari haqida ilmiy va amaliy ahamiyatga ega bo’lgan ma’lumotlarni chuqur tahlil qiladi.
    2. Shu vaqtgacha psixologiya ilmida shaxs taraqqiyotini davrlarga bo’lib o’rganishga juda katta e’tibor qaratilgan. Bir qancha davriy sxemalar ham taklif etilgan. Lekin shu sohada astoydil ijod qilgan har qanday olim o’zining “davrlarini” taklif etavergan. Bu tushunarli, zero, insonning hayotiy yo’li va uning asosiy lahzalari tarixiy taraqqiyot mobaynida o’zgaradi, bir avloddan ikkinchi avlod taraqqiyotiga o’tishning o’zi ham qator o’zgarishlarni keltirib chiqaradi.
    Davrlarga bo’lishga qaratilgan klassifikasiyalarning o’zi ham ikki turli bo’ladi: juz’iy (alohida davrlarni yana qo’shimcha davrlarga bo’lish – “davrlar ichidagi davrlar”) va umumiy (inson umrining barcha bosqichlarini o’z ichiga olgan). Masalan, juz’iy klassifikasiyaga Shveysariyalik psixolog J.Piaje (1896-1980) insonning kamol topishini bir necha davrlarga ajratib o’rganishni tavsiya qiladi:
    1. Bola – tashqi muhit – ma’lumotlarni qayta ishlash.
    2. Tafakkur: a) ijtimoiy davrgacha; b) ijtimioiy davr.
    3. Intellekt: a) sensomotor – 2 yoshgacha; b) operasional davrgacha – 2-7 (8); v) yaqqol davri – 7 (8) – 11 (12)yoshgacha; g) rasman (formal) operasiya davri – 11 (12) – 15 yoshgacha.bu davrda bola nafaqat bevosita ko’rib turgan narsasi, balki mavhum tushunchalar va so’zlar vositasida ham fikr yurita oladi.



    1. Download 25.46 Kb.
      1   2   3   4




    Download 25.46 Kb.