YOSH OLIMLAR
ILMIY-AMALIY KONFERENSIYASI
in-academy.uz/index.php/yo
205
Tarmoq tuzilmasi deyilganda, uning tarkibi, tarmoqlar o’rtasidagi nisbatlar va o’zaro
bog’liqlik tushuniladi. Tarmoq tuzilmasi sanoat taraqqiyoti darajasini belgilaydi hamda unda
yuz bergan va yuz beradigan o’zgarishlarni aks ettiradi.
Tarmoq tuzilmasiga binoan quyidagi jihatlarni aniqlash mumkin:
•
ijtimoiy mehnat taqsimoti va
kooperatsiyaning darajasini;
•
mamlakatning iqtisodiy jihatdan mustaqil ekanligini;
•
sanoat va bugun xalq xo’jaligining ilmiy-texnika salohiyatini;
•
mamlakat va uning viloyatlari sanoatining rivojlanish darajasini;
•
sanoat tarmog’ining «A» guruhi bilan «B» guruhi o’rtasidagi ishlab chiqarish
aloqadorligini;
•
ijtimoiy mehnat unumdorligi yoki ijtimoiy-iqtisodiy samaradorligining darajasini;
•
mehnatkashlarning moddiy faravonligi va madaniy darajasi o’sganligini.
Sanoat tarmoqlari tuzilmasini tavsiflash uchun ayrim tarmoqlar o’rtasidagi ma’lum ishlab
chiqarish aloqadorligini ifodalovchi miqdoriy nisbatlarni aniqlab olish kerak. Bu muammoni
hal etish uchun bir qator ko’rsatkichlardan foydalaniladi. Ulardan biri tarmoqlar o’rtasidagi
nisbatlarni ifodalasa, ikkinchisi ma’lum davr ichidagi tuzilmaviy o’zgarishlarni, uchinchisi esa,
ishlab chiqarish aloqalarini ifodalaydi.
Xulosa.
Mintaqada yengil va oziq-ovqat sanoatining kelajagi ko’p jihatdan qishloq xo’jaligi
tarmoqlarining intensiv tarzda rivojlanishiga hamda mavjud xom ashyo resurslari va ishlab
chiqarish quvvatlaridan
samarali foydalanish, yangi korxona va ish o’rinlarini yaratishga
bog’liq. SHu nuqtai nazardan viloyat qo’shma korxonalari sonini ko’paytirish ham katta
ahamiyatga ega.
Qishloq xo’jaligida yetishtirilgan mahsulotlarni sanoatda qayta ishlash uchun tegishli
imkoniyatlar
mavjud emas; bu, xususan, ip va ipak gazlama ishlab chiqarishga taalluqlidir.
Ayni chog’da paxta qabul kilish punktlari va paxta tozalash korxonalari hududiy jihatdan
yaxshi tashkil etilmagan. Boz ustiga, so’nggi yillarda paxta hosilining kamayishi sababli, paxta
tozalash korxonalarining ishlab chiqarish quvvatlaridan to’la foydalanilmayapti. Bu esa
ularning ayrimlarini qayta ixtisoslashtirish muammosini keltirib chiqaradi.
References:
1.
Karimov I. Islohotlar strategiyasi mamlakatimiz iktisodiy salohiyatini yuksaltirishdir.-T.:
O’zbekiston, 2003, 29-6.
2.
O’lmasov A., Vahobov A. Iqtisodiyot nazariyasi. Darslik. -T.: "SHarq" nashriyoti, 2007.
3.
SHodmonov SH.SH., G’afurov U.V. Globallashuv jarayoni va moliyaviy inqiroz sabablari.
// Adolat, 2009 yil 27 fevral.
