-§. Buyumning yig‘ish chizmalarini o ‘qish




Download 13,35 Mb.
Pdf ko'rish
bet189/237
Sana11.12.2023
Hajmi13,35 Mb.
#116299
1   ...   185   186   187   188   189   190   191   192   ...   237
Bog'liq
Chizmachilik.I.Raxmonov. 2016

19-§. Buyumning yig‘ish chizmalarini o ‘qish
Yig‘ish chizmasini o ‘qish deganda chizmaga binoan buyum va uning 
tarkibiga kiruvchi detallarning fazoviy shaklini aniqlash, uni butlash 
uchun yig'ish, nazorat qilish, detallarning bir-biriga nisbatan o ‘zaro 
bog‘lanishlarini bilish uchun zarur bo‘lgan barcha grafik m a’lumotlami 
aniqlash tushuniladi.
Standartga muvofiq yig'ish chizmalarida k o ‘proq soddalashtirish va 
shartliliklar qo‘llanilgan bo ‘lib, ba’zi o ‘yiqlar, chuqurchalar, chiqiqlar, 
galtellar, faskalar, tirqish kabi k o ‘zga kam tashlanadigan joylar shartli 
tasvirlanmasliklari mumkin. Yig‘ish chizmalaridagi detallarning ish 
chizmalarini chizishda unda tatbiq qilingan shartlilik va soddalashtirishlar 
hisobga olinmagan holda, barcha kerakli konstruktiv elementlari to ‘liq 
ko‘rsatiladi.
Yig‘ish chizmalari detallarini ajratib chizishda quyidagilarga rioya 
qilish tavsiya etiladi:
1) yig'ish chizmasining asosiy yozuvi va spetsifikatsiyasi diqqat bilan 
o ‘rganiladi, yig‘ish birligining tuzilishi, ishlash jarayoni va qayerda 
qo‘llanilishi to ‘g ‘risida tasavvur qilishga harakat qilinadi. Yig‘ish 
birligi to‘g ‘risida qisqacha yozma m a’lumot, ish bajarish sxemasi kabi 
qo ‘shimcha k o ‘rsatmalariga e ’tibor beriladi;
2) spetsifikatsiyasi bo‘yicha buyum qanday standart bo'lm agan va 
standart detallardan tashkil topganligi diqqat bilan o'rganiladi;
3) detallarning o ‘zaro joylashishi va birikishiga ahamiyat beriladi. 
Ishlayotganda detallarning siljishiga, o'rin almashinishiga hamda har bir 
detaining geometrik shakliga e ’tibaor beriladi;
4) detaining tuzilishini o ‘rganishda qo‘shimcha ko ‘rinishlarga, 
elementlarining chiqarib tasvirlanishiga, qirqim va kesimlarga ahamiyat 
beriladi. Chunki qo'shim cha ko ‘rinish, chiqarib tasvirlashlarda detaining
347


asosiy ko‘rinishlarida uning o ‘qib bo‘lmaydigan tomonlari to ‘g ‘risida 
qo‘shimcha m a’lumotlar berilgan bo‘ladi;
5) 
yig‘ma buyumni qismlarga ajratish va yig'ish tartibini o ‘rganib 
chiqish tavsiya etiladi. Ajratib chiziladigan detallaming geometrik 
shakllari o ‘rganilayotganda ulardagi har bir elementning nima uchun 
moMjallanganligi aniqlanadi. B a’zi bir elementlami o ‘qish qiyin bo ‘l- 
ganda ular bilan yonma-yon joylashgan detallari kirib turganligi yoki 
ular o ‘zaro qanday joylashganligi qo‘shib o ‘rganiladi. 0 ‘rganish davo- 
mida barcha ko‘rinishlar, qirqim, kesimlar, qirqimdagi yuzalaming 
shtrixlanishiga ahamiyat beriladi.
Yig‘ish chizmalarini o ‘qish paytida standartlarda ruxsat etilgan 
soddalashtirish va shartliliklarga ahamiyat beriladi. Chunki k o ‘rinish 
va qirqimlarda hamma narsalar ham to‘liq tasvirlanavermaydi. Qopqoq, 
chambarak kabi detallar boshqa detallami to‘sib qoladigan bo‘lsa, ular

Download 13,35 Mb.
1   ...   185   186   187   188   189   190   191   192   ...   237




Download 13,35 Mb.
Pdf ko'rish

Bosh sahifa
Aloqalar

    Bosh sahifa



-§. Buyumning yig‘ish chizmalarini o ‘qish

Download 13,35 Mb.
Pdf ko'rish