а)
b)
d)
11.39-shakl.
11.40-shakl.
e)
qoldirilib, uning o ‘m iga zichlagichning
xizmat qilish yo'nalishi ko‘rsatilishi ham
mumkin (11.39- shakl,
d,
e).
7.
Agar ko‘rinish,
qirqim yoki kesim
simmetrik
shaklda
bo ‘lsa,
tasviming
yarmini ko‘rsatish (11.35- shakldagi ustdan
ko'rinishdagi
A-A qirqim) yoki yarmidan
ko‘prog‘ini ko ‘rsatib, to‘lqinsimon
chiziq
bilan chegaralash tavsiya etiladi.
8. YigMsh chizmasida detaining bir nechta,
bir tartibda joylashgan bir xil elementlari
bo‘lsa, bunday elementlaming bir-ikkitasini
to'la ko'rsatib,
qolganlarini soddalashtirib
yoki shartli ko‘rsatish mumkin. Masalan,
flanesdagi bir xil teshiklar (11.35-shaklga
qarang).
9. Agar buyumlaming tarkibiy qismlari
uchun alohida yig‘ish chizmasi chizilgan
bo‘lsa, u holda qirqimda bu tarkibiy qismlar
qirqilmagandek tasvirlanadi.
10.
Bir turdagi, sotib olinadigan va bosh
qa keng qoilaniladigan standart buyumlar
uchun faqat ularning tashqi qiyofalari
beriladi (11.40- shakl).
11. Buyum
ishlab chiqaruvchi korxo-
naning mahsulotiga qo‘yilgan tam g‘asi o ‘mi
konturi ko‘rsatiladi xolos. Asboblaming
344
shaffof qismlari orqasida joylashgan shkalalar, y o ‘nalishlar, lampalaming
ichki tuzilishlari xuddi ko‘rinadigandek chiziladi.
12.
Yig‘ish birligiga kirmaydigan lekin yordamchi maqsadga ega
bo‘lgan buyumlami ingichka tutash chiziq bilan tasvirlash qabul qilingan
boMib, unday buyum spetsifikatsiyalanmaydi.
Endi j o ‘mrak (kran) deb nomlangan buyumning o ‘ziga
qarab uning
yig'ish chizmasini tuzish bilan tanishib chiqamiz (11.41-shakl).
Jo ‘mrak dasta, tiqin, korpus, maxsus shayba va gaykalardan tashkil
topgan bo‘lib, standart talabiga binoan ulam ing eskizlari chizib olinadi.
11.42-shakl.
345
11.43-shakl.
Korpus murakkabroq detal bo ‘lgani uchun uni uchta ko‘rinishda
chizish lozim b o ia d i. Tiqinni esa bitta ko ‘m ishda kerakli kesimlar bilan
tasvirlasa bo ‘ladi.
Qolgan detallari tekis, y a’ni bir xil qalinlikka ega
346
bo‘lgan listli metalldan shtamplash usuli bilan tayyorlanganligi uchun
ulami ham bitta ko‘rinishlarda tasvirlash kifoya (11.42-shakl).
Jo ‘mrakning eskizlari asosida uning yig'ish
chizmasini yuqorida
bayon qilingandek chizib chiqish tavsiya etiladi (11.43- shakl).
Jo ‘mrak korpusini uchta k o‘rinishda tasvirlash joiz bo'lgani uchun,
uning yig‘ish chizmasi ham uchta ko‘rinishda chiziladi.
