Konteyner
Valik
Itaruvchi
15.64-shakl.
15.65-shakl.
15.66-shakl.
15.68-shakl.
450
14. Yetakchi val
1 soat mili yo‘nalishi bo‘yicha aylanadi. Zveno 2
ning ilgarilanama-qaytma harakat qilishini ta’minlaydigan moslamani
loyihalang (15.66- shakl).
15. Bir meyorda aylanadigan val
1 va silkinadigan richag 2 berilgan
(15.67- shakl). Valnning bir marta aylanishida richak ikkita silkinish
siklini bajaradigan moslamani loyihalang.
9-§. Berilgan chizma-sxema bo‘yicha konstruksiyalashda texnik
talablarni loyihalash
Detallarni tatbiq qilinish joyiga qarab loyihalashda, ularning moslama
yoki mexanizmlarda m e’yorida ishlashi ta’minlanishi hisobga olinadi.
1-misol. 15.68-shaklda moslamaning yig‘ish chizmasi berilgan bo‘-
lib, undagi val
A aylanma harakat qilganda detal В yuqorilama va qaytma
harakat qilsin.
Yechish. Buning uchun val A ning uchi kulachok yoki ekssentrik
shaklda loyihalanishi lozim. Shunday loyihalangan yechim 15.68-shakl,
b da yig‘ish chizmasida ko‘satilgan. Yana boshqa misollarga murojaat
etamiz.
2-m isol. 15.69-shakl,
a da valikning tasviri berilgan. U butun silind-
rik sterjendan dastgohda yo ‘nib tayyorlangan. Yo‘nilgan joylari shtrixlab
q o‘yilgan. Valikni kam material sarflab tayyorlash yo‘lini hisobga olingan
holda loyihalang.
Yechish. Materialni tejash va uni tayyorlash uchun kam vaqt sarflash
maqsadida valikning asosiy qismini 0 2 0 mm li diametrdagi sterjendan
tayyorlash lozim bo‘ladi (15.69-shakl,
b). Valikning katta diametrli
qismi alohida tayyorlanib, ular payvandlanadi yoki rezba yordamida
biriktiriladi (15.69-shakl,
d).
3- misol. 15.70- shakl,
a da saralash (taqsimlash) moslamasi sxemasi
berilgan. Shunday detalni loyihalangki, sharchalar goh o ‘ng, goh chap
tuynukka tushishini va tashqariga chiqib ketshini ta’minlang.
Yechish. Saralash moslamasi kamerasiga T shaklidagi to‘sqich o ‘r-
natilishi lozim. Uning geometrik shakli tam ovlam ing ko‘ndalang qis-
miga bog‘liq bo ‘ladi. K o‘ndalang kesimi kvadrat shaklida bo‘lsa, mos
lama 15.70-shakl,
e dagidek, aylana bo‘lsa 15.70-shakl, f dagidek
tayyorlanadi.
Sharchalaming goh chapdagi tuynukka o ‘tishi 15.70-shakl,
b da, goh
o ‘ng tomondagi tuynikka tushishi 15.70-shakl,
d da berilgan.
451
|
