15.51-shakl.
447
15.52-shakl.
konstruktorlik, texnologik va ekspluatasiya qilish masalalari o ‘rganiladi,
y a ’ni sinovdan o ‘tkaziladi.
8-§. Berilgan sxema-chizma bo‘yicha loyihalash
1. Val ko'rsatilgan yo‘nalish bo ‘yicha aylantirilganda, sterjen
X ma-
sofaga yo ‘nalish bo‘yicha siljigandan keyin, yana o ‘z o ‘m iga darrov
qaytsin. Shunday mexanizmni loyihalang (15.53-shakl).
2. Polzun (sudraluvchi) dagi
A nuqta A t masofaga valning bir marta
aylanishida o ‘tsin. Polzunning siljishi ravon bo lsin (15.54-shakl). Shun
day mexanizmni loyihalang.
3. Vintning vertikal bo‘yicha ham yuqoriga, ham pastga harakatini
valning aylanish yo‘nalishini o'zgartirmasdan qanday ta ’minlash mum
kin? Bu yerda bekorga (xolostoy) yurishni ham ko‘zda tutgan holda
buyumni loyihalang (15.55-shakl).
4. Chambarak (maxovik) aylantirilganda vint
V ning ikkala tomonga
gorizontal harakat qilish jarayonini loyihalang (15.56-shakl).
5. Birinchi yetakchi val bir tononlama, bir m e’yorda aylanganda,
qanday qilib ikkinchi valni ikki tomonlama ravon aylanishiga majbur
qilish mumkin (15.57-shakl). ? Shunday mexanizmni loyihalang.
6. Silindrik stakan
1 jism A ga shunday mustahkamlansinki, vint 2
burilganda stakan aylanmasin. Vint 2 jism
A ga taqalganda mustahkamlik
o ‘z-o‘zidan avtomatik tarzda buzilsin (15.58-shakl). Ushbu jarayon
mexanizmini loyihalang.
7. 0 ‘zaro «Qaldirg‘och dumi» usulida biriktirtlgan ikkita disk
A va
В val / yordamida aylanma hatakatga keltirilganda В disk markazining
A disk markaziga siljishini ta ’minlaydi. Disk A val bilan qattiq mah-
15.53-shakl.
448
15.54-shakl.
H
.............-L'.-L
- r f
n
L
J
4
15.56-shakl.
15.57-shakl.
ш ж ш к
15.58-shakl.
15.59-shakl.
kamlangan. Q o‘zg‘almas qilib mustahkamlangan qalam disk
В sirtida
ellips chizadigan mexanizmni loyihalang (15.59-shakl).
8. Val
1 aylantirilganda reyka 2 vertikal harakat qi 1 ishi ta’minlanadigan
mexanizmni loyihalang (15.60-shakl).
9. Ikki qo‘lli arrada yog‘ochni bir kishi aralaydigan moslamani loyi
halang (15.61-shakl).
10. Konteynerdagi silindrik valiklami bir m e’yorda tashqariga, y a’ni
pastga itarib chiqaruvchi mexanizmni loyihalang (15.62-shakl).
11. Detallami qisib turuvchi vintli moslamada kamchilik mavjud.
Detal
I ni chiqarib olish uchun vint 2 ni ko‘p marta aylantirishga to ‘g ‘ri
keladi. Moslamaning konstruksiyasiga shunday o ‘zgartirish kiritish ke-
rakki, vintning bir yoki bir yarim marta aylanishidan so‘ng detal oson-
likcha chiqarib olinsin (15.63-shakl). Shu jarayonni loyihalang.
12. Ilgarilanma-qaytma harakat qiluvchi zveno
1 yetakchi hisobla-
nadi. Zveno
1 ning yuqori va pastga harakatlanayotganida detal 2 ning bir
tomonloma aylanishini ta’minlaydigan mexanizmni loyihalang (15.64-shakl).
13. Katta sig‘imdagi idishda ikki hi
IA vaB gaz aralashtirilib, tarmoqqa
yuboriladi. Gazlardan biri to ‘xtab qolsa, gazlami darrov berkitadigan
moslamani loyihalang (15.65-shakl).
449
|
