15.33-shakl.
15.34-shakl.
15.35-shakl.
15.36-shakl.
o ‘tqazishda vtulka bo‘rtigining
bemalol kirishi ta ’minlanishi
lozim.
Detaining kiritilayotgan
qismida faska ochilishi tavsiya
etiladi (15.34-shakl). Zich o ‘t-
kaziladigan
detallami
o ‘za-
ro
birlashtirishda ulami ajra-
tish
qulay
bo‘lishi
uchun
tirqish
(zazo‘r)
qoldiriladi
(15.35-shakl).
Tasmali transporterda uza-
tilayotgan tuproq, ko‘mir, sha-
g ‘al
va boshqalar manzilga
yetganda,
o ‘z-o‘zidan
itari-
lish va yuk kuchi ta’sirida
tushayotgandagi chizgan trayektoriyasi parabolani hosil qiladi. Ushbu
holatni hisobga olgan konstrukor himoya moslamasini to‘g ‘ri loyihalashi
mumkin (15.36- shakl).
L
1 !
a )
s
N
s
s
es =3
V
15.37-shakl.
441
Inversiya. Insonning mushkulini onson
qilish maqsadida turli me-
xanizm, avtomat, qurilmalar yaratiladi. Masalan, uylarning yuqori qa-
vatiga chiqish va undan tushishni yengillashtirish
maqsadida liftlar,
eskalatorlar, sportchilar uchun trenajorlar, yugurish yo‘lkalari, qimir-
lamaydigan velosipedlar va boshqalar bunyod etilgan. Harakat,
voqealar
o ‘milarining shakli va vazifalari almashuvi
inversiya deyiladi.
Inversiya konstruktorlik amaliyotida ko'plab
uchrab turadi va yan-
gidan-yangi loyihalaming yaratilishiga sabab bo‘ladi. Shulardan biri
klapanli mexanizmda sferik sirtni tortuvchi (tyaga)dan
zarb beruvchi
(boyek)ga o'tqazish orqali, bu birikmaning doimo moylanib turish
sharoitini yaxshilandi (15.37-shakl).
