|
Z. R. Babayeva Sirdaryo viloyati Guliston shahridagi 11-sonli umumiy oʻrta taʼlim maktabining matematika fani oʻqituvchisi
Pdf ko'rish
|
| bet | 19/108 | | Sana | 17.05.2024 | | Hajmi | 53,35 Mb. | | #240157 |
Bog'liq Geometriya 7 uzb 2022?
?
?
?
Amaliy mashq va tatbiq
Usturlab (astrolyabiya) – burchak o‘l-
chaydigan asbob bo‘lib, uni qadimgi yunon
astronomi Gipparx miloddan oldingi II asrda
kashf qilgan (26-rasm). Ko‘rinishi juda sodda
bo‘lgan bu asbobda o‘nlab o‘lchash ishlarini
bajarish mumkin bo‘lgan.
?
?
?
?
Tarixiy lavhalar
7
25
a)
c)
d)
b)
α
b
α = b
A
A
A
B
B
B
C
C
C
D
D
D
E
F
E
E
37
b)
c)
a)
b)
c)
a)
27
a)
b)
c)
b)
c)
a)
29
a)
b)
c)
a)
28
b)
c)
a)
b)
Samarqanddagi Ulug‘bek astronomik rasadxonasida ham burchak o‘lchash ishlari
olib borilgan. Radiusi 42 m bo‘lgan ulkan silindr shaklidagi uch qavatli rasadxonada
(27a-rasm) ko‘plab qurilma va asboblar bo‘lgan (27b-rasm). 27c-rasmda uning yer ostida
saqlanib, shu kungacha yetib kelgan qismi tasvirlangan. Ulug‘bek bu qurilma yordamida
1018 ta yulduzning koinotdagi o‘rnini hayratomuz aniqlikda o‘lchab, o‘zining
“
Ziji jadidi
Ko‘ragoniy
”
asarida keltirgan.
28-rasmda yevropalik olimlar teleskop ix
-
tiro qilinishidan avval foydalangan kvadrant
tasvirlangan. U Ulug‘bek kvadrantidan ancha
kichik, albatta.
Hozir yer o‘lchash ishlarida yuqori aniq
-
likka ega
|
|
Bosh sahifa
Aloqalar
Bosh sahifa
Z. R. Babayeva Sirdaryo viloyati Guliston shahridagi 11-sonli umumiy oʻrta taʼlim maktabining matematika fani oʻqituvchisi
|
