|
bilan tingladi, suhbatdoshning ruhiy holatini his etib tingladiBog'liq zarina2 (1)bilan tingladi, suhbatdoshning ruhiy holatini his etib tingladi.
Afsuski,muloqot ishtirokchilari ko‘p hollarda tinglash kuchli
psixoterapevtik vosita ekanini unutib qo‘yadi. Biz suhbatdoshimizning
so'zlarini eshitamiz, lekin eshitish bilan tinglash bir xil narsa
emas:Tinglash — faol jarayon bo'lib, u fikming ma’nosini, so'zlovchining
maqsadini anglashga intilish kabi jarayonlami o‘z ichiga olgani bois u
tushunish bilan chegaradosh. Tinglash ikki xil bo'ladi: refleksiv va
norefleksiv. Norefleksiv tinglash so'zlovchi kuchli emotsional
kechinmalar (musibat, alam yoki aksincha, shodu xurramlik) ni boshdan
kechirayotganda va tushunuvchi tinglovchiga muhtoj bo'lganda
qo‘llanadi,
ya’ni suhbatdosh o‘z kechinmalari bilan o'rtoqlashmoqchi bo‘lganda
ishlatiladi.
Norefleksiv tinglashda javoblar minimallashtiriladi. Javoblar neytral,
suhbatdoshni o‘z flkrini davom ettirishga undaydigan bo'lishi kerak. Ularning
eng keng tarqalganlari quyidagilar: «Shundaymi?»,«davom eting, bu juda
qiziq-ku», «ha, ha tushunayapman», «buni eshitishdan juda xursandman»,
«agar malol kelmasa batafsilroq to‘xtalsangiz», «xo'sh, xo'sh, xo‘sh»,
«shunaqa deng». Bunday javoblar suhbatdoshni ruhlantiradi, undagi
qo‘rquvni bartaraf etadi.
Norefleksiv tinglash quyidagi vaziyatlarda foydali bo'lishi mumkin:
— suhbatdosh biror masala bo‘yicha o‘z fikrini bildirmoqchi
bo'lganda;
— suhbatdosh uni qiynayotgan muammolar bilan o'rtoqlashmoqchi bo'lganda;
— suhbatdosh o‘z muammolarini ifodalashga qiynalayotganda;
— suhbatdosh o‘z mansabiga ko‘ra pastroq bo‘lganda.
Norefleksiv tinglashni quyidagi vaziyatlarda qo‘llash tavsiya etilmaydi:
|
| |
