|
Multiprogrammalastiriwda processlerdi joybarlaw
|
| bet | 2/5 | | Sana | 08.01.2024 | | Hajmi | 186,93 Kb. | | #131997 |
Bog'liq OS oz.betinshe Matematik statistika elementlari, KO’PAYTIRISH Dras Ishlanma MATEMATIKA, Ko’rsatkichli va logarifmik tenglamalar mavzusini o’qitishda axb-www.hozir.org, Alixonto\'ra Sog\'uniy. Tarixi Muhammadiy, os, 11-sinf 4-blok,tarix,inf.ka,matem (yozma) @e baza ishreja, Windows OT, 8-sinf dars ishlanma, Яп-янги Аттестация саволлари 2024 й., USMON AZIM SHE’RIYATI, Ichki auditning o’ziga xos xususiyatlari va ichki audit turlari, FAXRIDDIN, 3-amaliy, Kriptografiya2 1amaliy ishMultiprogrammalastiriwda processlerdi joybarlaw
Kompyuter kóp wazıypalıq rejimde islep atirǵanda oraylıq protsessorda bir waqtıniń ózinde bir neshe process yamasa aǵımlar iske túsedi. Eger bunday jaǵdayda tayarlaniw jaǵdayda bolsa bir waqtıniń ózinde eki yamasa odan kóp process yamasa aǵımlarǵa dus keledi. Eger tek bir protsessorga kirisiw ruxsat etilgen bolsa, bul processlerden qaysısı birinshi orınlanıwı tańlanıladı. Kóplegen operatsion sistemalarda bul tańlaw joybarlaw dep ataladı, ol paydalanatuǵın algoritm bolsa joybarlaw algoritmı dep ataladı.
Processlerdi joybarlawdı qollaw, sonıń menen birge bir-birinen ayrıqsha bolǵan ayırım aǵımlardı joybarlawǵa qóllaw múmkinbe degen kóplegen birdey bolǵan sorawlar bar. Yadro aǵımdı basqarsa, ol halda ádetde hár bir aǵımdı, ol áyne qaysı processda jatqanına qaramay joybarlawtırıladı. Daslep biz processler hám aǵımlardi qanday joybarlawdı kórip shıǵamız. Sonnan keyin biz aǵıslardı joybarlaw hám qatar payda bolatuǵın kem ushraytuǵın sorawlardı kórip shıǵamız. Magnitlı lentada keltirilgen perfokart kórinisli formadaǵı maǵlıwmatlardı kirgiziwdi ámelge asırǵan paketli sistema dáwirinde joybarlaw algoritmları ápiwayılaw bolǵan: tek lentadagi náwbettegi tapsırmanı jumısqa túsiriw talap etilgen. Kóp tapsırmalı sistemalardıń payda bolıwı joybarlaw algoritmların rawajlanıwlashtirdi, bul jaǵdayda ádetde xizmet kórsetiwdi kutayotgan bir neshe paydalanıwshına, bir waqtıniń ózinde xızmet kórsetiledi. Ayırım universal mashinalar elege shekem waqtın ajıratıw rejiminde tapsırmalardı paketli tapsırma usılında esaplaydı, hám joybarlawtiruvchináwbettegi atqarılatuǵın jumıs qanday bolıwın sheshiwi kerek boladı: paketli tapsırmanı atqaradı yamasa terminalda o'tiruvchi paydalanıwshı menen ınteraktiv baylanıstı támiyinleydi. Bunday waqıtlı protsessorli mashinaları ushın resurslar jetispewshiligi boladı, kúshli joybarlawtiruvchi mashinalar ónimliligin sezim etiwi hám paydalanıwshılardı qánaatlantira alıwı múmkin.
Jeke kompyuterlerdiń payda bolıwı jaǵdaydı eki jaǵdayǵa jo’neltiredi. Birinshisi, tiykarǵı waqtın bir aktiv processge qaratadı. Paydalanıwshı hújjetke tekstti kirgiziwde protsessor bir waqtıniń ózinde fonlı rejimde programmanı kompilatsiyalaydi. Paydalanıwshı protsessor teksti ushın buyrıqtı tergende, joybarlawtiriwshi qaysı processti iske túsiriwdi tańlamaǵan, sebebi tekstli protsessor birden-bir boladi.
Kompyuterlerdiń ekinshi dáwirinde, kompyuterler tez islewi nátiyjesinde, resurslar jetispewshiligi baqlanǵan. Jeke kompyuterler ushın kóplegen programmalar paydalanıwshına kiretuǵın informaciyalar belgilengen (shegaralanǵan) tezlikte usınıs etiledi, lekin bul tezlik menen emes. Oraylıq protsessor onı qayta islewine baylanıslı. Keleside bir waqtıniń ózinde bir neshe programmalar menen islew múmkinshiligine iye bolındı, mısalı, tekstli process hám elektron keste. Sol sebepli jeke kompyuterlerde processlerdi joybarlaw áhmiyetli rol oynamaydı. Álbette ámeldegi qosımshalar, oraylıq protsessordin barlıq resurslarınan paydalanadı : mısalı, bir saatlı joqarı sapalı videoda hár bir 108 000 kadrdı (NTSC de) yamasa 90 000 kadrdı (PALde) reńli gammalarda tuwırlaw ushın úlken quwatqa iye sanaat esaplaw kompyuterleri talap etiledi.
Tarmaq xızmetleri talap etilgende jaǵday ózgeredi. Bul jerde protsessor waqtında bir neshe processlerge qarsı gúresiledi, sol sebepli jańa tapsırmalar alınadı. Mısalı, oraylıq protsessorda jumısqa túsirilgen processlerden qandayda birin tańlaw zárúrligi payda bolǵanda kúnlik statistikanı toplaydı hám paydalanıwshı sorawlarına xizmet kórsetiw processlerinen birin tańlaydı.
“Tuwrı” processti tańlawdan tısqarı joybarlastiriwshi oraylıq protsessordin’ tuwrı islewin ta’minlewi kerek. Daslep paydalanıwshı rejiminde yadro rejimine ótkeriliwi kerek. Keyin olardı keyingi qayta júkleniw ushın onıń registeri process kestesinde saqlawdı óz ishine alǵan ámeldegi process jaǵdayı saqlanıwı kerek. Sonnan keyin, keyingi processti tańlaw ushın joybarlaw algoritmı iske túsiriledi. Keyin jańa process yad kartasına muwapıq yadtı basqarıw blokına juklenedi hám jańa process iske túsiriledi.
Qashan joybarlastırıladı. Joybarlawdıń gilt sózi qarardı qabıllaw waqtı boladı. Joybarlaw talap etiletuǵın hár qıylı jaǵdaylar bar.
Birinshiden, processlerdiń qaysısı birinshi orınlanıwın anıqlawshi jańa processti jaratıw. Hár eki process tayınlıq jaǵdayında jaylasqanlıǵı sebepli, joybarlastiriwshi processtiń anası (parent process) yamasa onıń perzentlerin (child process) tańlawǵa tıykarlanıp qarar qabıllawı kerek boladı.
Ekinshiden, joybarlastiriwshi process juwmaqlanganda qarar qabıl etiwi kerek boladı. Bul process basqa orinlanbaydi, sol sebepli orınlawǵa tayın bolǵan processler ishinen qandayda-bir processti tańlaw kerek boladı. Eger processler orınlawǵa tayın bolmasa, ádette sistema bos processti jumısqa tu’siredi.
Úshinshiden, process belgige yamasa qandayda bir basqa processti tańlaw tiykarında kiritiw-shig’ariw operatsiyasın juwmaqlanıwın kútiwde bloklansa processti orınlaw ushın basqa qandayda bir processti tańlawi kerek boladı. Geyde bul roldi bloklaw atqaradı.
Mısalı, A áhmiyetli rolde hám B processtin’ payda bolıwın kutip atirgan bolsa, ol jagdayda A process islewdi dawam ettiriwge múmkinshilik beriw ushın onı krizis salasınan bul processtin’ shıǵıwına múmkinshilik berip B processke orınlaw gezegin usınıs etedi. Biraq, quramali tárepi, ádette joybarlastiriwshi maǵlıwmatlarǵa baylanıslı bolǵan zárúr informaciyalarǵa iye bolmaydı.
Tórtinshiden, joybarlastiriwshi kiritiw-shigariwda u’zilisler payda bolǵanda qarar qabıllawı kerek boladı. Eger kiritiw-shigariw operatsiya juwmaqlanǵan bolsa, kútiwinde bloklanǵan qanday da processte óz jumısın juwmaqlap kiritiw-shigariw apparatında u’zilis bolıp ótkennen keyin, islewge tayın bolıwı múmkin. Joybarlastiriwshi qanday da processti jumısqa túsiriw boyınsha qarar qabıllawı kerek boladı.
|
| |
