Ózbekistan respublikasi joqari hám orta arnawli bilimlendiri ministrligi berdaq atindaǵi qaraqalpaq mámleketlik universiteti

 Búgingi kúnde 3 túrli barmaq ızlerın alıw texnologiyası bar olar 
tómendegishe:

ultradawıslar járdeminde; 

optikalıq nurlar járdeminde; 

yarım ótkeriwshi járdeminde;
Barmaq ızlarınıń skanerleri. Barmaq ızlerın skanerleytuǵın dástúriy 
apparatlarda tiykarǵı element retinde barmaqtıń xarakterli suwretin jazıwshı 
kishkene optikalıq kamera isletiledi. 
(3-súwret). Barmaq izin skanerlew apparatı.
Biometrik autentifikaciya etiw sistemasınıń apparatları arasında eń 
isenimli hámde kópshilikke arnalǵanlıǵı menen ajralıp turatuǵını “BIOLINK” 
komponiyasınıń biometrik autentifikaciya etiw apparatı bolıp tabıladı.
Barmaq ızlerın skanerlawde isletiletuǵın daktiloskop apparatların 
óndiriwshilerdiń kóp bólegi tiykarınan intergral sxemalarda paydalanbaqta. 
Bunday texnologiyalardı óndiriwshi kompaniyalar barmaq ızların alıwda xar 
qıylı túrdegi elektrik, elektromagnit hám basqa usıllar arqalı ámelge asıradı. 
Bunıń tiykarǵı sebebi barmaq izin alıw waqtında teri bólimleriniń sıyımlılıq 
qarsılıgı alınadı hám analiz etiledi. Analiz waqtında Daktiloskopik apparatı 
bolsa yarım ótkezgishli datchik arqalı sıyımlılıq qarsılıgın anıqlaw maqsetinde 
barlıq informaciyalardı jıynaydı. 

Bettiń dúzilisi boyınsha autentifikaciyalawshı sistemalar. 
Bettiń dúzilisi boyınsha autentifikaciya etiw hár tárepleme yaǵnıy arzan 
hám barlıq kompyuterlerdiń video ayrıqshalıqǵa iye ekenligi sebepli bul sistema 
barlıq jerde isletile alıwı menen parıq etedi. Bul sistema tiykarınan distancion 
identifikaciya etiw waqtında isletiledi. Tómende (4-súwret) degi noqatlar 
tiykarında bettiń ólshemleri esaplanadı. Usı noqatlar bettiń semirgenin esabınan 
da ózgerip turadı. Biraq bet semirgen waqıtta da azǵan waqıtta da onıń dúzilisi 
geometriyalıq ólshemleri hám múyeshi ózgermeydi. Sol sebepli bul sistema eń 
isenimlilerinen biri esaplanadı. Bunda onıń tómendegi noqatları ólshemleri 
alınadı:

erin dúzilisi onıń múyeshi; 

murın ushı hám ólshemleri; 

kózdiń orayı hám kóz múyeshi;
Bunda onıń ólshemleri maǵlıwmatlar bazasıdaǵı adamlardıń ólshemleri 
menen salıstırılıp onıń rasında shólkemde isleytuǵın shaxs yamasa shaxs 
emasligin kórsetedi. Biraq bul sistemaǵa irkilis beretuǵın faktorlar da jetkilikli: 
Kóz áynek, saqal, betke bezew beriw sıyaqlılar. 
(4-súwret). Bet dúzilisi boyınsha autentifikaciyalaw. 
Suwretdegi jaǵdayda tiykarınan kóz, murın erin ólshemleri alınadı hám 
identifikaciyalanadı. Bet dúzilisin anıqlawshı apparatlardı óndiriwshiler 

paydalanıwshını identifikaciyalawda jeke matematikalıq algoritmlardan 
paydalanadı. 

Download 0,69 Mb.