18
dizayningiz ushbu masalaga qiziqish va qiziqishni uyg'otishi kerak. Bu ma'lumot
manbai. Ish ritmini o'rnating. Didaktik material o'quvchining kognitiv rivojlanishi,
qobiliyatlari, qiziqishlari va boshqa jihatlaridagi rivojlanish yoki taraqqiyot dara-
jasini belgilashi mumkin. talabaga o'z bilimlarini baholash, rejalashtirish va tashkil
qilish strategiyasini ishlab chiqish imkoniyatini beradi. o'z bilimlarini ko'rib chi-
qish yoki aks ettirishni taklif qiladi, sxemalarni o'zgartiradi. Bu kerak bo'lganda
mavjud bo'lishi kerak.
O'quv materialining vazifalari
Materiallar yo'naltirilgan guruhga
muvofiq tayyorlanadi va uning haqiqatan ham foydali bo'lishi muhimdir. O'quv
materialining asosiy funktsiyalari qatoriga quyidagilar kiradi:
Hisobot
Ular ulardan
foydalanadigan kishi uchun tegishli materiallarning konteynerlari. Ma'lumotni bi-
roz osonlikcha tushunish mumkinligi muhimdir.
Ular maqsadni amalga oshiradilar
O'quv materialini ishlab chiqish uchun boshlang'ich nuqta
- bu bajarilishi kerak
bo'lgan sabab yoki maqsadni aniqlash.
Bu o'qitish va o'rganish o'rtasidagi qo'llanma
Bu
maqsad va qo'llab-quvvatlaydigan, mazmunli tuzilishga ega bo'lib, o'qitish va o'qit-
ish marshrutida doimiy yo'nalishni saqlashga imkon beradigan o'ta zarur ma'lu-
motlarni tanlaydi.
Talaba va o'qituvchi o'rtasidagi aloqani oshirish
O'quv materiali
o'quvchilarga dars paytida qatnashish va g'oyalarni shakllantirish uchun vositalarni
taqdim etishi mumkin.
Fikrlarni hislar bilan bog'lashga intiladi
O'quv materiali teginish,
ta'm, hid, eshitish yoki ko'rish kabi hissiy tajribalarni qamrab olishi mumkin, shu
bilan shaxsiy va mazmunli o'rganishga erishiladi.
O'quv materiallarining turlari
Did-
aktik materialni tayyorlash uslubiga qarab, u o'z tasnifida turlicha bo'lishi mumkin.
Bu, shuningdek,
beriladigan foydalanish turiga, u egallagan maydonga, u bilan
bog'liq faoliyatga yoki kimga yo'naltirilganligiga bog'liq. O'quv materialining
ayrim turlariga quyidagilar kiradi:
Chop etilgan materiallar
Ular kitoblar, o'qish yoki
ma'lumotnomalar,
lug'atlar,
ensiklopediyalar,
ixtisoslashtirilgan
jurnallar,
qo'llanmalar, qo'llanmalar, maqolalar va boshqa ko'plab bosma manbalarni o'z
ichiga oladi.
Maydon
yoki fazoviy materiallar
Ular odatda ma'lum joylarning bir
qismidir yoki ulardan foydalanish uchun chegaralangan maydonni talab qilishi
mumkin. Masalan, o'yinlar, laboratoriya materiallari, ulkan xaritalar, halqalar yoki
19
to'plar kabi sport buyumlari, modellar, gerbariylar va boshqalar.
Ish uchun materiallar
Ularning barchasi sinfda ish olib borish uchun ishlatiladigan va o'quv jarayonini
qo'llab-quvvatlaydiganlardir. Bularga ish daftarlari, indeks kartalari, ranglar, qalam
va boshqa kontekstga muvofiq so'raladigan manbalar kiradi. Masalan, maktabga-
cha tarbiya kabi o'qitishning asosiy darajalarida yozish ko'nikmalarini va shakllar
va til haqidagi bilimlarni rivojlantirish o'quvchilar
rang berish, chizish, raqamlar
yoki shakllar yasashni va ularni aniqlashni o'rganishni, xuddi shu kabi Maktublar.
Ushbu qadamlarning barchasi bolada yozishni o'rganish va yozma tilni bilish va
uni ko'paytirish uchun zarurdir.
O'qituvchi uchun materiallar
Shuningdek, didaktik ma-
terial o'qituvchi ma'lumot olish yoki almashish va shu bilan ularning o'qitish ja-
rayonlarini takomillashtirish uchun foydalanadigan barcha manbalarni o'z ichiga
olishi mumkin. Kontekstga qarab, ushbu turdagi o'quv materiallari qonunlar, bibli-
ografiyalar, qo'llanmalar va boshqalar bo'lishi mumkin.
Elektron materiallar
Ular el-
ektron qurilmalar bilan bog'langan va shu tarzda uzatiladigan manbalardir. Unga
raqamli shakldagi ma'lumotlar, masalan, fayllar, hujjatlar, rasmlar, slaydlar, video-
lar, audiofilmlar, filmlar, hujjatli filmlar va boshqalar kiradi.
Shunday qilib, ular
planshetlar, kompyuterlar, video nurlari, proektsiyalar, ovozli uskunalar, kalkulya-
torlar, printerlar va boshqalar kabi texnologiyalarni birlashtiradi.
O'quv materiallarin-
ing ahamiyati
Didaktik material o'quv jarayonlarida ishlatiladigan material bo'lgani
uchun, o'qitish va o'qitish o'rtasidagi munosabatlar haqiqatan ham o'z samarasini
berishi uchun juda muhimdir. Didaktik material sifatida xizmat qiladigan har bir
narsa o'qituvchi qo'llashni rejalashtirgan metodika uchun tegishli shart-sharoitlarni
yaratishga imkon beradi. Bu o'qituvchi o'z sinfida qo'yilgan maqsadlarga erishish
uchun tegishli muhitni yaratishda ma'lum darajada o'zlashtirishi mumkin bo'lgan
eng to'g'ri usuldir. Didaktik material o'quv jarayonini engillashtiradi, o'qituvchi va
talabalar o'rtasida aloqalarni o'rnatadi va taraqqiyotni his qilish uchun uyushgan
tarkibga ega tuzilishga imkon beradi. Shuning uchun u har qanday o'quv jarayoni
uchun muhim manbaga aylanadi.
