Ish kuchi qo’nimsizligi va ishchilarning malaka darajasini tahlili

Ishlab chiqarish rejalarining bajarilishi sanoat ishlab chiqarish hodimlari tarkibidagi strukturaviy o’zgarishlarga ham bog’liq. Yil davomida korxona xodimlari tarkibi ishga qabo’l qilish va bo’shatish hisobiga o’zgarib turadi. Bunday o’zgarishlar ish kuchi oboroti koeffitsiyenti orqali ifodalanadi. Tahlil etishda kadrlarni tayyorlash va ularning malakasini oshirish bo’yicha belgilangan tadbirlarni bajarilishi nazorat qilinadi. Buning uchun ishchilarni o’rtacha razryadi aniqlanadi. Xodimlarlarning qo’nimsizligi ishlab chiqarishga salbiy ta’sir etadi.

Mahsulot ishlab chiqarish hajmi ishni tashkil etish va mehnat resurslarining ish vaqtidan foydalanish ko’rsatkichlariga ko’p jihatdan bog’liq. Ishchilarni ish vaqti fondi ishchining yil davomida ishlagan kishi-kunlari va kishi-soatlari ko’rinishida hisobotlarda ifodalanadi. Ish vaqtidan foydalanishni tahlil etish uchun ishchilar tomonidan ishlangan jami kishi-kunlari va kishi-soatlari rejasi bilan taqqoslanib ish vaqtini yo’qotilishi va uni o’zgarish sabablari aniqlanadi. Tahlil jarayonida ish vaqti fondidan to’liq foydalanmaslik sabablari atroflicha o’rganilmog’i lozim. Ish vaqtidan foydalanishni tahlil etishda quyidagi ko’rsatkichlarni qo’shimcha aniqlash lozim.

1. 
   Bir ishchini yil davomida ishlagan kishi-kunlari.
   
2. 
   Ish kuni davomiyligi.
   

Bu yerda:

• 
  Ishchilar sonining o’zgarishi (I_S);
  
• 
  Bir ishchini ishlagan kunlarining o’zgarishi (K_K);
  
• 
  Ish kuni davomiyligining o’zgarishi (K_D).
  

Ish vaqti fondi (kishi-soatlari)ning o’zi esa quyidagi ko’rsatkichlar ko’paytmasidan hosil bo’ladi.

Jami ishlangan Bir ishchining Ish kuni

1. 
   Ishchilar sonining o’zgarishi;
   
2. 
   Bir ishchini ishlagan kishi-kunlarini o’zgarishi;
   
3. 
   Ish kuni davomiyligini o’zgarishi.