|
«Markaziy mikroprosessorni olib, uning turini aniqlash, unga profilaktik xizmat ko’rsatish» мавзусидаги лаборатория дарсига технологик карта
|
| bet | 20/97 | | Sana | 07.01.2024 | | Hajmi | 7,45 Mb. | | #131537 |
Bog'liq Лаборатория машгулоти«Markaziy mikroprosessorni olib, uning turini aniqlash, unga profilaktik xizmat ko’rsatish» мавзусидаги лаборатория дарсига технологик карта
Фаолият босқичлари
|
Фаолият мазмуни
|
педагог
|
талаба
|
1-босқич.
Кириш
(10 дақиқа)
|
1.1. Аудиториянинг ва талабаларнинг дарсга тайёрлик даражаси текширилади.
1.2. Фаоллаштирувчи саволлар билан талабаларга мурожат этади ( 1- илова).
|
Саволларга жавоб берадилар.
|
2-босқич.
Асосий босқич
(60 дақиқа)
|
2.1. микропротсессорга доир мисоллар тузиш.
2.2. микропротсессор тарихини ўрганади. Протсессорга доир масалаларни ечади.
2.3. Тарқатма материалда келтирилган маълумотлар ўрганилиб, берилган топшириқни бажариш шартлари билан таништиради Ахборотларни тасвирлашга доир мисоллар тузади. (3-илова)
2.4. Вазифани бажарилаганлик даражасига кўра баҳолаш меъзонлари билан талабаларни таниш-тиради. Тақдимотни эълон қилади ( 4 -илова)
Ҳар бир гуруҳ тақдимотини таққослаш фаолиятини ташкил этади ва энг яхши график обьект яратган талабаларни рағбатлантиради
|
Тарқатилган назарий маълумот билан танишиб, гуруҳларга бўлиган ҳолда мустақил равишда топшириқни бажарадилар. Таққослай-дилар ва
таҳлил қиладилар
|
3-босқич
Якуний.
( 10 дақиқа)
|
3.1. Мавзу бўйича якуний хулосаларни айтиб ўтади.
3.2. Талабаларнинг дарс давомидаги фаолиятини таҳлил этади ва баҳолайди.
3.3 Мустақилиш беради (5-илова)
|
3.1.Савол берадилар.
|
Inson faoliyatining barcha sohalarida zamonaviy hisoblash texnikasi vositalaridan samarali foydalanish muhim ahamiyat kasb etayotganligi bois har birimiz ushbu sohani o’rganib borish biz uchun foydadan holi bo’lmaydi.
Kompyuterlarni tarixiga nazar tashlaydigan bo’lsak albatta 1940 yillardan boshlab EXMlarga asos solina boshlagan o’sha paytlarda albatta buni EHM deyishni o’zi bir to’grimi yoki yo’qmi albbata bu hozirgi ishlatayotgan kompyuterlarni asoslari hisoblangan. EHM bir o’zi 3 ta xonada joylashgan bo’lib yirik lampalar bilan jihozlangan. Elektron tablo bo’lgan. Asosiy qismlari lampalardan iborat bo’lganligi uchun lampalar tez-tez kuygan va u darajada ko’p amallar bajarmagan. Bu esa o’z navbatda izlanishlar va yana ko’proq izlanishlarga olib kelgan. Izlanishlar zoyi ketmagan balki yangi–yangi imkoniyatlar va ulkan EHMlarni hajmini kichrayishiga olib keladi. Rivojlanish natijasida EXMlar bora-bora turlarga ajralishga olib keladi. Mini EHMlar, o’rta EHMlar va super EHMlar ga ajraladi. Bular sekundiga minglab va o’n minglab amallar bajarishi bilan farq qilib boradi. Keyinchalik bularni RS lar qisib chiqarib tashlaydi. Bular desak balki xato bo’lishi mumkin. Balki ba’zi bir EHMlarni RS o’zini «kompyuter uyinlari» orqali yengib chiqadi. RSlar minglab emas millionlab operatsiya bajaradigan imkonichtga ega bo’lishi bilan ham o’zini yangi qirrasini ko’rsatdi. Hozirga kelib nano sekundlarda amallar bajarmoqda.
Bunda kompyuterlarga endi boshqarish tizimini osonlashtirish uchun yangi sistemalar qobiq dasturlar va o’z navbatida matnlar bilan ishlay oluvchi professional dasturlar zarurligi ehtiyoji ortib bordi. Sistemalarni birinchi navbatda MS-DOS lar orqali boshqarilgan MS-DOS desak ham xato bo’lishi mumkin balki PC-DOS eki DOS deb aytishimiz ham mumkin. DOS da boshqarish bir muncha qiyinlashganligi sababli dasturchilar tomonidan qobiq dasturlari yaratildi. Bular jumlasiga Volkov Commander, Norton Commander, DOS Navigator, FAR, Total Commander dasturlari kiradi.
Boshqarish sistemalari sirasiga kiruvchi WINDOWSga keladigan bo’lsak Microsoft korporatsiyasi tomonidan PC kompyuteri turidagi kompyuterlar uchun maxsus yaratilgan dastur bo’lib, unda kompyuterlardan foydalanuvchilar uchun kulay bo’lgan imkoniyatlari mavjud. Dastur yordamida NC dasturi kabi fayl va katalog yaratish, nusxasini olish, kayta nomlash, uchi-rish, matnli fayllarni chop kilish, bir vaktda bir iechta katalog va fayllar majmuasi bilan yakkol grafik rejimda ishlash mumkin. SHu bois undan ayni vakgda millionlab foydalanuvchilar uz amaliy ish faoliyatida foydalanishmokda.
Microsoft firmasi garchand WINDOWS dasturini dastlab 1983 yilda yaratgan bulsalarda, yildan-yilga uni takomillashtirmokdalar. Dastlab, WINDOWS Z. x versiyalari, yakin yillarda WINDOWS -95 oradan uch yil utib WINDOWS-98-2000-XP versiyalari butun jahonga, xususan respublikamizga ham kirib keldi.
Respublikamizda ayni vaqtda Oliy va o’rta maxsus bilim yurtlari o’quv jarayonida WINDOWS 3. 1-3. 11 versiyalari, WINDOWS 95 hamda WINDOWS 98 -Millenium Edition, WINDOWS 2000 va WINDOWS }{P versiyalari qo’llanilmoqda. SHu bois, biz barcha WINDOWS dasturlari uchun yagona umumiy ma’lumotlar xususida (garchand ular bir-biridan farq qilsada) hamda WINDOWS dasturi yordamida ishlovchi Paint, Word Pad, Блокнот dasturlari uning ajralmas dasturlari hisoblanadi.
Mikroprotsessor istalgan shaxsiy yoki mikro EHMlarni muhim qismi hisoblanadi. Ushbu element orqali mikro EHM yoki shaxsiy kompyuterlarni hisoblash imkoniyatlarini beradi va uni yuragi hisoblanadi. Hozirgi paytga qadar shartsiz etakchi bo’lib hamda zamonaviy mikroprotsessorlarni yaratadigan firma Inteldir.
Mikroprotsessor risoladagidek, uta murakkab bulgan integral sxemalardan tashkil topgan bulib yarimutkazgich va kristallar funktsiyalarni bajarishda markazimy protsessorga kuylaylik yaratadi. Integralli mikrosxemalarnikismini chiplar (chips)deb yuritiladi.
Boshqarish blogiga va qurilmasiga shartli komponentlar arifmetik – mantikiy qurilma mikroproyessor tegishli. U tezlik (taktikali chatota) bilan xarakterlanadi, razryadli eki uzun suz (ichki va tashki) xamda buyruqlar tuplami va arxitekturalar asosida ishlaydi. Mikroprotsessorning arxitektruasi registrlarni, stek, sistema manzili xamda kayta ishlanuvchi ma’lumotlarni turini aniklaydi. Odatda kuyidagi ma’lumotlar turidan foydalaniladi:
Bit(bir razryad), bayt (8 bit), Suz(16 bit), kush Suz (32bit)
Mikroprotsessorda bajarilaetgan buyruqlar oldin aniklanadi, koidaday, arifmetik usul, mantikiy amallar, boshkarishni utkazish(shartli va shartsiz) va ma’lumotlarni kuchirish, (registrlararo, xotira, kiritib chikarish portlari aro). Mikroprotsessor konverli tartib kayta ishlashni tushinadi, kaysiki vakt oraligida, bajarilishi uchun talab kilingan kanaldagi funktsiya jaraenini (misol uchun, arifmetik –mantikiy qurilma).Funktsional boglanish bir kancha boskichlarda amalga oshriladi, ya’ni birinchi etap yakinlaganda natijalari boshka texnikaviy vositalari foydalanuvchi ikkinchi boskichga utib boradi. Uz urnida kurinib turibdiki birinchi bokichda foydalaniladigan vositalar yangi ma’lumotlarni kayta ishlash jaraeni uchun bush bo’ladi. Ma’lumki mirkoprotsessor buyruqlariini kayta ishlash jaraenini 4 boskichga ajratish mumkin:
tanlov boqichi,
kodirovkadan chiqarish,
natijalarni bajarish va natijalarni saklash
Boshqacha kilib aytganda foydalanuvchi tomonidan berilgan buyruq birinchi bokichi bajarulgunga kadar ikkinchi bir buyruq kodirovkadan chikarib turilishi uchinchisi esa tanlanish jaraeni yuz beradi. Mirkoprotsessortashki qurilmalar bilan shinalar, ma’lumotlar xamda maxsus mirosxema tashki alokalari orkali boglanadi.Boshqacha kilib aytganda 32 razryadli registrli mirkoprotsessor masalan fakatgina 16 liniyali tashki ma’lumotlarga ega bulishi mumkin. Aytib utish joizki mirkoprotsessorni ichki registrlari guruxi tashki ma’lumotlar soni bilan tugri kelmasligi mumkin.
|
|
Bosh sahifa
Aloqalar
Bosh sahifa
«Markaziy mikroprosessorni olib, uning turini aniqlash, unga profilaktik xizmat ko’rsatish» мавзусидаги лаборатория дарсига технологик карта
|
