|
Sociallıq rawajlanıwdıń jedellesiwi
|
| bet | 86/191 | | Sana | 14.05.2024 | | Hajmi | 2,75 Mb. | | #230680 |
Bog'liq FILOSOFIYASociallıq rawajlanıwdıń jedellesiwi. Bunday rawajlanıw, eń dáslep, qorshaġan ortalıqtıń krizisine alıp keldi hám tez arada insannıń ózide kriziske bet burġanın kórsetti. Óytkeni insannıń minez-qulqı, túsinikleri hám pikirlew tárizi onıń átirapında júz bere baslaġan ózgerislerge muwapıq óz waqtında ózgeriwge qábiletli bolmay qaldı. Sociallıq-ekonomikalıq processlerdiń jedel pátlerde rawajlanıwına bolsa insannıń ózi hám onıń ilim hám texnika tarawındaġı jańadan jańa tabıslar menen kóp ese arttırılġan izshil ózgertiwshi iskerligi sebep boldı.
Sońġı on jıllıqlardıń ózinde ilim-texnika jetiskenlikleriniń ósiwi nátiyjesinde jámiyet óndiris kúshleriniń rawajlanıwında aldıńġı júz jıllıqlarġa qaraġanda kóbirek ózgerisler júz berdi. Bunda ózgerisler procesi artıp barıwshı tezlikda rawajlandı hám sociallıq-ekonomikalıq tarawlarda jáne de tereńirek hám salmaqlıraq ózgerisler jasadı. Mısalı, verbal (awızeki) qarım-qatnastan jazıwdıń jaratılıwına shekem insaniyat shama menen úsh million jılġa, jazıwdan kitap baspası oylap tayuılġanġa shekem shama menen bes mıń jılġa, kitap baspasınan telefon, radio, televidenie kibi audiovizual qurallar jaratılġanġa shekem shama menen bes júz jılġa teń joldı basıp ótken bolsa, ádettegi audiovizual qurallardan zamanagóy komp`yuterlarge ótiw ushın eliw jıldan kemirek waqıt talap etildi. Misli kórilmegen pátlerde – bar-jaġı 10-15 jıl ishinde adamlar Internet hám uyalı baylanıs járdeminde qarım-qatnasıq qılıw ushın sheksiz imkaniyatlardı qolġa kirgizdi. Jańa oylap tabılıwlar jaratılġanınan olar ámelge engizilgenge shekem ótetuġın waqıt ta jáne de qısqardı; olar endibasım kópshilik jaġdaylarda jıllar menen emes, al aylar hám hátteki kúnler menen ólshenedi. XXI ásirdiń eń sońġı ashılıwlarınan biri bolġan nanotexnologiyalardıń (oġada kishkene texnologiyalar) jaratılıwı insannıń barlıq tarawdaġı imkaniyatların jane de keńeytti.
Solay etip, bar-joġı eki-úsh júz jıl aldın hár qıylı milletler tiykarınan bólek-bólek jasaġan, olardıń óz-ara baylanısları jaqsı jolġa qoyılmaġan bolsa, endilikte Jerde tek «aq daqlar», yaġnıy insan ayaġı jetpegen jerler ġana emes, al bálkim tábiyiy awhalına insan tikkeley yaki qıya túrde tásir kórsetpegen sap aymaqlar, suw hám aspan boslıqları da derlik orın almagan. Bulardıń barlıġı endi biziń planetamızdı «ulıwmalıq uy», «Kosmostaġı atawsha», «qattı tolqınlanıp atırġan okeandaġı qayıq», «dún`yalıq awıl» dep, barlıq adamlar ushın ulıwmalıq tús alġan mashqalalardı bolsa – dún`yaġa belgili, umıwmainsanı, global dep ataw ushın tiykar bolmaqta.
|
| |
