|
Зеленая Чистая и Корпоративная Зеленое Голосование Презентация
|
| bet | 1/3 | | Sana | 20.12.2023 | | Hajmi | 6,57 Mb. | | #124467 |
Bog'liq Turkiya investitsiya muxiti Abdullayeva Shahrizoda SMMT-80
“Turkiya investitsiya muhiti”
Bajardi: SMMT-80 guruh talabasi
Abdullayeva Shahrizoda
Reja:
1.Fond bozori;
2.Yalpi ichki mahsulot;
3.Import-eksport;
4. Maxsus iqtisodiy zona.
Fond bozori
Istanbul fond birjasi (tur. Borsa İstanbul, BİST) — Istanbuldagi turk birjasi. Bu Turkiyadagi yagona fond birjasi. 1985 yil 26 dekabrda ish boshlagan. Hozirgi nom ostida tarkibiy bo'linmalar birlashtiriladi: Istanbul fond birjasi (IMB) (tur. Istanbul Menkul Kıymetler Borsasi, IMKB), Istanbul oltin birjasi (tur. Istanbul Altın Borsasi, IAB) va Turkiya derivativ birjasi (tur. Vadeli İşlem Opsiyon Borsasi, VOB). Birja aksiyalarining 49 foizi davlatga tegishli bo‘lib, kelgusida ularni xususiylashtirish rejalashtirilmoqda. Birjada elektron savdo tizimi mavjud bo'lib, ular bo'yicha barcha operatsiyalar uzluksiz kim oshdi savdolarida amalga oshiriladi. Fond bozori va veksellar va obligatsiyalar bozori birjaning ikkita asosiy segmentidir.
Borsa Istanbul 100 indeksi mart oyida 5300 atrofida savdo qildi, bu 2023-yil 7-fevral kuni Turkiyada sodir bo'lgan kuchli zilziladan so'ng benchmark indeksi ayiq bozor hududiga kirganida, uch oylik eng past ko'rsatkich bo'lgan 4505 dan deyarli 19% ga o'sdi va bozorlarni notinchlikka olib keldi. Turkiya hukumati keyingi besh kun davomida savdoni to'xtatadi. O'shandan beri bozorga milliardlab liralar kiritildi va aktsiyalarni qo'llab-quvvatlash bo'yicha hukumat choralari ko'rildi, shu jumladan aktsiyalarni qaytarib sotib olish dasturlari bo'yicha soliqni 15 foizdan nolga tushirish va davlat pensiyasining zarur ulushlarini oshirish. sxemasi 10% dan 30% gacha. Shuningdek, Turkiyaning suveren boylik fondi yuqori volatillik davrida hukumatga aktsiyalarni sotib olish imkonini beruvchi yangi mexanizm yaratishni rejalashtirayotgani haqida xabarlar bor edi. Biroq, siyosiy va iqtisodiy noaniqlik saqlanib qolayotgani va saylov sanasi aniq emasligi sababli tiklanish hali ham vaqtinchalik bo'lishi mumkin.
Jahon banki ma'lumotlariga ko'ra, 2021 yil oxirida Turkiya iqtisodiyoti dunyoda 19-o'rinni egalladi. Respublika yalpi ichki mahsulot hajmi bo‘yicha rivojlanayotgan mamlakatlar orasida yetakchi o‘rinlardan birini egallaydi. Turkiya 2021 yilda COVID-19 pandemiyasi engillashgani sababli iqtisodiy tiklanish tezlashdi. YaIM 810 milliard dollarni tashkil etdi, bu 2020 yilga nisbatan 10 foizga ko‘p. Bu G20 mamlakatlari orasida eng yaxshi ko'rsatkichdir.
Biroq bugungi kunda mamlakat iqtisodiyotida inflyatsiya kuchayib, milliy valyutaning qadrsizlanishi kuzatilmoqda. 2021-yilning to‘rtinchi choragida lira tarixdagi eng past darajaga tushib ketdi va AQSh dollariga nisbatan 18 foizga cho‘qqisiga chiqdi. 2022 yil mart oyida inflyatsiya yiliga 61 foizni tashkil etib, rekord darajaga ko'tarildi. Markaziy bank lirani qo‘llab-quvvatlash uchun valyuta zaxiralaridan foydalangan, hukumat esa soliq stavkalarini pasaytirgan.
Yalpi ichki mahsulot
Mutaxassislarning fikricha, yuqori inflyatsiya o‘rta muddatli istiqbolda asosiy makroiqtisodiy muammo bo‘ladi. Bu haqda Jahon bankining yaqinda e'lon qilingan hisobotida aytilgan. Prognozlarga ko‘ra, 2022 yilda yalpi ichki mahsulot 2,9 foizga, 2023 yilda 3,3 foizga o‘sadi. Yalpi ichki mahsulotning o‘sishi asosan Yevropa Ittifoqi mamlakatlariga eksport hajmi va turizmdan tushadigan daromadlar hisobiga ta’minlanishi kutilmoqda.
|
| |
