O‟ZBEKISTON RESPUBLIKASI OLIY VA O‟RTA MAXSUS
TA‟LIM VAZIRLIGI
NAVOIYI DAVLAT KONCHILIK VA TEXNOLOGIYALAR
UNIVERSITETI
“AVTOMATLASHTIRSH VA BOSHQARUV”
KAFEDRASI
«O‟LCHASH ASBOBLARINI KONSTRUKSIYALASH» fanidan
Tajriba ishlarini bajarish uchun uslubiy kо„rsatma
NAVOIY
Jumayev O.A., Mahmudov G‟.B. ―O‘lchash asboblarini konstruksiyalash‖
fanidan tajriba ishlarini bajarish uchun uslubiy kо‗rsatma.
―O‘lchash asboblarini konstruksiyalash‖ fanidan tajriba ishlarini bajarish uchun
uslubiy kо‗rsatma. - Navoiy, NDKTU, 202_.
―O‘lchash asboblarini konstruksiyalash‖ fanidan
tajriba ishlarini bajarish
uchun uslubiy kо‗rsatma 5310900-«Metrologiya, standartlashtirish mahsulot sifati
menejmenti (sanoat)» yо‗nalishi talabalarida o‘lchash asboblarini konstruksiyalash
masalalarini yechish kо‗nikmalarini hosil qilishga mо‗ljallangan.
―Avtomatlashtirsh va boshqaruv‖ kafedrasi
Navoiy davlat konchilik va texnologiyalar universiteti о‗quv uslubiy
kengashi tomonidan chop etishga ruxsat berilgan.
Retsenzentlar:
Urinov SH.R. ―Avtomatlashnirish va boshqaruv ‖ kafedrasi prof., t.f.d.
Xudoyorov SH.J, f-m. f. n. NDPI о‗quv uslubiy bо‗limi boshlig‗i
MUNDARIJA
KIRISH
......................................................................................................................................................... 4
Tajriba ishi №1 .............................................................................................................................................. 5
Tajriba ishi №2 .............................................................................................................................................. 9
Tajriba ishi №3 ............................................................................................................................................ 13
Tajriba ishi №4 ............................................................................................................................................ 19
Tajriba ishi №5 ............................................................................................................................................ 24
Tajriba ishi №6 ............................................................................................................................................ 32
Tajriba ishi №7 ............................................................................................................................................ 35
Adabiyotlar
.................................................................................................................................................. 44
KIRISH
Texnologiyalar sohasida erishilgan muvaffaqiyatlar xalq xo‘jaligining texnik
taraqqiyoti, mustaqil mamlakatimizning iqtisodiyoti va madaniyatini rivojlantirish,
shuningdek, aholining turmush faravonligini uchun birinchi darajali ahamiyatga
ega bo‘lgan sanoatni yaratishga asos buladi.
Ishlab chiqarish jarayonlarini avtomatlashtirish
- texnika taraqqiyotining
asosiy yo‘nalishlaridan biri bulib, u ishlab chiqarish samaradorligini mutassil
oshirish, mahsulot sifatini yuqori darajaga ko‘tarish,
xarajatlarini kamaytirish,
mehnat sharoitlarini yahshilash, ishlab chiqarishda xavfsizlikni ta‘minlash va atrof-
muhitni himoya qilish uchun xizmat qiladigan asosiy omil hisoblanadi.
Avtomatlashtirish ilmiy tadqiqotlarga tobora kengroq kirib borib, fan va texnikani
rivojlantirish uchun yangi imkoniyatlar ochib bermoqda. Bundan tashqari,
avtomatlashtirish avvallari inson boshqarishga qodir bo‘la
olmagan yangi, yuqori
intensiv jarayonlarni amalga oshirishga, tabiatda ma‘lum bo‘lmagan yangi,
samarali materiallarni yaratishga imkon beradi.
Sanoatni avtomatlashtirishning ahvoli va istiqbollarini
baxolashda faqat
avtomatik boshqarish tizimlari va avtomatikaning texnik vositalari tavsifnomasi
bilangina cheklanib qolmasdan, balki, avtomatlashtirilgan
ishlab chiqarish,
boshqarishning tizim va vositalarini tashkil etishning hamda iqtisodining o‘zaro
shartlashilgan muammolari keng qamrovda qarab chiqilishi kerak. Bunda
avtomatlashtirishning
uzluksiz
rivojlanuvchi
jarayon
ekanligini,u
ishlab
chiqarishning o‘ziga xos xususiyatlari va fan-texnikaning ko‘pchilik sohalari bilan
uzviy bog‘langanligini ham hisobga olish kerak. Ishlab chiqarishni
avtomatlashtirishda yuqori samaradorlikka erishishning
bevosita sharti asosiy va
yordamchi
ishlab
chiqarish
jarayonlarini
mexanizatsiyalash hisoblanadi.
Avtomatlashtirishni rivojlantirish dinamikasiga quyidagi ko‘p sonli qonuniy va
tasodifiy omillar ta‘sir ko‘rsatadi: texnologiya va qurilmaning holati hamda
avtomatlashtirishga
tayyorgarligi, xomashyo, chala mahsulotlar va energetik
resurslarning
sifati hamda barqarorligi, xodimlarning malakasi, ishchi va
mutaxassislar faoliyatini tashkil etish va xokazo.
