Mavzu: Bozor mexanizimi va bozor muvozanati

Mavzu: Bozor mexanizimi va bozor muvozanati

• Guruh: M-111
• Bajardi: Ergasheva F.
• Tekshirdi: ____________

• MUSTAQIL ISH

• ANGREN UNIVERSITETI

• Fan: Iqtisodiyot nazariyasi fanidan

Reja:

• 1. Bozor iqtisodiyoti
• 2. Bozor mexanizmi
• 3. Bozor iqtisodiyotining asosiy muammolari.
• 4. Bozor infratuzilmasi va uning usullari.
• 5. Xulosa
• 6. Foydalanilgan adabiyotlar

• Bozor iqtisodiyoti – bu xususiy mulk ustunligiga asoslangan hamda iqtisodiy jarayonlar bozor mexanizmi yordamida boshqariladigan va tartibga solinadigan iqtisodiyotdir.

• Uy xo`jaliklari – iqtisodiyotning iste`molchilik sohasini tashkil qiladi. Bozor iqtisodiyoti sharoitida uy xo`jaliklari resurslarni yetqazib beruvchi va ishlab chiqaruvchi ham hisoblanadi.

• Davlat – iqtisodiy resurslar va tovarlar iste`molchisi hamda ijtimoiy iste`mol xarakteridagi ne`matlar bilan ta` minlovchi hisoblanadi.

• Korxona yoki tadbirkorlik sektori - iqtisodiy resurslarning iste`molchisi, iqtisodiyotning birlamchi bo`g`ini va tovar (xizmat) larning asosiy ishlab chiqaruvchisi hisoblanadi.

• Bozor xo`jaligi subyektlari

• Bozor – bu ishlab chiqaruvchi (sotuvchi) bilan iste`molchi (xaridor) ni bir –biri bog`laydigan, ayriboshlash jarayonida xizmat qiladigan tartiblar, mexanizmlar va muassasaviy tuzilmalardir.

• Bozor vazifalari

• Ishlab chiqaruvchi, resurs egalari va iste`molchilarni bog`lash asosida tovarlar, xizmatlar hamda iqtisodiy resurslarning ayriboshlanishi ta`minlash.

• Ishlab chiqarishning uzluksiz takrorlanib turishiga yordam berish.

• Iqtisodiy resurslarni tarmoqlar, sohalar va korxonalar o`rtasida taqsimlash hamda qayta taqsimlash.

• Iqtisodiyotni tartibga solib turish.

• 3. Bozor vazifalari va turlari.

• Bozorning turkumlanish mezonlari

• I. Ayriboshlashga chiqarilgan oldi -sotdi obyektining turiga ko`ra
• Iste`mol tovarlari va xizmatlari bozori (oziq –ovqat va nooziq ovqat tovarlari hamda xizmatlar bozori).
• Ishlab chiqarish omillari bozori (ishlab chiqarish vositalari, xom ashyo va materiallar hamda ishchi kuchi bozori).
• Ko`chmas mulk bozori (yer va uy –joy bozori).
• Moliya bozori (qarz majburiyatlari, kapital va valuta bozori).
• Intellektual tovarlar va nou xau bozori.

• II . Raqobatning yetuklilik darajasi yoki bozor subyektlarning mavqeiga ko`ra
• Sof raqobatli bozor.
• Sof monopolistik bozor.
• Monopolistik raqobatli bozor.
• Oligopolistik bozor.

• III. Hududiy qamrov darajasiga ko`ra
• Mahalliy bozorlar.
• Milliy bozorlar.
• Jahon bozori.

• IV. Savdo bitimlarini amalga oshirilish tartibiga ko`ra
• Chakana savdo bozorlari.
• Ulgurji savdo bozorlari.

• V. Mulk shakllariga ko`ra
• Davlat savdosi.
• Kooperativ savdo.
• Dehqon bozori.

• Bozor infratuzilmasining turkumlanishi:

• I. Ishlab chiqarish tipidagi muassasalar: ombor xo`jaligi,saqlash va uzatish moslamalari, transport hamda aloqa xizmati.

• II.Ayriboshlash jarayoniga xizmat ko`rsatuvchi muassasalar: tijorat do`konlari, savdo uylari, supermarketlar, savdo agentliklari,birjalar, auksionlar va boshqa savdo –sotiq muassasalari.

• III.Moliya kredit munossabatlariga xizmat qiluvchi muassasalar: kredit – bank muassasalari, sug`urta va moliya kompaniyalari, soliq idoralari.

• IV. Ijtimoiy sohaga xizmat ko`rsatuvchi muassasalar: uy –joy va kommunal xizmati idoralari, mehnat birjasi va agentliklari.

• V. Axborot xizmati idoralari: auditorlik firmalari, huquqiy masla-hatnomalar, axborot agentliklari.

• 4. Bozor infratuzilmasi va uning usullari.

• Bozor infratuzilmasi – bu bozor aloqalarini o`rnatish ularning bir maromda amal qilishini ta`minlashga xizmat ko`rsatuvchi muassasalar.