O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI AXBOROT
TEXNOLOGIYALARI VA KOMMUNIKATSIYALARINI
RIVOJLANTIRISH VAZIRLIGI
MUHAMMAD AL-XORAZMIY NOMIDAGI TOSHKENT
AXBOROT TEXNOLOGIYALARI UNIVERSITETI
SAMARQAND FILIALI
AMALIY ISHI
MAVZU:Dasturlash tillarida ma’lumotlarning standart turlari.
Fan nomi:Malumotlar tuzilmasi
va algoritmlari
Variant: raqami: 10
Bajardi: Izbosarov Asqar
MAVZU:Dasturlash tillarida ma’lumotlarning standart turlari.
Ishni bajarish tartibi:
• Tajriba ishi nazariy ma’lumotlarini o’rganish;
• Berilgan topshiriqning algoritmini ishlab chiqish;
• Python dasturlash muhitida dasturni yaratish;
• Natijalarni tekshirish;
• Hisobotni tayyorlash va topshirish.
Ma’lumotlar tuzilmasi
— bu ma’lumotlarni samarali o’qish va o’zgartirish
imkonini beruvchi,
ma’lumotlarni saqlash va boshqarishning bir formatga solingan shaklidir.
Soddaroq qilib aytganda,
ma’lumotlar tuzilmasi
— bu ma’lumotlarning ma’lum bir strukturaga
solingan, ular o’rtasida ma’lum bir bog’lanishlar yaratilgan va ular ustida ma’lum amallar
bajaruvchi
funksiyalardan tashkil topgan guruh. Eng sodda ma’lumotlar tuzilmasiga misol qilib massiv (array)ni
ko’rsatishimiz mumkin.
Python standart o'rnatilgan quyidagi ma'lumotlar turlariga ega:
1. Matnli ma'lumot turi
: str
2. Sonli ma'lumot turlari:
int, float, complex
3. Tartibli ma'lumot turlari
: list, tuple, range
4. Lug'atli ma'lumot turi
: dict
5. To'plamli ma'lumot tulari:
set, frozenset
6. Boolean (True/false) ma'lumot turi:
bool
Mantiqiy turlar, qiymatlar va ifodalar
● True va False- bu harflar, xuddi 10 kabi. Ular zaxiralangan so'zlar bo'lib, ularni
dasturda identifikator
sifatida ishlatib bo'lmaydi.
● Teng solishtirish operatori ikkita teng belgidir (==), bitta teng belgi emas (=).
● Taqqoslash natijasi boolean qiymat: True yoki False;
● Python 1 -ni True, 0 -ni False -ni ifodalash uchun ishlatadi;
● Mantiqiy qiymatni butun songa aylantirish uchun int funksiyasidan foydalanishingiz mumkin;
● Bundan tashqari,
bool funksiyasidan foydalanib, raqamli qiymatni mantiqiy qiymatga
aylantirishingiz mumkin;
● Agar qiymat 0 bo'lsa, funksiya False qaytaradi; aks holda,
u har doim True qaytaradi;