|
E.Viner va G. Kan «2000 yil» kitobida: «amalda sanoatlashtirish bosh-Bog'liq ‘. T. ‘Sar0v tabiatshunoslikE.Viner va G. Kan «2000 yil» kitobida: «amalda sanoatlashtirish bosh-
langandan buyon, deyarli hamma asosiy texnologik o ‘zgarishlar kutil-
magan oqibatlarga olib keldi. Insonníng tabiat ustidan hukmronligining
o ‘zi bizning nazoratimizdan tashqarida hukmdorlik manbayiga aylanishi
xavfi paydo bo‘Imoqda», deb yozishgan.
Ilmiy-texnika inqilobi (ITI)ning umumbashariy xususiyati xalqaro
ilmiy-texnik hamkorlikni talab qiladi, chunki global ilmiy-texnik loyihalar
uchun katta-katta moliyaviy xarajatlar kerak bo‘ladi. ITIning ko‘pgina
oqibatlari milliy chegaralar bilan cheklanib qolmaydi. Shunday xalqaro
aloqalarga Orol dengizini saqlab qolish bo‘yicha harakat dasturi misol
bo‘la oladi.
ITIning global o ‘sishning asosiy an’analariga ta’sirini ko‘rib chiqaylik.
Tarixda yangi texnologiyalami rivojlantirishdagi sakrashlar aholi soni o ‘sishi
va iqtisodiy o ‘sish yo‘llarida bo'lgan jismoniy cheklanganlikning chegarasini
surishga yordam berganligiga misollar ko‘p. Shuning uchun yangi texno-
logiyalar ishlab chiqishdagi sakrashlar hamma muammolami yechishga
yordam beradi, degan fikr tug‘iladi. Ilmiy-texnika taraqqiyotining
imkoniyatlarini global kompyuter modellari yordamida baholash nimaga
olib kelishini ko‘zdan kechiraylik. Insoniyat energiya muammosini hal qildi,
deb faraz qilaylik, bunga asosiy dalillar — atom reaktoriarini qurish, uranning
ishlash vaqtini cho‘zish hamda ehtimol boshqariladigan yadro sintezi
muammosini hal qilish.
Faraz qilaylik, minerallar tarkibi kam bo‘lgan rudalami ishlov berish
hisobidan resurslarimiz zaxirasi ikki marta oshsin; ishlab chiqarish
chiqindilarini qayta ishlash natijasida birlamchi resurslarga bo‘lgan ehtiyoj,
to‘rtdan birga kamaysin. Afsuski, bunday natijalaming kompyuter dunyo
|
| |
