8.6. H A R A K A T X A V F S IZ L IG IN I T A ’M IN L A S H B O R A S ID A
IL M IY -A M A L IY IZ L A N IS H L A R O L IB BORGAN O L IM L A R
T O ‘G ‘R IS ID A
Babkov Valeriy Fedorovich
Rossiyada xizmat ko‘rsatgan fan va texnika arbobi,
texnika fanlari doktori, professor
(1909-1995)
Moskva avtomobil-yoMlar instituti (MAYl) ni
1933-yilda aMo baholar bilan tugallab, Uzoq
Sharqda yo‘1 qidiruvlarida boshliq boMib ishladi.
Nomzodlik dissertatsiyasini himoya qilgandan so‘ng, «SSSR NKVD
Gushosdor»ning Yo‘1 ilmiy tadqiqot instituti boMimida katta ilmiy
xodim boMib ishladi.
Ulug‘ Vatan urushi yillarida avval Bryansk va Markaziy front
yo‘1 qo‘shinlari, so‘ngra esa Sovet Armiyasi Bosh yoM boshqarmasida
xizmat qildi va bu davrda Sovet yo‘1 qo‘shinlarining tajribalarini
umumlashtiruvchi bir qator kitoblar va maqolalar yozdi.
1947-yildan 1993-yilgacha Moskva avtomobil-yoMlar institu-
tining yoMlarni qidirish va loyihalash kafedrasini boshqaradi.
1954-yilda texnika fanlari doktori va professor boMdi. Uning
rahbarligi ostida 60 dan ortiq aspirantlar va izlanuvchilar nomzodlik
dissertatsiyasini himoya qildilar, ulardan sakkiz kishi fan doktori
boMdi.
Valeriy Fedorovich yoMlarni loyihalash, ta’mirlash va yo‘1
harakati xavfsizligi bo‘yicha ilmiy maktabning atoqli rahbari
hisoblanadi. U tomonidan 300 dan ortiq ishlar yoMlarni loyihalash,
yo‘1 harakati xavfsizligi bo‘yicha monografiya, darsliklar va o‘quv
qo‘!!anma!ar nashr etilgan.
Toshkent avtomobil-yoMlar instituti (TAYI)ning tashkii topishida
u juda katta hissa qo‘shdi: o‘quv-usIubiy ishlarga, shuningdek,
MAYIning ilmiy prorektori bo'la tiirib, TAYIdagi tadqiqot ishlarining
rivojlanishiga faol yordam berdi. Uning rahbarligi ostida TAYIning
besh aspiranti, shu jumladan, Q.H.Azizov (1978-y.) nomzodlik
dissertatsiyasini himoya qildilar.
V.F.Babkov sobiq ittifoqdagi yo‘1 harakati xavfsizligi ilmiy
maktabining asoschisi hisoblanadi. Uning asarlari ingliz, fransuz,
ispan, nemis, xitoy, gruzin, o‘zbek, ozarbayjon va boshqa tillarga
o‘girilgan. U bir qator xalqaro ilmiy kongresslarda avtmobil-yoMlar
fanini taqdim etdi. U 1967-yili Budapesht texnika universitetining
faxriy doktori etib saylandi.
Harbiy xizmatlari va tinch vaqtdagi muvaffaqiyatli mehnatlari
uchun orden va medallar bilan taqdirlangan.
Silyanov Valentin Vasilevich
Texnika fanlari doktori, professor
Moskva avtomobil-yoMlar institutini 1960-
yilda aMo baholar bilan tugallagan. 1964-yildan
shu kungacha MAYI (DTU)ning «YoMlarni
qidirish
va
loyihalash»
kafedrasida
ishlab
kelmoqda. 1979-yildan texnika fanlari doktori,
1982-yildan professor, 1981-1987-yillar «Yo‘1-
qurilish» fakulteti dekani, 1987-2007- yillar institut prorektori. U oliy
avtomobil-yoM taMimining yirik tashkilotchisidir. Valentin Vasilevich
Rossiya mudofaa-fan vazirligining transport mashinalari va transport-
texnologik majmualari sohasi taMimi bo'yicha RF Oliy taMim vazirligi
o‘quv-uslubiy birlaShma kengashi raisining birinchi o'rinbosari
hisoblanadi.
Harakatni tashkil etishda hozirgi vaqtda Rossiyada va chet
ellarda transport tadqiqotlarida ustun hisoblanuvchi transport oqimlari
nazariyasini qoMlash bo‘yicha ilmiy yo'nalishining bevosita ishlab
chiqaruvchisi va rahbaridir. YoM harakati xavfsizligini oshirish
muammosi uning ilmiy ishlarining ayrim yo‘nalishlaridan biri
hisoblanib, «Yo‘l harakati xavfsizligi» federal maqsadli dasturi
doirasida ishlab chiqilgan va tatbiq etilmoqda. Valentin Vasilevich
ko‘p yillar «Yo‘i harakati xavfsizligi» muamhiosi bo'yicha ilmiy
tadqiqot va tajriba-konstruktorlik ishlarini muvofiqlashtiruvchi Ilmiy
Kfengashni boshqdradi. Rossiya yoMlarida harakat xavfsizligini
oshirish federal maqsadli dasturirii tuzuvchilaridan biri hisoblanadi.
U tomonidan ilmiy maktab yaratilgan, Uning o'quvchilari
Rossiyada, MDH davlatlarida va duriyoning „ ko'pgina boshqa
davlatiarida muvaffaqiyatii faoliyat yuritmoqda. Unirig rahbarligi
ostida 0 ‘zbekistOri Respublikasida 1 fan doktori va 5 fan riomzodlari
tayyoriandi. Toshkerit avtomobil-yoMlar institutinirtg faxriy professori
hisoblanadi.
Chop etilgan ishlari 200 dart ortiq. Tadqiqotlar natijalari toMiq
yoki qishrart Rossiya, 0 ‘zbekiston, QozogMstonning i5 ta nie’yoriy-
texnik hiljjatlariga kiritilgan. Uning asarlari chet ellarda keng
tarqalgan.
Pospeiov Pavel Ivanovich
Texnika fanlari doktori, professor
Moskva avtomobil-yoMlar instituti
o‘quv ishlari prorektori
Moskva avtomobil-yoMlar institutini 1972-
yilda «Avtomobil yoMlari» ixtisosligi bo'yicha
aMo baholar bilan tugallagan va «Aloqa yoMlari muhandisi»
ixtisosligiga ega bo'ldi. 1974-yildan shu kungacha MAYI (DTU)nin^
«YoMlarni qidirish va loyihalash» kafedrasida ishlab kelmoqda. 1981-
yildan texnika farilari nomzodi, 2003-yildan texnika fanlari doktori,
1994-yildan professor hamda o'zining ustozi va ilmiy rahbari
professor Babkov Valeriy Fedorovichning izdoshi bo'lib, «YoMlarni
qidirish va loyihalash» kafedrasini boshqarib kelayapti.
MAYI (DTU)dagi faoliyati davrida oliygohning rivojlanishiga va
uning texnik universitet darajasiga ko'tarilishiga yordam berib, katta
ma’muriy yo'lni bosib o'tdi. 1986-yilda yo'l harakati va tashishni
tashkil etish fakulteti dekani o'rinbosari, 1987-yildan kechki o'quv
bo‘limi prorektori, 1993-yildan MAYIning o‘quv ishlari bo'yicha
prorektori boMdi.
U oliy avtomobil-yo‘1 taMimining malakali tashkilotchisi sifatida
iurmat qozondi. 1995-yildan avtotraktor va yo‘1 ta’Iimi 291000-
; Rossiyadagi oliy taMim muassasalari o'quv-uslubiy birlashmasining
o'quv-uslubiy kengashi raisi hisoblandi. Uning bevosita ishtirokida
mutaxassislarni tayyorlash bo'yicha standartni Rossiya bilan umumiy
qabul qilgan MDHning bir qator davlatlaridagi oliy taMim
muassasalarida diplomli mutaxassislarni tayyorlash ishlari olib
Dorilayapti.
Transport shovqinini me’yoriy qiymatgacha pasaytirishni
la’minlovchi, avtomobil yoMlari va ulardagi inshootlami loyihalash
usiublarini qayta ishlash bilan bogMiq boMgan transport-yo'l
majmuasining ekologiyasini takomillashtirish yo'nalishida ilmiy ishlar
olib boradi. Rossiya davlat standarti (texnik qo'mita 358 «Mashinalar
shovqini»)ni standartlashtirish bo'yicha texnik qo'mita a’zosi sifatida
bevosita bu sohada texnik siyosatning shakllanishida qatnashdi.
Rcssiya Federatsiyasi hukumatining topshirig'iga asosan, avtomobil
v: temir yoMlari loyihasining ekspertizasi bo'yicha ishlar olib bordi. U
avtomobil yoMlarida va shahar ko'chalarida harakat xavfsizligini
te n.inlash va shovqinga qarshi kurash masalalari bo'yicha 60 ta chop
ecJgan ishlarning muallifi hisoblanadi. «Geoinformatsiya va sputnikli
navigatsiya» tizimlarini joriy qilish bo'yicha laboratoriya rahbari
sifatida
yo'l
qurilishi
amaliyotida
zamonaviy
istiqbolli
texnologiyalami qoMlash bo'yicha ishlarni amalga oshirmoqda.
P.i.Pospelovning rahbarligi ostida 3 ta fan nomzodlari tayyorlangan.
Uning ilmiy mashvarati ostida Z.I.Xudoyberdiyev o'zining «Aholi
yashash mintaqasida transport shovqinining shakllanishida avtomobil-
traktor aralash oqimi harakatining yo'l sharoitiga ta’siri» mavzusidagi
nomzodlik dissertatsiyasini tayyorlagan. Hozirgi vaqtda MAYI
(DTU)da RF D 053.30.01 Davlat oliy attestatsiya qo'mitasining
aissertatsiya kengashining raisi hisoblanadi.
Afanasev Leonid Leonidovich
Texnika fanlari doktori, professor
1965-yilda
MAYI
rektori
Leonid
Leonidovich Afanasev oliy maktabda yangi
yo‘nalishdagi
mutaxassislarni
tayyorlash
maqsadida
«Avtomobil
transporti»
fakulteti
tasarrufida yangi «Avtomobillarda tashish va
harakat xavfsizligi» kafedrasini tashkil etdi.
Avtomobil transportidan foydalanish sohasida
yurtning nafaqat yirik olimi bo‘la turib, balki bir
necha yillar davomida xalqaro ijtimoiy avtomobil
tashkilotlarida, shuningdek, avtomobil sporti
xalqaro federatsiyasida faol arbob bo‘lgan Leonid Leonidovich,
shaxsiy
tadqiqotlari
va
MAYIdagi
o‘zining
hamkasblari
tadqiqotlariga, shuningdek, shaxsan o‘zi ishtirok etgan xalqaro
kongresslar, anjumanlar, seminarlarda qatnashganida, ko‘pgina chet tl
o'quv muassasalarida, yirik avtomobil ko‘rgazmalarida va yuqori
darajadagi avtotransport musobaqalarida olgan keng ma’lumotlariga
tayangan holda avtoyo‘l ta’limini kengaytirish g‘oyasini ilgari surdi.
Yangi kafedra tarkibiga faqat pedagogik tajribaga emas, balki
tarmoq korxonalar va ilmiy institutlarda tajribaga ega boMgan
A.B.Dyakov, M.B.Zaletayev, V.I.Ivanov, V.A.Ignatov, V.A.Ilarionov,
G.I.Klinkovshteyn, V.I.Konoplyanko, Ya.A.Livyant, N.B.Ostrovskiy
singari L.L.Afanasevning safdoshlari va o‘quvchilari kiritilgan edi.
0 ‘qituvchilar jamoasi uch seksiyada «Avtomobilda tashish», «Harakat
xavfsizligi», «Avtomobil sporti texnikasi»da ishladilar.
1972-yilda SSSR IIV DANining taqdimoti bo'yicha Ministrlar
kengashi tomonidan «YoM harakati xavfsizligini ta’minlash bo'yicha
qo'shimcha tadbirlar to'g'risida» 539-sonli Qaror qabul qilingan edi.
Bu qarorda xususan, butun mamlakat doirasida yo'l harakati
xavfsizligi va uni tashkil etish bo'yicha muhandislar tayyorlashn:
kiritish zaruriyati aniqlandi. Bosh institut etib, bu yo'nalishda 1974-
yildan tajribaga ega boMgan va yangi mutaxassislik bo'yicha
muhandislar tayyorlay boshlangan MAYI belgilandi.
L.L.Afanasevning rahbarligi ostida «Harakat xavfsiziigi.
seksiyasi o'qituvchilari tomonidan zarur uslubiy material!; r
(mutaxassislikning tasnifiy tavsifi, o‘quv rejasi. mutaxassislik fanlari
dasturlari. Iaboratoriya ishlari, diplom loyihasining mavzulari va
bosh.) ishlab chiqildi.
Yangi mutaxassislik uchun birinchi adabiyotlar va o‘quv
qoMlanmalar yaratildi: «Avtomobilning tuzilmaviy xavfsizligi»
(L.L.Afanasev, A.B.Dyakov, V.A.Ilarionov), «Yo‘1 harakatini tashkil
etish» (G.I.Klinkovshteyn), «Yo‘1 harakatini tashkil etishning texnik
vositalari»
(Yu.A.Kremenets),
«Yo‘l-transport
hodisalarining
ekspertizasi» (V.A.Ilarionov), «Haydovchining ishonchliligi va
harakat xavfsizligi» (V.M.Mishurin, A.N.Romanov).
«Avtomobil yo‘llarini qidirish va loyihalash» kafedrasining
xodimlari tomonidan yo‘1 yo‘nalishining mutaxassislik fanlari
bo‘yicha adabiyotlar yozilgan: «Yo‘1 sharoiti va harakat xavfsizligi»
(V.F.Babkov), «Shaharlami trasnportli rejalash» (E.M.Lobanov),
«Avtomobil yoMlarini loyihalashda transport oqimlarining nazariyasi
va harakatini tashkil etish» (V.V.Silyanov).
«Harakat xavfsizligi va uni tashkil etish»
kafedrasining birinchi mudiri professor Georgiy
Ilich Klinkovshteyn (darvoqe, L.L.Afanasev
tomonidan tayyorlangan birinchi aspirant va
«Yo‘1 harakatini tashkil etish» mutaxassisligi
uchun shu nomli adabiyotning birinchi muallifi)
tasdiqlangan edi.
1988-yilda L. L.Afanasevning o‘quvchisi
RFda xizmat ko‘rsatgan fan arbobi, texnika
fanlari doktori, professor Anatoliy Iosifovich Ryabchinskiy kafedra
mudiri boMdi.
Kafedra mudiri Anatoliy Iosifovich
Ryabchinskiy BMTning EEK (Jeneva) ichki
transport
bo‘yicha
QoMnita
eksperti
hisoblanadi va ko‘p yillar davomida RFda
transport vositalari xavfsizligi bo'yicha yangi
me’yoriy
farmoyishlarni
(BMT
EEK
Qoidalari № 94, 95 va bosh.) ishlab chiqish
tatbiq etishda faol ishtirok etayapti.
90-yillarda
tashkil
etilgan
«Yo‘I
harakati xavfsizligi va uni tashkil etish»
bo‘yicha loyiha-tadqiqot boMimi sharofati bilan «Transtexnoservis»
ZAO bilan birgalikda Moskva shahrida va boshqa regionlarda
harakatni tashkil etishni takomillashtirish va harakatni tashkil etish
bo‘yicha ba’zi loyihalar sifatini baholash, shuningdek, talabalar
amaliyoti bo'yicha jadal ishlar olib borilmoqda.
Yuqorida aytib o‘tilgan!ardan shuni xulosa qilish mumkinki,
MAYI (DTU) da tashkil etilgan yo‘1 harakati, uni tashkil etish va
xavfsizligini ta’minlash bo‘yicha fan va texnika arboblari, professorlar
L.L.Afanasev, V.F.Babkov, A.I.Ryabchinskiy, G.I.Klinkovshteyn,
V.V.Silyanov, P.I.Pospelovlaming rahbarligi ostida avvalgi ittifoqdagi
barcha avtomobil-yoMlar institutlarida mutaxassislar tayyorlash ilmiy
maktabi yaratildi.
Xo‘jayev Botir A’zamovich
Texnika fanlari doktori, professor
(1932-2007-yillar)
Xo‘jayev Botir A’zamovish
1949-yili
Toshkentdagi 75-sonli maktabni «Oltin medal»
bilan tugatgach, shu yili 0 ‘rta Osiyo Politexnika
institutining «Mexanika» fakultetiga o‘qishga
kirdi.
Ayni
fakultetni
«Avtomobillar»
mutaxassisligi
bo'yicha
bitirib,
muhandis-
mexanik unvonini oldi.
Respublika miqyosida mas’ul xodim boMib ishlash bilan birga,
1964-yilgacha aspiranturaning sirtqi boMimida tahsil oldi. 1964-1965-
yillarda 0 ‘zbekiston (keyinchalik 0 ‘rta Osiyo) «Sovnarxoz»ining
transport boshqarmasi texnika boMimi boshligM. 1965-1966-yillarda
Sirdaryo viloyati avtotresti boshlig‘ining o‘rinbosari va 1966-1967-
yillarda Toshkent shahar avtomobillarda yoMovchilar tashish tresti
boshligM boMib ishladi.
Ishlab chiqarishdan ajralmagan holda nomzodlik dissertatsiyasini
yakunlab, 1967-yili Toshkent Politexnika instituti dissertatsiyalar
himoyasi bo‘yicha ixtisoslashtirilgan ilmiy kengashida muvaffaqiyatli
yoqladi.
1972-yil Toshkentda avtomobil-yoMlar instituti tashkil etilishi
munosabati bilan shu institutning «Avtomobillarda tashish va harakat
12-94
xavfsizligini tashkil etish» kafedrasiga tanlov orqali mudir etib
tayinlandi.
1997-yildan Toshkent avtomobil-yoMlar instituti «Avtomobil
larda tashish va harakat xavfsizligini tashkil etish», 2000-2007-
yillarda esa «Avtomobillarda tashishni tashkil etish va boshqarish»
kafedrasi mudiri vazifalarida faoliyat ko‘rsatdi.
Respublikamizda avtomobil transportini ishlatish sohasiga asos
solgan arboblardan biri desak, hech mubolag‘a boMmaydi. 120 dan
ortiq ilmiy ish, darslik va o‘quv qoMlanmalar muallifi.
Dadajonov Ermat Dadajonovich
Texnika fanlari nomzodi, dotsent
(1939-1994-yiIlar)
Toshkent viloyati Keles qishlogMda 1939-yil
10-yanvarda kolxozchi oilasida dunyoga keldi.
1945-55-yillarda
E.Dadajonov
Toshkent
viloyati Kalinin rayonidagi 12-o‘rta maktabda
o‘qidi. 1955-61-yillarda SAzPI (0 ‘rta Osiyo
Politexnika instituti)da o‘qidi. 0 ‘qishni bitirgandan keyin Xorazm
viloyati, Gurlan shahridagi 68-avtobazaga ishga yuborildi. 1963-yili
Avtomobil transporti vazirligiga boMim boshligM lavozimiga
o‘tkazildi. 1966-yili Sirdaryo viloyati avtomobil trestiga bosh
muhandis lavozimiga ishga yuborildi. 1969-72-yillarda ToshPI
aspiranti, «Paxtani dalalardan tayyorlov punktlari va zavodlarga
tezkor tashish» mavzusida texnika fanlari nomzodi ilmiy darajasi
uchun dissertatsiya yozib, muddatidan oldin himoya qildi.
Aspiranturani tugatgandan keyin esa TAYIda ishlash uchun yoMlanma
oldi. 1974-yili Sirdaryo avtotrestiga boshliq etib tayinlandi.
Birmuncha vaqt prorektorlik lavozimida ishladi, 30 dan ortiq ilmiy
ishlar, uslubiy ko‘rsatmalar yozib qoldirdi.
1983-88 va 1993-94-yillar davomida «ODD» kafedrasi mudiri
lavozimida ishladi.
E.Dadajonov bag‘ri keng, mehnatsevar, ilmga intiluvchan inson,
o‘z bilganlarini talabalarga noan’anaviy usullar bilan ishlab
chiqarishda orttirgan tajribalariga tayangan holda yetkazuvchi,
jonkuyar, yetuk mutaxassis sifatida kafedra o‘qituvchilari orasida
ajralib turardi. Ko‘p ibratli ishlar qilardi, u barcha ishlarini o‘z qo‘li
bilan bajarib, so‘ng tekshirib, tahlil qilib, shundan keyingina xulosa
chiqarardi. U biror kishidan yaxshi namuna bo‘larli fazilatni olar yoki
uning ishini ko'rsa, bilsa, shuni targ‘ibot qilib, keng ommaga yoyishni
xush
ko‘rardi.
Shuningdek,
qishloq xo‘jalik mahsulotlarini
yetishtirishni yaxshi ko‘rardi, ular ekologik toza bo‘lish sirlarini
bilardi, farzandlarini mehnat bilan rizq topishga undardi. 1990-1994-
yillarda xalq deputatlari Toshkent viloyat Kengashi deputati bo‘ldi,
«Transport va aloqa» komissiyasiga boshchilik qildi.
Sodiqov Ibrohim Solihovich
Texnika fanlar doktori, professor
Jizzax politexnika instituti rektori
1974-yilda
Toshkent
avtomobil-yoMlari
institutini bitirdi. Institutni tamomlagandan so‘ng
«Avtomobil yoMlarini qidirish va loyihalash»
kafedrasida stajyor-tadqiqotchi, assistent va 1976-
1979-yillarda shu kafedraning aspiranti, 1979-yildan assistenti, 1983-
yildan kafedra katta o‘qituvchisi, 1985-yildan dotsenti lavozimlarida
pedagogik faoliyat ko‘rsatdi. 1995-2001-yillarda «YoM qurilishi»
fakulteti dekani, 2001-2003-yillarda Akademik litseylar, kasb-hunar
kollejlari va marketing xizmatlari prorektori lavozimida ishladi.
Kafedrada olib borgan ilmiy tadqiqot, nazariy-uslubiy ishlar natijasida
80 dan ortiq ilmiy maqola, uslubiy ko‘rsatma, shu jumladan, ikki
qismdan iborat monografiya va darslik chop etildi.
2003-yil .Jizzax Politexnika institutiga rektor lavozimiga
tayinlandi.
0 ‘zining asosiy ilmiy yo‘nalishi avtomobil yoMlarining
transport-ekspluatatsion sifatlari va harakat xavfsizligini ta’minlash
bo'yicha «Harakat xavfsizligini tashkil etish» kafedrasi o'qituvchilari
bilan birgalikda 11 ta me’yoriy hujjatlar tayyorladi. Shuningdek, u
muntazam ravishda «Harakat xavfsizligini tashkil etish» kafedrasi
o'qituvchilari tomonidan rahbarlik qilingan nomzodlik, magistrlik
dissertatsiyalariga, davlat byudjeti va xo‘jalik shartnomalari bo'yicha
bajarilgan ishlarga taqrizchi sifatida fikr-mulohazalar bildiradi.
Q.H.Azizov bilan birgalikda ko'plab xalqaro anjuman materiallarida
va hamdo‘stlik davlatlarida chiqadigan nufuzli jumallarida maqolalar
chop ettirdi.
Azizov Qudratilla Husanovich
Texnika fanlari nomzodi, Toshkent avtomobil-
yoMlari institutida xizmat ko‘rsatgan professor,
«Harakat xavfsizligini tashkil etish» kafedrasi
mudiri
Q.H.Azizov Toshkent Politexnika institu-
tining
tayyorlov
kursida
o‘qib,
«Qurilish
fakulteti»ga 1967-yilda o‘qishga kirdi. Institutda
guruh sardori vazifasini bajardi va o‘zining ilmga
tirishqoqligi hamda jamoat ishlarida faolligi bilan ajralib turdi.
Institutni
1972-yiIda tugatib, «Aloqa yoMlari muhandisi»
mutaxassisligiga ega boMdi. Xuddi shu yili Toshkent avtomobil-
yoMlar institutining «YoMlarni qidirish va loyihalash» kafedrasiga
assistent lavozimida ishlash uchun taklif qilindi hamda bu lavozimda
1974-yilgacha faoliyat ko‘rsatdi.
Mutaxassislik bo‘yicha pedagogik bilimini oshirishi uchun 1973-
yil 4 oy muddatga Moskva avtomobil-yoMlar institutiga yuborildi. U
pedagogik malakasini oshirish davrida «Avtomobil yoMlarida harakat
xavfsizligini oshirish» bo‘yicha ilmiy izlanishlar bilan tanishdi va bir
umrga o‘zini
Moskva avtomobil-yoMlar institutining «YoMlarni
qidirish va loyihalash» kafedrasi bilan bogMadi. Ilmiy izlanishlarini
faollashtirish maqsadida 1974-yil dekabr oyida Toshkent avtomobil-
yoMlar instituti aspiranturasiga kirdi va Moskva avtomobil-yoMlar
institutiga 3 yilga ilmiy safarga yuborildi. U yerda professor Valeriy
Fedorovich Babkov rahbarligida «Paxta ekiladigan rayonlarda
avtomobil-traktor aralash harakati uchun yoMni xavfsiz loyihalashning
xususiyatlari» mavzusida tadqiqot olib bordi va nomzodlik
dissertatsiyasini 1978-yiIi o‘z muddatida muvaffaqiyatli himoya qildi.
1978-yili yanvar oyidan «YoMlarni qidirish va loyihalash»
kafedrasida laboratoriya mudiri lavozimida, 1979-yil aprel oyidan esa
shu kafedrada katta o‘qituvchi lavozimida ishladi. 1979—1982-yillar
davomida jamoatchilik asosida fakultet dekanining yotoqxona
bo'yicha muovini vazifalarida ishladi. U boshchilik qilgan
| 