Avtomobil yo‘llarini ta’mirlash va saqlash bo‘yicha mavjud

 
22 
qurilgan, lekin bugungi kunda ushbu yo‘llarda harakat jadalligining o‘sishi bilan 
oqim tarkibida «A» hisobiy guruh (o‘qqa tushadigan yuk 100-110 kN) 
avtomobillarining harakati kuzatilishi, yo‘l tuzilmasi ko‘taruvchanligi pastligidan 
ko‘plab buzilishlar sodir bo‘lishiga olib kelmoqda.
Natijada mukammal ta’mirlashga bo‘lgan talab muddatidan [5] oldinroq 
yuzaga kelmoqda. Bugungi kunda respublikada ta’mirlash ishlarining o‘z 
muddatida bajarilmasligi, qurilish materiallarining talabga javob bermasligi, 
zamonaviy texnologiyalarning etishmasligi, sohada malakali mutaxassislarga 
bo‘lgan talabning yuqoriligi va yo‘llarni saqlash ishlarining sifatsizligi kabi 
sabablar tufayli, “ta’mirlanmay qolgan yo‘llar” ko‘payib bormoqda va bu 
ko‘rsatkich umumiy foydalanishdagi yo‘l tarmog’ining 59 % ni tashkil qiladi [3].
Hozirgi avtomobil yo‘llarini ta’mirlash va saqlash ishlarini moliyalashtirish 
tizimi ushbu muammoni bartaraf qilishda talabga javob bermaydi. Chunki 
ajratilgan mablag’lar haqiqiy sarf-xarajatlarga muvofiq kelmaydi. Avtomobil 
yo‘llarini ta’mirlash va saqlash ishlarini moliyalashtirish amaliy ko‘rsatkichini 
1991 yilgiga nisbatan solishtirganda 29,7 % ga kamayganligini ko‘rish mumkin 
(1.5-rasm) [3]:
1.5-rasm. Respublika bo‘yicha ta’mirlanmay qolgan yo‘llar holati 

 
23 
Mahalliy ahamiyatdagi avtomobil yo‘llari butun uzunligi bo‘yicha 15-40 % 
gacha, aholi zich bo‘lgan hududlarda 65-100 % gacha [6, 7] aholi yashash 
joylaridan o‘tadi. Yo‘llarning aholi yashash joylaridan o‘tgan bo‘lagida harakat 
sharoitining qulayligi yo‘lning boshqa bo‘laklariga nisbatan past, halokatlilik 
ko‘rsatkichi 8-10 marotaba yuqori [8, 9], halokatning og’irlik darajasi 1,6 marotaba 
katta bo‘ladi [9, 10]. Aholi yashash joylarida yo‘lning geometrik o‘lchamlarida 
me’yoriy talablarga mos kelmaslik holatlari ko‘p kuzatiladi. Bugungi kunda 
respublikada avtomobil yo‘llari tarmog’ining 51,7 % ini mahalliy ahamiyatdagi 
yo‘llar tashkil qilishi, yo‘l tarmog’ini takomillashtirish dolzarb masalalardan 
ekanligini anglatadi.

Download 10,95 Mb.