02/22-MI guruh talabasi Omonjonov Xusanboy
1.Algoritm deb nimaga aytiladi?
Algoritm, belgilangan maqsadlarni muvofiq amalga oshirish uchun kerakli
harakatlar
ketma-ketligini aniqlaydigan, tartib va qadam qatorini ifodalovchi
ma'lumotlar tizimi yoki qo'llanma. Algoritmlar ko'p xil sohalar
uchun ishlatilishi
mumkin, masalan, ma'lumotlar tahlili, matematik amaliyotlar, dasturiy
texnologiyalar, tizimlar va jarayonlar boshqarish, grafiklar, matematik modellar, va
ko'p boshqa sohalarda. Algoritmning belgilangan bosqichi bajarish uchun bir yoki
bir nechta ma'muriyatlar va amallar tartiblangan va ularni bajarish uchun kerakli
ma'lumotlarning strukturasini aniqlaydi. Algoritmni tuzishning eng muhim
xususiyati uning to'g'ri ishlashi, effektivligi va o'zgaruvchilarga to'g'ri reaksiyasi
bo'lishi kerakligidir.
2.
Algoritm so‘zi qaysi olim nomi bilan bog‘liq?
"Algoritm" so'zi, Abu Abdullah Muhammad ibn Muso al-Xorazmiy nomi bilan
bog'liqdir. Al-Xorazmiy, 9-10 asrlarda yashagan Buyuk Xorazm shahrida
faoliyat
yuritgan O'rta Osiyo matematik olimi va ilmiy ongoyi edi. Uning nomi,
"algorithmus" deb tarjima qilinayotgan matematik algoritmlar va jadval ishlarini
ta'minlovchi kitoblari tarqatilgan bo'lgani uchun algoritm so'zi chiqqan. U bu
mavzuda yozilgan asarlariga ko'ra, undan foydalanilgan so'z "algoritm"
ingliz tilida
taqriban 19-20 asrlar oʻrtalarida keng qoʻllanilmoqda.
3.
Algoritm qanday xossalarga ega bo‘lishi kerak?
Algoritm quyidagi xossalarga ega: aniqlik, tushunarlilik, ommaviylik, natijaviylik
va diskretlik.
Aniqlik va tushunarlilik - deganda algoritmda ijrochiga berilayotgan ko‘rsatmalar
aniq mazmunda bo‘lishi tushuniladi. Chunki ko‘rsatmalardagi noaniqliklar
mo‘ljallangan maqsadga erishishga olib kelmaydi. Ijrochiga tavsiya etiladigan
ko‘rsatmalar tushunarli mazmunda bo‘lishi shart, aks holda
ijrochi uni bajara
olmaydi.
Ommaviylik -deganda har bir algoritm mazmuniga ko‘ra bir turdagi masalalarning
barchasi uchun ham o‘rinli bo‘lishi, ya’ni umumiy bo‘lishi tushuniladi.
Natijaviylik -deganda algoritmda chekli qadamlardan so‘ng albatta natija bo‘lishi
tushuniladi.
Diskretlik -deganda algoritmlarni chekli qadamlardan tashkil qilib bo‘laklash
imkoniyati tushuniladi.
4.
Algoritm turlar?
Algoritmning uchta turi mavjud: chiziqli, tarmoqlanuvchi va
takrorlanuvchi(siklik).
Chiziqli algoritmlar - hech qanday shartsiz faqat ketma-ket bajariladigan
jarayonlardir.
Tarmoqlanuvchi algoritmlar - ma’lum shartlarga
muvofiq bajariladigan
jarayonlardir.
Takrorlanuvchi algoritmlar - biron bir shart tekshirilishi yoki biron parametrning
har xil qiymatlari asasida chekli ravishda takrorlanish yuz beradigan jarayonlardir.
5.
Algoritmlarni ifodalashning qanday usullari bor?
Algoritmlarni ifodalashning bir necha usullari mavjud:
1. Matematik ifodalash: Bu usulda, algoritmlar matematik formulalar, hisob-kitob
va raqamli operatsiyalarni qo'llab-quvvatlaydi.
2. Sekvensial yoki o'tish tartibini ta'rifi:Algoritmni bir-biridan keyingi qadamga
o'tkazish tartibi bilan ta'riflash. Bunda algoritm boshlang'ich vazifa, ma'lumot
qabul qilish, amallarni bajarish, va natijalarni chiqarish qadamlari bilan ifodalash
mumkin.
3. Bloklar (blok sxemalar) yordamida ifodalash:Algoritmlarni blok sxemalarda
ifodalashda, har bir amal alohida blok yoki almashtirish shaklida ifodalangan.
4. Natural tillarda yozish: Algoritmlarni oddiy matn yoki so'zlar yordamida
ta'riflash. Bu usul adashgan ma'lumotlar, tushunchalar va amallarni o'rganishga
yordam beradi.
5. Tanish dasturlash tillarida ifodalash: Algoritmlarni dasturlash tillarida, masalan,
Python, Java, C++, yoki boshqa tillarda ifodalash. Bu usul algoritmni dasturiy
ta'minotga o'tkazish va o'rganishni osonlashtiradi.
6. Funksiyalar yordamida ifodalash: Algoritmlarni alohida
funksiyalarga ajratish
va ularga asoslangan modullar sifatida ifodalash. Bu usul kodni tuzishni va qayta
ishlatishni osonlashtiradi.
