Hisobot tarkibi
Hisobot tarkibi quyidagilardan iborat bo‘lishi kerak:
1.Amaliy mashg’ulotning nomi va uni bajarishdan maqsad.
2.Modulyator prinsipial sxemasi.
3.SMX da o‘lchangan qiymatlar va uning asosida chizilgan grafik.
4.AMX da o‘lchangan qiymatlar va M=f(U) grafigi.
5.AM signallar ossillogrammalari.
Nazorat savollari
1. Modulyatsiya nima uchun kerak? Modulyatsiyaning qaysi asosiy turlarini bilasiz?
2. Amplituda modulyatsiya deb, qanday modulyatsiyaga aytiladi?
3. Nima uchun AM signallarini olish uchun elektr zanjiri nochiziqli bo‘lishi kerak?
4. Nochiziqli element VAXi qaysi darajali polinom bilan approksimatsiyalanganda amplituda modulyatsiyasi buzilishsiz bo‘ladi?
5. Modulyatsiya koeffitsiyenti nima? Uning ifodasini yozing. Modulyatsiya chuqurligi deganda nimani tushuniladi?
6. Garmonik shakldagi modulyatsiyalovchi signal bilan modulyatsiyalangan AM signal vaqt va spektr diagrammalarini chizing.
7. Siljish modulyatsiyali tranzistorli AM modulyator prinsipial sxemasini chizing.
8. SMX ta’rifini ayting.
9. Nochziqli elementning VAX asosida (analitik va grafik uslubda) qanday qilib SMX ni olish mumkin.
10. SMX asosida tranzistor (nochiziqli element) ish rejimi qanday tanlanadi?
11. Siljish kuchlanishi qiymatining o‘zgarishi AM signal shakliga qanday tanlanadi?
12. Tebranish konturi rezonans chastotasining yuqori chastotali tashuvchi U chastotasiga mos emasligi AM signal shakliga qanday ta’sir etadi?
13. Tranzistor yuklamasi rezistor (aperiodik) R bo‘lganda sifatli AM olish mumkinmi?
14.Tranzistor yuklamasi tebranish konturi asillligi (dobrotnost) amplituda modulyatsiyasi koeffitsiyentiga qanday ta’sir etadi?
Javoblar
1. Modulyatsiya, bir sinyalning boshqa bir sinyal yoki nosozlik bilan birlashtirilgan amalga oshirilgan sinfga o‘zgartirilmasini ifoda etadi. Modulyatsiyaning asosiy turlari amplituda modulyatsiyasi (AM), chastota modulyatsiyasi (FM) va faza modulyatsiyasi (PM) sifatida mavjud.
2. Amplituda modulyatsiyasi, asosiy sinyalning amplitudasi uchun qanchalik birlashmada o‘zgarish yuz berishi bilan amalga oshiriladi. Ushbu modulyatsiya turi sinus salma-shaklida bo‘lishi ko‘p.
3. Amplituda modulyatsiyasidan am signalini olish uchun elektr zanjiri nochiziqli (demodulyator) bo‘lishi kerak, chunki u amplituda modulyatsiyasi bilan modulyatsiya qilingan sinyalni asosiy sinyaldan tashqariga chiqaradi.
4. Amplituda modulyatsiyasi, nochiziqli element vaxtida kvadratlik polinom bilan approksimatsiyalanganda buzilmaydi.
5. Modulyatsiya koeffitsiyenti, modulyatsiya amplitudasi va asosiy sinyal amplitudasi orasidagi nisbatni ifodalaydi. U shu formulada ifodalangan: M = (A_m / A_c) x 100% (bu yerda M modulyatsiya koeffitsienti, A_m modulyatsiya amplitudasi, va A_c asosiy sinyal amplitudasi).
Modulyatsiya chuqurligi, modulyatsiya qilingan sinyalning signal to‘plamida yoki frekvensiya to‘plamida ma’lum bir chuqurligi e’tiboraga aladi.
6. Garmonik shakldagi modulyatsiyalovchi signalga (modulant) modulyatsiya qilingan am signaliga misol bo‘lishi mumkin. Vaqt va spektr diagrammalari o‘rniga, modulyatsiya qilingan amplituda vaqt bilan o‘zgaradi, spektr diagrammasida esa asosiy sinyal vaqt o‘qida yarim muxlysizliklarda joylashgan frekvensiya komponentlariga ega bo‘ladi.
7. Siljish modulyatsiyali tranzistorli AM modulyatorning prinsipial sxemasi quyidagicha bo‘ladi:
_______
| |
>
| 