|
1-amaliy: Tabiiy gazning kimyoviy tarkibi va ularning xossalari
|
| bet | 4/5 | | Sana | 01.12.2023 | | Hajmi | 156,55 Kb. | | #109270 |
Bog'liq 1-amaliy mashg\'ulotMassa ulushi. Komponentning massa ulushi xi (yi) komponent massasi mi ning aralashma massasi m ga nisbatiga teng: хi = mi / m.
Bunga kо‘ra, mi = m va xi =1.
2.1 -masala. Uch moy fraksiyalari quyidagi miqdorlarda aralashtirildi: m1 = 81kg; m2= 135kg; m3 = 54kg. Har bir fraksiya massa ulushlari aniqlansin.
Aralashmani umumiy masasini topamiz:
m=m1+m2+m3=81+135+54=270 кг.
Har bir fraksiyani massa ulushini aniqlaymiz:
Molyar ulush komponent mol soni Ni ni aralashmadagi shu komponentni umumiy mol soni N ga nisbati bilan ifodalanadi: = Ni /N.
Massa ulushi singari .
Massali tarkibni molyarga o’tkazish va aksincha hisoblash quyidagi formula bilan amalga oshiriladi:
bu yerda M – komponent molyar massasi, kg/mol.
2.2 - masala. Yuqoridagi 2.1. misolda topilganlarni fraksiya massa ulushini molyarga o’tkazing. Bunda, komponentlarni molyar massasi (kilogramm kilomollarda) quyidagiga teng:
М1=320; М2 =360; М3 =390.
Yechish. Yuqoridagi fraksiyalarni massa ulushlarini molyar massaga nisbatlari yig’indisini aniqlaymiz:
Har bir fraksiyani molyar ulushini topamiz
Olingan natijalarni tо‘g‘riligini tekshirish uchun molyar ulushlarni qо‘shamiz: 0,33+0,49+0,18=1. Yig‘indisi birga teng, demak qayta hisoblash tо‘g‘ri bajarilgan.
Hajmiy ulush Xvi (Xvi) deganda komponent hajmi Vi ni aralashma umumiy hajmi V ga nisbati tushuniladi: Xvi = Vi / V.
Hajmiy ulush massa va molyar ulush singari Xvi =1 bo’ladi.
Hajm tarkibini massa ulushiga o’tkazish va aksincha, har bir komponentning zichligi ni bilish zarur bо‘ladi:
Suyuq aralashmalar uchun hajmiy ulushni molyarga o’tkazish ancha murakkab, shuning uchun uni massa ulushi yordamida hisoblaniladi. Gazli aralashma tarkibi uchun ham hajmiy va molyar ulushlar bir xil ifodalaniladi.
2.3 - masalal. Gazli aralashma 95 m3 propan va 23 m3 etandan olingan. Propan va etanni zichliklari quyidagi 2,0037 kg/m3 va 1,3560 kg/m3 ga teng. Aralashma tarikibini hajmiy va massa ulushlarda ifodalang.
Yechish. Aralashmani umumiy hajmini topamiz:
V=95+23=118 м3.
Propanni hajmiy miqdori Xv1 =95/118=0,805,
Etanniki Xv2 =23/118=0,195.
Komponentlarni massa ulushi quyidagiga teng bо‘ladi:
Topshiriqlar
1. Berilgan ma’lumotlar asosida neftning dinamik qovushqoqligi aniqlansin. Neftning zichligi 876 kg/m3, 280 ml li neft kapillyar vizkozometr kamerasida 2 mm ichki diametrli vertikal trubkadan 440 sekundda oqib tushadi.
2. Zichligi r bo‘lgan neft V hajmli kapillyar viskozimetrning d mm li silindr trubkasidan t vaqtda oqib tushadi. Dinamik qovushqoqlik aniqlansin?
|
| |
