• Inernet bu – hozirgi zamon talabidagi yagona ommabop kompyuter tarmog’i hisoblanib, bizga barcha sohalarga oid noaniqlik ya’ni ongimizga mavhum bo’lgan
  • madaniyatiga nisbatan ustun mavqeda edi. Lekin postindustrial jamiyatning hosilasi




    Download 410,98 Kb.
    Pdf ko'rish
    bet3/4
    Sana22.02.2024
    Hajmi410,98 Kb.
    #160648
    1   2   3   4
    Bog'liq
    7-seminar

    madaniyatiga nisbatan ustun mavqeda edi. Lekin postindustrial jamiyatning hosilasi 
    bo’lgan axborotlashgan jamiyatga o’tilishi bilan axborot jamiyat va inson hayotining 
    hamma sohalarida asosiy resursga aylangach, axborot madaniyatining ko’lami va mavqei 
    ortgani aniq bo’lib qoldi. Endi axborot madaniyati tizim yasovchi kategoriya maqomiga 
    ko’tarildi, mutolaa madaniyati esa shu tizimning ajralmas qismi sifatida jamiyat va inson 
    hayotida o’rin tuta boshladi». Bugungi kunda axborot madaniyatini shakllantirish eng dolzarb 
    masalalardan biri hisoblanadi, chunki, axborot oqimining jadal o’sib borishi, taqdim etilayotgan 
    axborotlar orasidan kerakli, zaruriy va foydalilarini ajratib olish murakkab jarayondir. Buning 
    uchun har bir shaxs mustaqil fikrga ega, dunyoqarashi keng, axborotlar ummonidan o’zi uchun 
    kerakligini ajratib olish salohiyatiga ega bo’lishi lozim. Axborot madaniyatini shakllantirishning 
    bir nechta bosqichlari mavjud bo’lib, ular orasida yuqorida ko’rib o’tganimiz «axborot 
    savodxonligi»dan keyin eng muhimi bu kishilarning kitobxonlik madaniyatini yuksaltirishdir. 
    Inernet bu – hozirgi zamon talabidagi yagona ommabop kompyuter tarmog’i 
    hisoblanib, bizga barcha sohalarga oid noaniqlik ya’ni ongimizga mavhum bo’lgan 
    tushunchalar haqida ochiq, oddiy va ravon ma’lumot beruvchi axborot manbaidir. Tabiyki, 
    hozrgi kunda ushbu omilga bo’lgan ehtiyojmandlar soni kundan kunga ortib bormoqda. Mazkur 
    tarmoq butun dunyo miqyosida global tarmoqdir. Zero unda mavjud yangiliklardan xabardor 
    etuvchi matinlar, tasvir hamda ovoz hizmatlari va bir qator imkoniyatlar barcha jabhada katta 
    yengilliklarni yuzaga keltirayotgan bo’lsa-da, ammo ikkinchi tomondan insoniyatni beixtiyor 
    vertual olamga jalb etib bormoqda. Ayniqsa bu ta’sir doirasidan o’smir yoshlar ham yo’q emas. 
    Bu 
    borada 
    mutahasislarning 
    so’zlari 
    quydagi 
    natijalarni 
    isbotlamoqda: 
    internet tarmog’idagi ijobiylik insonning fan, soha va faoliyatiga bog’liq muhim aniq dalillarga 
    ega bo’lishida har tomonlama qulayligi va tegishli vaqt miqdorining tejalishiga olib kelishi kundek 
    ravshan, lekin qiziquvchanlik sababli Internet axborotlaridagi ortiqcha ma’lumotlarga haddan 
    ziyod berilib ketishlaridir. Izlanuvchanlik, fikriy rivojlanish, mushoxada, taxlil qilish qobilyati va 
    xotiraning o’tkirlik darajasini susaytirishga sabab bo’lmoqda. Ma’lumki, Internet vositasidan 
    foydalanish hech kimga majburiy bo’lmagan va insonning o’z tafakkuridan kelib chiqqan qonun 
    qoidalar asosida bo’lishi kerakligi hamda undagi me’yor talablari, ya’ni Internet tarmog’idan 
    axborotlarni to’g’ri tanlash har jihatdan o’rinlidir. Bundan ko’rinib turibdiki, ushbu tarmoq 
    vositasining o’z ichiga qamrab olgan axborotlar miqyosi shu qadar keng va ko’p ekanligi gohida 
    o’zimizga kerakli bo’lgan ma’lumotlarni ajratib olishimizda ham qiyinchilik tug’dirmoqda. 
    Barchamzga ma’lumki, Internetda ishlashimiz uchun qidiruv tizimining o’rni beqiyos. 
    O’zingizga kerakli barcha ma’lumotlarni shu kabi biron bir saytning “izlash” katakchasiga yozib, 
    chiqarilgan ko’pgina ma’lumotlar ichidan o’zingizga keraklisini tanlab olaverasiz yoki ma’lum bir 
    saytning manzili yodingizdan ko’tarildimi, yana o’sha qidiruv sistemalari yordamga keladigan 
    saytga aloqador kalit so’zlarini terasiz va qarabsizki o’sha sayt qarshingizda namayon bo’ladi. 
    Internet tarmog’ida: Yahoo, Google, Ref.uz singari yana boshqa nomlar bilan ataluvchi qidiruv 
    tizimlari mavjud. Yuqoridagi qidiruv dasturlari haqida batafsil va umumiy ta’rif berishda ularni 


    biror bir tizim orqali masalan, Google tizimini tushuntirish maqsadga muvofiq bo’ladi. 
    Bu kompaniya Internetdagi yetakchi qidiruv tizimi hisoblanadi, dunyo bo’ylab tarmoq 
    foydalanuvchilarning 
    o’ntadan 
    yettitasi 

    yoki 
    bu 
    ma’lumotlarni 
    topish ilinjida aynan mana shu saytga murojat qilishadi. Tizim har kuni 50 mlionga yaqin 
    so’rovlarni qabul qiladi, sakkiz milyardlab veb-sahifalarni ideksatsiya qiladi. U 101 tildagi 
    axborotni izlab topishi mumkin. Keyingi yillarda butun dunyo internet foydalanuvchilari orasida 
    keng ommalashib borayotgan Google tizimi 1998 – yil sentyabrda ishga tushgan. Hozirda bu 
    kompaniyaning qidiruv tizimlaridan tashqari yana bir qator foydali va qulay hizmatlari mavjud va 
    ular soni ortib bormoqda. Darhaqiqat, hozirda nafaqat Internet tarmog’i vujudga kelganligi, 
    bundan tashqari shu kabi jahonaro rivojlanib keayotgan turli – tuman axborot texnologiyalar yosh 
    avlodga ijobiy ta’sir kuchini o’tkazayotganligini bir tomondan quvonarli bo’lsa – da, ikkinchi 
    tomondan ularni turli salbiy saboqlardan asrash maqsadida tarbiyaviy muhitni kuchaytirishga 
    undaydi. Bugungi kunda xarbiy hizmatchilar radio–televideniye, matbuot Internet kabi vositalar 
    orqali rang barang axborot va ma’lumotlarni olmoqda. Jaxon axborot maydoni tobora kengayib 
    borayotgan shunday bir sharoitda xarbiylarimiz ongini o’rab – chirmab, uni o’qima, buni ko’rma 
    deb bir tomonlama tarbiya berish, ularning atrofini temir devor bilan orab olish hech shubhasiz 
    zamonning talabiga ham bizning ezgu maqsad – muddaolarimizga xam to’g’ri kelmaydi. 
    Nega deganda biz yurtimizda ochiq va erkin demokratik jamiyat qurish vazifasini o’z oldimizga 
    qat’iy 
    maqsad qilib qo’yganmiz va bu yo’ldan hech qachon qaytmaymiz. 
    Binobarin, biz davlatimiz kelajagi o’z qobig’imizga o’ralib qolgan holda emas, balki 
    umumbashariy va demokratik qadriyatlarni chuqur o’zlashtirgan holda tasavvur etamiz. Biz 
    istiqbolimizni taraqqiy topgan mamlakatlar tajribasidan foydalanib, davlat va jamiyat 
    boshqaruvini erkinlashtirish inson huquqi va erkinliklarini fikrlar rang – barangligini o’z 
    hayotimizda yanada kengroq joriy qilishda ko’ramiz. Biz butun ma’rifatli xalqaro hamjamiyat 
    bilan tinch – totuv, erkin va farovon hayot kechirish o’zaro manfaatli xamkorlik qilish 
    tarafdorimiz. Xozirgi zamon axborot tizimi uning, juda keng imkoniyatlaridan kelib chiqib aytish 
    mumkinki, O’zbekistonda axborot olish, saqlash, foydalanish va tarqatishning umumiy manfaat 
    va umumiy taraqqiyot nuqtai nazaridan boshqaruv mexanizmini yaratish, uning moxiyati va 
    unsurlarini chuqur anglash zarur bo’lib qolmoqda. Ana shu hayotiy extiyojdan kelib chiqib axborot 
    sohasida milliy xavfsizlikni ta’minlash tizimini yaratishning quydagi usullarini qo’llash 
    madaniyatini zarur deb hisoblaymiz:

    Download 410,98 Kb.
    1   2   3   4




    Download 410,98 Kb.
    Pdf ko'rish

    Bosh sahifa
    Aloqalar

        Bosh sahifa



    madaniyatiga nisbatan ustun mavqeda edi. Lekin postindustrial jamiyatning hosilasi

    Download 410,98 Kb.
    Pdf ko'rish