Suyuqlik va gazlarning xarakat tezliklari tovush tezligidan past bulgani uchun ularning harakat
qonunlari bir xil. Shuning uchun gidravlikada suyuqlik deyilganda gaz xam, suyuqlik xam
tushuniladi. Ularni bir-biridan ajratish uchun suyuqliklar tomchili, gazlar esa elastik suyuqlik
deb qaraladi
35. Gazlarni yuvib tozalash
.
Tozalash maqsadi, usullari, filtr, siklon, daraja, skruber, ajratish, parametrlar, qarshilik,
uyurmali, rotasion.
Gaz yuvuvchi qurilmalar quyidagi sinflarga bo‘linadi:
1) Fazalar kontakt yuzasining turiga ko’ra:
Suyuqlikni sochib beruvchi
Kuzgalmas va kuzgaluvchan nasadkali
Tarelkali - barbatajli va kupikli
Plyonkali - suv plyonkali sklonlar va uyurmali chang ushlagichlar.
2) Ish prnsipiga ko’ra
Gravitasion
Markazdan kochma
Zarba inersion
Oqimchali va mexanik gaz yuvuvchi qurilmalar
3) Energiya sarfiga ko’ra 3 guruxga bo‘linadi:
Past bosimli chang ushlagichlar - gidravlik karshiligi 1500 Pa gacha (suyuqlikni sochib beruvchi,
tarelkali, markazdan kochma va xokazo)
Urta bosimli chang ushlagichlar - karshiligi 1500 dan 3000 Pa gacha ( nasadkali, mexanik va
zarba inersion va xokaza)
Yukori bosimli qurilmalar (venturi trubasi, dezinegratorlar va xokazo)
Gaz yuvuvchi qurilmalarda
mexanik (markazdan kochma, ultra tovushli)
pnevmatik
(suyuqlikning sochilishi gaz yordamida amalga oshiriladi) va
elektr forsunkalar ishlatiladi
(forsunka suyuqlikni purkab beruvchi asbob).
Gazlarni changdan filtrlash yuli bilan tozalash turli govaksimon to‘siqlardan fydalanishga
asoslangan. Filtrlash jarayonida govaksimon to‘siqlardan gaz utib kentadi, gaz tarkibidagi
muallak xolida bo‘ladigan qattiq zarrachalar filtr to‘siqning yuzasida tutib kolinadi. Filtrlovchi
to‘siq sifatida paxtali ip va jun materiallar, sochiluvchi (qum, aktivlangan qumi) va keramik
materiallar ishlatiladi. Gazlarni tozalash uchun yengli filtrlar kup ishlatiladi. Yengli filtrlarda
bosim kuchining karshiligi 60 - 120 mm suv ustuniga teng. Yenglar kobik ostidagi trubali
to‘siqlarga maxkamlanadi. Changli gaz filtrlarning pastki qismidan kirib yengli tukimalarda
changlardan tozalanib, yuqoriga qarab xarakat qiladi. Changlar va mayda zarrachalar filtr
yenglarining teshiklarida qoladi. Vakt utishi bilan yenglarda chang katlami kupayib filtr
to‘siqlarning karshiligi ortib ketadi va natijada qurilmaning unumdorligi kamayadi. Shuning
uchun vakti-vakti bilan silkituvchi maxsus moslama yordamida filtr yenglari zarb bilan
silkitilib, yenglar ustidagi changlar tukiladi va shnek orkali tashkariga chikariladi.
