6-rasm. Tenglamani sonli yechish
va uning grafigini qurish
Root funksiyasi yordamida funksiya hosilasini nolga tenglashtirib, uning ekstremumini ham
topish mumkin. Funksiya ekstremumini topish uchun quyidagi ketma-ketlikni bajarish kerak:
1. Ekstremum nuqtasiga boshlangʻich yaqinlashishni
berish kerak;
2. Root funksiyasini yozib uning ichiga birinchi tartibli differentsialni va oʻzgaruvchini
kiritish;
3. Oʻzgaruvchini yozib
teng belgisini kiritish;
4. Funksiyani yozib teng belgisini kiritish.
Tenglamalar tizimini yechish. Mathcadda tenglamalar tizimini yechish Given…Find
hisoblash bloki yordamida amalga oshiriladi. Tenglamalar tizimini yechish uchun iteratsiya usuli
qoʻllaniladi va yechishdan oldin boshlangʻich yaqinlashish barcha noma’lumlar uchun beriladi (7-
rasm).
Tenglamalar tizimini yechish uchun quyidagi ketma-ketlikni bajarish kerak:
1. Tizimga kiruvchi barcha noma’lumlar uchun boshlangʻich yaqinlashishlarni berish;
2. Given kalit soʻzi
kiritiladi;
3. Tizimga kiruvchi tenglama va tengsizlik kiritiladi. Tenglik belgisi qalin boʻlishi kerak,
buning uchun Ctrl+= klavishlarini birgalikda bosish kerak boʻladi yoki Boolean (Bul operatorlari)
panelidan foydalanish mumkin.
7- rasm. Chiziqsiz tenglamalar
tizimini yechish
4. Find funksiyasi tarkibiga kiruvchi oʻzgaruvchi yoki ifodani kiritish.
Funksiyaga murojaat quyidagicha bajariladi: Find (x, y, z).
Bu yerda x, y, z – noma’lumlar.
Noma’lumlar soni tenglamalar soniga teng boʻlishi kerak.
