1-lekciya. Informatika oqıtıw metodikası pán sıpatında
Reje:
1. «Informatika» páni hám oqıw predmeti sıpatında qáliplesiwi.
2. «Informatika oqıtıw metodikası» nıń qıliplesiiwi
3. Informatika oqıtıw metodikası pániniń qáliplesiwine úles qosqan ilmpazlar
Informatika oqıw predmeti retinde informatika páni hám onıń
rawajlanıwı menen tıǵız baylanıslı. Sol sebepli « Informatika oqıtıw
metodikasi» páni birinshi náwbette informatika pániniń metodologiyasiga
tiykarlanadı. Óziniń juwmaqlarında ol tálim hám tárbiyanıń ulıwma
principlerıge tayanadi.
Bizge belgili, bul principler pedagogika hám didaktika tárepinen islep
shıǵıladı. Bunnan tısqarı, «Informatika oqıtıw metodikasi» páni fiziologiya
hám psixologiya pánleri tárepinen qabıl etilgen nizamlıqlardan da tikkeley
paydalanadı.
Tálim-tárbiyanıń tiykarǵı maqsetlerinen biri bolgan informatikanıń pán
retinde ayriqshalıǵı, onıń zamanagóy pánler sistemasında tutqan ornı hám
áhmiyetinen, házirgi jámiyet turmısındaǵı áhmiyetinen kelip shıqqan
halda « Informatika» pánin oqıtıwdıń maqsetlerin tómendegishe belgilew
múmkin:
•oqıwshılarda kompyuter sawatlılıǵın qáliplestiriw;
•
oqıwshilarda informaciyaǵa qayta islew, uzatıw hám odan
paydalanıw processleri haqqındaǵı bilimler tiykarların bekkem hám sanalı
ózlestirip alıwların támiyinlew;
•
oqıwshilarga dúnyanıń zamanagóy ilimiy kórinisin qáliplestiriwde
informaciya processleriniń áhmiyetin, jámiettiiń rawajlanıwında jańa
informaciya hám kommunikatsion texnologiyalardıń áhmiyetin ashıp
beriw;
•
komp'yuterlardan sanalı hám ratsional paydalanıw kónlikpelerin
qáliplestiriw.
«Informatika» pániniń pedagogikalıq wazıypaları insannıń ulıwma tálim
alıwı daǵı tiykarǵı wazıypaların sheshiwde qosatuǵın ózine has ulesi
menen anıqlanadı.
1. Oqıwshılarda informatika haqqındaǵı bilimdi qáliplestiriw hám olar
oylawın rawajlandırıw.
2. Ilimiy dúńyaǵa kózqarastı qáliplestiriw. Bul zárúrli wazıypanı
sheshiwde pútkil pedagogikalıq jámáát barlıq oqıw predmetlerin oqıtıw
processinde qatnasadı.
3. Milliy ideologiya ruwxında tárbiyalaw.
4. Oqıwshılardı ámeliy iskerlikke, miynetke, tálim alıwdı dawam ettiriwge
tayarlaw.
Joqarıdaǵı máselelerden hesh biri basqalarınan ajıratılǵan halda, bólek hal
etilmesligi kerek. Olar bir pútinlikte bir-biri menen bekkem baylanıslı
halda ámelge asırılıwı kerek. Oqıwshılar informatika tiykarların bekkem
iyelewleri tiykarındaǵana olardıń oylawın tárbiyalaw hám ilimiy dúńyaǵa
kózqarastı jaratıw múmkin. Ekinshi tárepden, logikalıq pikirlewge úyretiw
menengine, oqıwshılardıń informatikanı pán retinde onıń ayriqsha
táreplerin tereń túsiniwlerine erisiw múmkin.
Bunnan tısqarı, informatikanı oqıtıw processinde ámeliy iskerlikke
tayarlaw wazıypasın tuwrı sheshiwge erisiw ushın informatika stuldıń
ilimiyligin asırıw kerek. Tek ǵana tuwrı hám tereń juwmaqlar ete alsaǵana,
oqıwshılar hár bir máseleni sheshiwge sın kózqarastan hám dóretiwshilik
yondasha aladılar, jańa máseleler aldında ózlerin joǵatıp qoymaydılar hám
túrli shárt-shárayatlarda ónimli iskerlik kórsete aladılar. Sonıń menen
birge, ámeliy jumıs oqıwshılardıń dúnyaǵa kóz qarasın keńeytiredi jáne
onı jańa faktlar menen bayıtıwadı, hám de informatikadan bilim dárejelerin
asıradı, tereń, tolıq hám bekkem bolıwın támiyinleydi.
Informatikanı oqıtıw ushın oqıtıwshı dáslep «Informatika» pánin,
onıń usılların hám rawajlanıw tariyxın tereń iyelegen bolıwı kerek.
Informatika oqıtıw metodikası bul informatikanı oqıw predmeti retinde
hám de túrli jas daǵı oqıwshılarǵa informatikanı úyretiw procesiniń
nizamlıqların úyrenetuǵın fan bolıp tabıladı.
Informatika oqıtıw metodikası pán retinde XX ásirdiń ekinshi
yarımında, Ózbekstanda bolsa 1985 jıldan baslap qáliplesti. Buǵan tiykarǵı
faktor bolıp umumo'rta mekteplerge « Informatika hám esaplaw texnikası
tiykarlari» pániniń kiritiliwi boldı.
Informatika oqıtıw metodikası boyınsha birinshiler qatarında
akademikler V. Qobulov, M. Kamilov, T. Bekmurodov, professorler M.
Ziyoxo'jaev, A. Abduqodirov, M. Aripov, Ol. Yuldoshev, M. Begalov,
dotsent T. Azlarov hám basqalar tárepinen ilimiy izertlewler alıp barıldı
jáne bul tarawda arnawlı bir jetiskenliklerge de erisildi.
Ózbekstan Respublikası tálim sistemasına jańa buwın, orta -arnawlı
hám kásip-óner táliminiń kiritiliwi menen, informatika oqıtıwshıları ushın
« Informatika oqıtıw metodikasi» pánin jaratıw aktual máselelerden biri
bolıp qaldı.
Informatika hám informaciya texnologiyaların oqıtıw metodikası
páni boyınsha talaplar
informatika hám informaciya texnologiyalarınıń tálim sistemasında
tutqan ornı hám roli;
informatika hám informaciya texnologiyaların oqıtıw metodikasınıń
pedagogika, psixologiya pánleri menen baylanıslılıǵı ;
informatika hám informaciya texnologiyaların oqıtıw metodları hám
texnologiyaları tariyxı ;
informatika hám informaciya texnologiyaları boyınsha jaratılǵan
sabaqlıqlar, qóllanbalardıń qásiyetleri tuwrısında oyda sawlelendiriwge
ıyelewi;
informatika hám informaciya texnologiyaların oqıtıw metodikasınıń
matematika hám basqa pánler menen baylanıslılıǵı ;
informatika hám informaciya texnologiyaların oqıtıw metodları,
texnologiyaları, olardıń teoriyalıq tiykarları ;
ulıwma
orta
bilim
beriwde
informatika
hám
informaciya
texnologiyaların o'kitishning maqseti, mazmunı hám wazıypaları ;
orta arnawlı, kásip-óner táliminde informatika hám informaciya
texnologiyaların oqıtıwdıń maqseti, mazmunı hám wazıypaları ;
informatika hám informaciya texnologiyaların oqıtıwda didaktik
principler;
informatika hám informaciya texnologiyaların oqıtıwda onıń bólimleri
hám baplarına tán qásiyetleri;
informatika hám informaciya texnologiyaları boyınsha sabaqtan tısqarı
islerdi biliwi hám olardan paydalana alıwı ;
Házirgi waqıtta sol zat ayqın bolıp qalıp atırki, ol yamasa bul mámleket
XXI asirde múnásip orın iyelewi hám basqa mámleketler menen
ekonomikalıq jarısta teń qatnasıwı ushın, óz ekonomikalıq dúzilisi, ústin
turatuǵınlıǵın, baylıqları, institutların qayta qurıw hám sanaatın
informaciya sistemaları talaplarına maslastırıwı kerek.
Biziń Respublikamız da ǵárezsizlik sebepli informaciyalasqan jámiyet
tárep kirip barıp atır.
Bul másele Prezidentimiz hám húkimetimizdiń dıqqat orayında
birinshi tımsallalar qatarında turıptı. Kibernetika hám informatika
salasında ilimiy-izertlew jumısların aparıw hám xalıq xojalıǵına engiziw
maqsetinde 1956 jılda akademikalıq M. T. O'rozboev tiń háreketi menen
Ózbekstan Pánler Akademiyası quramında, V. I. Romanovskiy atlı
Matematika institutı qasında Esaplaw texnikası bólimi ashıldı.
| 