5,Maʼlumotlar bazasini shakllantirishda texnologiyalar perspektivalari.
Hozirgi kunda inson xayotida MBda kеrakli axborotlarni saqlash va undan oqilona foydalanish juda muxim rol o’ynaydi. Sababi jamiyat taraqqiyotining qaysi jabxasiga nazar solmaylik o`zimizga kеrakli ma'lumotlarni olish uchun albatta, MBga murojaat qilishga majbur bo’lamiz. Demak, MB ni tashkil qilish axborot almashuv texnologiyasining eng dolzarb hal qilinadigan muammolaridan biriga aylanib borayotgani davr taqozasidir. Ma'lumki, MB tushunchasi fanga
kirib kеlgunga qadar, ma'lumotlardan turli ko’rinnshda fondalanish juda qiyin edi. Dastur tzuvchilar ma'lumotlarni shunday tashkil qilar edilarki u faqat karalayotgan masala uchungina o’rinli bo’lardi.
Har bir yangi masalani xal qilishda Ma'lumotlar qaytadan tashkil qilinar va bu xol yaratilgan dasturlardan foydalanishni qiyinlashtirar edi. Biz foydalanadigan axborot hajmi kattalashib borgan sari uni boshqarish murakkablashib boraveradi. Savol kelib chiqishi tabiiyki, qanday qilib internet tarmog’idagi qidiruv saytlari biz qidirgan axborotni sekundlar ichida minglab muqobillari bilan birga topib beradi? Qanday qilib normativ-huquqiy hujjatlar to`plamidan iborat elektron axborot tizimlari bizning so`rovga mos hujjatlarni bir lahzada topib beradi? Javob oddiy, bularning hammasi berilganlar bazasini boshqarish tizimlari (keyingi o`rinlarda BBBT) orqali amalga oshiriladi. BBBT uchun ko`p dasturiy ta‟minotlar ishlab
chiqilgan, misol uchun SQL Server, Oracle, MySQL, MS Access va h.k.
Baza bu – ishlov berilmagan elementlar bo`lib,
ularning ichiga matn, son,tasvir, audio va videolar kirishi mumkin. Masalan, matn klaviaturadakiritiladi, ovoz
kompyuter mikrofoni orqali, fototasvirlar raqamli kamera,video va uning ovozi esa raqamli videokamera orqali yoziladi hamdakompyuterning xotirasiga saqlanadi. Ma’lumotlar deb, ma’lum
bir shaklda qayd qilingan, qayta ishlash,saklash va uzatish uchun yaroqli xabarga aytiladi. Ma’lumotlar
bazasi deb, kompyuter xotirasida saqlanadigan bir-birigabog’liq bo’lgan bir predmet sohadagi ma’lumotlarning to’plamidir. Ushbuta’rifdan quyidagi xulosalar kelib chikadi. Kompyuterlar axborotlarni ma’lumotlar bazasi asosida ishlov beradi.Masalan, universitetning ma’lumotlar bazasi deganda, o`quv
xonalari, o`quvfanlari, o`quv soatlari, o`qituvchilar va talabalar haqidagi ma’lumotlarni o`zichiga oluvchi baza tushuniladi.
Talaba darsga kelganda, bazani boshqaruvchimaxsus xodim. Kompyuterga bir nechta elementlar kiritib, uni darsgakirishiga ruxsat beradi. Maxsus xodim undan tashqari talabaning fototasviriniKompyuterga kiritish uchun raqamli kameradan ham foydalanadi. Kompyuterningasosiy xotira qurimasi qattiq disk (HHD) da saqlanadi. Keyin esa kompyuteryangi ishlov berilgan talaba haqidagi ma’lum bo’ladi
