|
1-ma’ruza kompyuter arxitekturasining rivojlanish bosqichlari, zamonaviy kompyuterlarning arxitekturasi tamoillari va klassifikatsiyasi reja
|
| bet | 5/11 | | Sana | 30.05.2024 | | Hajmi | 409,84 Kb. | | #257873 |
Bog'liq 1-ma\'ruzaMikrokompyuterlar. Mikrokompyuterlar juda xam ko‘p va ko‘p turlidir. Ular o‘rtasidagi bir necha guruxostilarini ajratib ko‘rsatishimiz mumkun (1.6-chizma).
1.6-chizma.Mikrokompyuterlarning turlari.
Ko‘p foydalanuvchili mikrokompyuterlar – bular quvvatli mikrokompyuterlar, bir necha vidioterminallar bilan jixozlangan va vaqtni taqsimlash ish tartibida faoliyat ko‘rsatadi, bu unda bir necha foydalanuvchi samarali ishlashiga imkon beradi.
Shaxsiy kompyuterlar – bitta foydalanuvchi ishlatadigan mikrokompyuter, ommaboplik va unversallik ta’lablariga javob beradi.
Ish stansiyalari (workstation) - xisoblash tarmoqlarida bitta foydalanuvchi tomonidan ishlatishga mo‘ljallangan, ko‘pincha ma’lum ko‘rinishdagi ishlarni bajarishga maxsuslashtirilgan (grafik, muxandislik, matbaa va xokazo).
Serverlar (server) – xisoblash tarmoqlaridagi ko‘p foydalanuvchi uchun quvvatli mikrokompyuterlar, tarmoqning barcha ish stansiyalaridan keluvi so‘rovlarga ishlov berish uchun ajratilgan.
Tarmoq kompyuterlari (network computer) – soddalashtirilgan mikrokompyuterlar, tarmoqda ishlashni va tarmoq resurslariga ega bo‘lishni taminlovchi, ko‘pincha ma’lum turdagi ishlarni bajarishga maxsuslashtirilgan (tarmoqqa ruxsat etilmagan ega bo‘lishni ximoyalash, tarmoq resurslarini ko‘rishni tashkillashtirish, elektron pochta va xokazo).
Shaxsiy kompyuterlar. Shaxsiy kompyuterlar (ShK) mikrokompyuterlar guruxiga ta’luqli bo‘lib, lekin ular ommaviy tarqalganligi uchun aloxida diqqatga sazovordir. ShK tadbiq etilishdagi ommaboplik va universallik ta’lablarini bajarish uchun quyidagi sifatlarga ega bo‘lishlari kerak:
narxining arzon bo‘lishi;
atrof muxitga maxsus ta’labsiz aloxida ishlata olishlik;
arxitekturasining moslashuvchanligi, boshqarishda, ilim-fanda, ta’limda, ro‘zg‘orda va boshqa turli soxalarda tadbiq etilishiga uni moslashtirib beradi;
xech qanday maxsus tayyorgarchiliksiz foydalanuvchining operatsion tizimining va boshqa dasturiy ta’minotlarining do‘stonaligi (ishlata olishligi);
ishlashining yuuqori ishonchliligi (birinchi buzulishgachan ishlash vaqti 5000 soatdan ko‘p).
Shaxsiy kompyuterlar orasida birinchi navbatta IBM (International Business Machine Corporation) firmasining kompyuterlarini qayd qilib o‘tish kerak:
IBM PC XT (Personal Computer eXtended Technology);
IBM PC XT (Personal Computer Advanced Technology) 80286 (16-razryadli) mikroprotsessorlarida;
IBM PS/2 8030 – PS/2 8080 (PS Personal System, quyidagilardan tashqaribarchasi PS/2 8080, - 16- razryadli, PS/2 8080 – 32- razryadli);
IBMPCAT80386 va 80486 mikroprotsessorlarida (32 - razryadli);
IBMPCATPentiummikroprotsessorda – Pentium 4 (64- razryadli);
IBMPCATVLIW turidagi mikroprotsessorda: Itanium, Crusoe (64- razryadli);
IBMPCATCore (64-razryadli) mikroprotsessor oilasida;
Amerikada quyidagi firmalar tomonidan ishlab chiqariladigan kompyuterlar xam keng tarqalgan va taniqli: Apple (Macintosh), Compaq Computer, Hewlett-Packard, Dell, DEC (Digital Equipment Corporation), shuningdek Angliya firmalari: Spectrum, Amstrad; Fratsiya: Micral; Italiya: Olivetti; Yaponiya: Toshiba, Matsushita (Panasonic) va Partner.
Xozirgi vaqtda eng ko‘p tarqalgan shaxsiy kompyuterlar IBM firmasining kompyuterlaridir, ularning birinchi modellari 1981 yili ishlab chiqarilgan va ularga o‘xshashini boshqa firmalar xam ishlab chiqargan. Lekin ular unchalik ko‘p tarqalmagan Apple (Macintosh) firmasi ishlab chiqargan kompyuterlar dunyoda tarqalganligi bo‘yicha 2-o‘rinni egallaydi.
Xozirgi vaqtda kompyuterlarning eng ko‘p tarqalgan modeliga Pentium 4 va Core 2 mikroprotsessorli IBM PC kompyuterlari kiradi.
Xozirgi zamon kompyuter modellarning umumlashtirilgan ko‘rsatgichlari 1.2 jadvalda keltirilgan.
Rossiya sanoati (MDX davlatlari) quyidagi mikrokompyuterlarni ishlab chiqarmoqda:
Apple-mos – “ Elektronika MS-1201”; “Elektronika 85”, “Elektronika 32” asosidagi muloqat xisoblash mashinasi DVK-1 - DVK-4 va boshqalar;
IBMPC-mos – YeS 1840 –YeS 1842, YeS 1845, YeS 1849, YeS 1861, “Iskra 1030”, “Iskra 4816”, “Neyron I9.66” va xokazo.
Shaxsiy kompyuterlarni qator ko‘rsatgichlari bo‘yicha turlarga ajratish mumkun. Avlodlar bo‘yicha shaxsiy kompyuterlar quyidagi tartibda guruxlarga bo‘linadi:
1-avlod – 8-bitli protsessorlar ishlatilgan;
2-avlod – 16-bitli protsessorlar ishlatilgan;
3-avlod – 32-bitli protsessorlar ishlatilgan;
4-avlod – 64-bitli protsessorlar ishlatilgan.
Ko‘rsatgichlar
|
Mikroprotsessor turi
|
80486 DX
|
Pentium
|
Pentium Celeron
|
Pentium II
|
Pentium III
|
Pentium 4
|
Core 2 Duo
|
Takt chastotasi, MGs
|
50 - 100
|
75 -200
|
330-800
|
220-500
|
500-900
|
1000-3600
|
1000-3000
|
Razryadligi, bit
|
32
|
64
|
64
|
64
|
64
|
64
|
64
|
OXQ sig‘imi, Mbayt
|
4, 8, 16
|
8, 16,32
|
32, 64, 128
|
32, 64, 128
|
64, 128, 256
|
256, 512, 1024
|
512, 1024, 2048
|
KESh sig‘imi, Kbayt
|
256
|
256, 512
|
128, 256, 512, 1024
|
256, 512, 1024
|
256, 512, 1024
|
512, 1024, 2048
|
2048, 4096
|
MDJ sig‘imi, Gbayt
|
0,8 – 2,0
|
1,0 – 6,4
|
4,3-20,0
|
6,4-20,0
|
10,0-50,0
|
100,0-250,0
|
100,0-1000,0
|
1.2 jadval. IBM PC ShK modellarning umumlashtirilgan ko‘rsatgichlari.
Konstruktiv tuzilishi bo‘yicha kompyuterlar 1.7-chizmada ko‘rsatilgan turlarga ajratilishi mumkun.
|
|
Bosh sahifa
Aloqalar
Bosh sahifa
1-ma’ruza kompyuter arxitekturasining rivojlanish bosqichlari, zamonaviy kompyuterlarning arxitekturasi tamoillari va klassifikatsiyasi reja
|
