|
*1-mavzu. Kimyoviy ishlab chiqarish asoslari Reja *1 Kimyoviy texnologiya *2 Kimyoviy texnologiyaning rivojlanishi haqida qisqacha ma’lumot, *3 Kimyoviy ishlab chiqarish
|
bet | 5/8 | Sana | 23.01.2024 | Hajmi | 226,33 Kb. | | #143733 |
Bog'liq 1- mavzu*Misr, xitoy, arab, yevropalik alkimyogarlar yangi mahsulotlar hisoblanmish sulfat kislota, nitrat kislota, arsenat kislota, sulema, novshadil spirt va boshqalar olishni yo‘lga qo‘yishdi. Ular qimmatbaho metallar va farmasevtik kimyo yo‘nalishlarini vujudga keltirishga muvaffaq bo‘lishdi. Qadimiy hunarmandlarning ishlari ga asoslanib sintezlar qilish, ularni tartibga solish ishlari, vaqti kelib, kimyoning fan sifatida rivojlanishiga turtki berdi. Arab alkimyogari Abu ar-Roziy o‘zining «Sirlar kitobi»da (X asr) turli kimyoviy uskunalar va jarayonlarni tasvirladi, moddalarning tuproq minerali, o'simlik va hayvon xomashyolariga bo‘lingan klassifikatsiyasini yaratdi, kalsinasiyalash, erish, quyultirish, filtrlash, distillash va amalgamalash jarayonlarini tushuntirib berdi. *0 ‘rta asrlarda 0 ‘rta Osiyoda, jum ladan, Vatanimizda kulolchilik, keramika, turli bo‘yoqlar, sirka, sharbat, sharob, gazmol va boshqa mahsulotlami ishlab chiqarish yo'lga qo'yilgan edi. Jobir ibn Xayyom shogirdlari Samarqand, Buxoro, Xiva va boshqa shaharlarda tajribalar o‘tkazib, alkimyoning rivojiga o‘z hissalarini qo‘shganlari ma’lum. XIX asrda Toshkentda suvni tahlil qiluvchi laboratoriya tashkil qilinganligi ma’lum. Zargarlarimiz turli toshlar, qimmatbaho metallar va boshqa hunarmandchilik buyumlarini dunyo bozoriga olib chiqqanlarini tarixdan bilamiz. *XIX asrda dunyoning qator mamlakatlarida sifatli kimyoviy mahsulotlar ishlab chiqarila boshlandi. Fransuz kimyogari N.Leblantomonidan 1789 yili sintetik sodaning quyidagi yo‘l bilan olinishi katta ahamiyatga ega bo‘ldi: *XIX asrda dunyoning qator mamlakatlarida sifatli kimyoviy mahsulotlar ishlab chiqarila boshlandi. Fransuz kimyogari N.Leblantomonidan 1789 yili sintetik sodaning quyidagi yo‘l bilan olinishi katta ahamiyatga ega bo‘ldi: *N a2SO4 + 2C + C aCO3 =N a,CO3 + 2CO2 + CaS *Mazkur reaksiya sanoat uchun yetishmovchi natriy sulfatni ishlab chiqarishga sarflanadigan sulfat kislota sanoatining kengayishi va rivojlanishiga turtki bo‘ldi:
|
|
Bosh sahifa
Aloqalar
Bosh sahifa
*1-mavzu. Kimyoviy ishlab chiqarish asoslari Reja *1 Kimyoviy texnologiya *2 Kimyoviy texnologiyaning rivojlanishi haqida qisqacha ma’lumot, *3 Kimyoviy ishlab chiqarish
|