|
-MAVZU: ITALIYA QISHLOQ XO`JALIGI TARMOQLARI
|
| bet | 13/16 | | Sana | 26.05.2024 | | Hajmi | 9,08 Mb. | | #254471 |
Bog'liq JAHON IJTIMOIY-IQTISODIY GEOGRAFIYASI FANIDAN 20-MAVZU15-MAVZU: ITALIYA QISHLOQ XO`JALIGI TARMOQLARI
Mamlakatning iqtisodiy tarmoqlaridan biri boʻlgan Italiyada qishloq xoʻjaligi miloddan avvalgi 5-ming yillikdan boshlab rivojlangan. XX asrda Italiya asosan qishloq xoʻjaligi mamlakatidan sanoat mamlakatiga aylandi. Natijada, qishloq xoʻjaligida (shu jumladan, qishloq xoʻjaligi va baliqchilikda) ish bilan bandlik keskin pasayib ketdi, yaʼni 43% dan (1860-yilda) 3,8% gacha (2000-yilda)[3][4] tushib ketdi.
Oxirgi milliy qishloq xoʻjaligi aholini roʻyxatga olish maʼlumotlariga koʻra, 2010-yilda qishloq xoʻjaligida 891,000 kishi band boʻlgan, asosan erkaklar (jami 71,3%) va Janubiy Italiyada (erkaklar jami 46,8%) rezidentlardir. 2010-yilda Italiya qishloq xoʻjaligi maydoni 17,800,000 ha (1.915976054174×1012 kv. ft) ga teng edi, shundan 12,700,000 ha (1.367016622922×1012 kv. ft) ishlatiladi va qishloq xo‘jaligi yerlari Janubiy Italiyada (63%) toʻplangan.
Oxirgi milliy qishloq xoʻjaligi aholini roʻyxatga olish maʼlumotlariga koʻra, 2010-yilda 1,6 million fermer xoʻjaligi (2000 yildan −32,4%) 12,700,000 ga yoki 31,382,383 akr (63% Janubiy Italiyada joylashgan) ni egallagan. Aksariyat qismi (99%) oila tomonidan boshqariladi va kichik, oʻrtacha atigi 8 ga (20 akr) maydon. Qishloq xoʻjaligida foydalaniladigan umumiy yer maydonidan (oʻrmon xoʻjaligi bundan mustasno) gʻalla maydonlari 31%, zaytun bogʻlari 8,2%, uzumzorlar 5,4%, sitrus bogʻlari 3,8%, qand lavlagi 1,7%, bogʻdorchilik 2,4%ni tashkil qiladi. Qolgan qismi asosan yaylovlarga (25,9%) va ozuqa donlariga (11,6%) ajratiladi.
Italiyaning shimoliy qismida asosan makkajoʻxori, guruch, qand lavlagi, soya, goʻsht, meva va sut mahsulotlari yetishtiriladi, janubda esa bugʻdoy va sitrus mevalari yetishtirishga ixtisoslashgan. Chorvachilikda 6 million bosh qoramol, 8,6 million bosh choʻchqa, 6,8 million bosh qoʻy, 0,9 million bosh echki bor. Italiyada baliq ovlash sanoatining ovlash va akvakulturadan, shu jumladan qisqichbaqasimonlar va mollyuskalardan yillik umumiy ishlab chiqarishi taxminan 480 ming tonnani tashkil qiladi[5
Italiya dunyodagi eng yirik vino ishlab chiqaruvchisi va zaytun moyi, mevalar (olma, zaytun, uzum, apelsin, limon, nok, oʻrik, findiq, shaftoli, gilos, olxoʻri, qulupnay va kivi) va sabzavotlar (ayniqsa, artishok va pomidor)ishlab chiqaruvchilardan biri hisoblanadi. Eng mashhur italyan vinolari, ehtimol, Tuscan Chianti va Piedmontese Barolo. Boshqa mashhur vinolar — Barbaresco, Barbera d'Asti, Brunello di Montalcino, Frascati, Montepulciano d’Abruzzo, Morellino di Scansano, Amarone della Valpolicella DOCG va sharoblardan Franciacorta va Prosecco mashhur. Italiya ixtisoslashgan sifatli mahsulotlar, xususan, yuqorida aytib oʻtilgan vinolar va mahalliy pishloqlar koʻpincha DOC/DOP sifat kafolati yorliqlari ostida himoyalangan.
|
| |
