|
-MAVZU: GERMANIYA SANOAT TARMOQLARI
|
| bet | 12/16 | | Sana | 26.05.2024 | | Hajmi | 9,08 Mb. | | #254471 |
Bog'liq JAHON IJTIMOIY-IQTISODIY GEOGRAFIYASI FANIDAN 20-MAVZU14-MAVZU: GERMANIYA SANOAT TARMOQLARI
Germaniya – dunyoning iqtisodiyoti yuqori darajada rivojlangan davlatlardan biri. Yalpi ichki mahsulotning 70% xizmat koʻrsatish sohasiga toʻgʻri keladi, qolgan 29% esa sanoat va qurilishga toʻgʻri keladi. Xizmat koʻrsatish sohasi GFR iqtisodiyotining asosini tashkil qiladi. Hozirgi paytda telekommunikatsiya va axborot tarmoqlari jadal rivojlanib bormoqda. GFRning bank-moliya sektori Yevropa Ittifoqidagi eng qudratli sektordir. Dunyoning eng yirik 50 bankidan 8 tasi Germaniyaga qarashli. ITTKI tizimiga Germaniyaning YIMlarining 2,5% sarflanadi. Xizmat koʻrsatish sohasida ijtimoiy xizmatlarga alohida joy ajratilgan. Ijtimoiy ehtiyojlarga ajratiladigan asosiy mablagʻlar nafaqaxoʻrlar pensiyasi (xarajatning 1/3 qismi) va ishsizlik boʻyicha nafaqalarga sarflanadi. Germaniya aholini tibbiy yordam muassasalari bilan taʼminlash boʻyicha dunyoda yetakchi oʻrinni egallagan. Shuningdek,mamlakatda turizm yaxshi rivojlangan.
Germaniyadagi eng muhim va/yoki eng yirik sanoat avtomobilsozlik sanoatidir. Uning yillik aylanmasi taxminan 438 milliard yevroni tashkil qiladi. Mercedes (DAX-da ham), Audi yoki BMW avtomobillari butun dunyo bo'ylab status belgilari sifatida qabul qilinadi. Va, albatta, kim Porsche ni orzu qilmagan ? Ikkinchi sektor darhol xayolingizga kelmasligi mumkin, ammo bu Germaniya iqtisodiyoti uchun juda muhim va mahalliy texnologiyaning mukammal namunasi: mashinasozlik sanoati . Uning sotuvi deyarli 256,88 milliard yevroni tashkil qiladi. Avvalo, Krones, Harro Höfliger va KHS kabi o'rta kompaniyalar aniq, xavfsiz va ishonchli ishlab chiqarish jarayonlarini ta'minlaydi.butun dunyoda - masalan, oziq-ovqat va ichimliklar ishlab chiqarishda yoki farmatsevtika mahsulotlarini ishlab chiqarishda.
Kimyo -farmatsevtika sanoati yiliga 198,27 milliard yevro sotuv hosil qiladi , bu esa uni Germaniya iqtisodiyotining yana bir muhim tarkibiy qismiga aylantiradi. BASF, Bayer va Merck kabi nemis kompaniyalari yuqori raqobatbardosh global bozorda yirik o'yinchilar qatoriga kiradi. Shu bilan birga, oziq-ovqat sanoati yiliga qariyb 185,3 milliard yevroni aylantiradi . Siz muntazam ravishda yeyayotgan va ichadigan ko'p narsalarni chet eldagi supermarketlar javonlarida ham topishingiz mumkin - ayniqsa nemis pivosi butun dunyoda mashhur. 181,6 milliard evro bilan elektronika sektori keyingi o'rinda turadi. Siemens bilan bir qatorda Infineon ham bor, masalan, nemis kompaniyasi bu sohada yillar davomida muvaffaqiyatli faoliyat yuritib kelmoqda.
Germaniyada tosh, qoʻngʻir koʻmir (dunyoda 1-oʻrin) va kaliy tuzlari qazib olinadi. Olingan tabiiy gaz mamlakat ehtiyojining faqat 1/3 qismini qoplaydi. Germaniyada elektr quvvatini asosan AES (30%) va IES (63%) ishlab chiqaradi. Mamlakatda mashinasozlik sanoati yetakchi oʻrinni egallaydi, u sanoatning 1/2 va eksport mahsulotlarining 1/2 qismini tashkil qiladi. Mamlakat dunyoda yengil avtomobillar ishlab chiqarish boʻyicha 3-oʻrinda turadi (yiliga 5 mln. dan ortiq). Germaniyada raketa, fuqarolik samolyotlari va harbiy samolyotlar, sunʼiy yoʻldoshlar, radarlar, masofaga uzatuvchi asboblar, aviatsiya va raketa dvigatellari ishlab chiqariladi, shuningdek, nazoratoʻlchash apparatlari, tibbiy jihozlar, axborot texnikasi, robototexnika, maishiy texnika, raketasozlik va optik mexanika sanoatlarida ham ishlab chiqarish yaxshi yoʻlga qoʻyilgan.
Germaniya kimyoviy mahsulotlar eksporti boʻyicha dunyoda 1-oʻrinda turadi. Kimyo sanoatida plastmassa, sunʼiy tola va kauchuk ishlab chiqarish yaxshi rivojlangan. Bundan tashqari dori-darmon ishlab chiqarish boʻyicha mamlakat dunyoda 2-oʻrinda turadi. Mamlakatda matbaachilik juda yaxshi rivojlangan. Germaniya sanoatining eng qadimiy sohalari boʻlmish qora metallurgiya va oziq-ovqat sanoatlari inqirozga yuz tutgan. Pivo va tamaki ishlab chiqarish boʻyicha Germaniya YIda yetakchi oʻrinda turadi. Germaniya qishloq xoʻjaligida chorvachilik muhim rol oʻynaydi. U qishloq xoʻjaligi mahsulotlarining 2/3 qismini ishlab chiqaradi. Germaniya YIda yirik qoramollar boʻyicha 2-oʻrin, choʻchqalar boʻyicha 1- oʻrinda turadi. Ekin yerlarining 2/3 qismiga asosan bugʻdoy, afa, suli va qora bugʻdoy ekiladi. Germaniyaning janubi gʻarbida milliy vinochilik asosi boʻlmish uzumchilik rivojlangan. Germaniya uskunalar, transport vositalari, dori-darmon va tikuvchilik mahsulotlarini eksport qiladi[1].
|
| |
