|
1. Musiqa akustikasi?
|
| bet | 14/57 | | Sana | 22.02.2024 | | Hajmi | 221,56 Kb. | | #160941 |
Bog'liq 1. Musiqa akustikasi -fayllar.org23. Shryoder diffuzori?
24. Akustik diffuzorning qo‘llanilish sohalari?
25. Tovushning erkin fazoda tarqalishi?
Agar tovush manbadan har tomonlama tarqliyotgan bo’lsa,boshqacha qilib aytganda tovush
energiyasi hamma tomonga bir hil tarqalsa(masalan fazoda samolyot tovushi tarqalishi) tovush
bosimi faqat masofaga bog’liq bo’ladi va manbadan har 2 baravar masofaga uzoqlahsganda 6
db ga kamayadi.
Агар товуш манбаи йўналтирилган бўлса, (масалан радиокарнай каби), товуш босими
сатҳи (Уровень Звукового Давления-УЗД) масофадан ташқари товуш нурланиш ўқи
нисбий бурчагига ҳам боғлиқ бўлади.
Биз эшитадиган товуш 2 хил: ҳаво орқали ҳамда атрофни ўраб турган конструкциялар
орқали бинога сингади. Шунингдек, шовқиннинг ҳам 2 тури мавжуд.
Ҳаво шовқини - қўшни хонадаги инсонлар суҳбати ёки телевизор овози.Структуравий
шовқин - мебелни полда бир жойдан иккинчи жойга суриш ёки тўқмоқ (молоток)
тақиллаши ёки қўшниларнинг марказий иситиш мосламаларининг тақиллатиши
(отпление)
Очиқ фазода - тўғри товуш тарқалади.
Ёпиқ фазода - тўғри товуш + олдиндан қайтган товуш + реверберация.
Ovoz tarqalishi muhit talab qiladi.Vakumda tovush to’lqinlari tarqala olmaydi,chunki vakumda
tebranish yuz bermaydi.Buni oddiy tajribada ko’rib o’tamiz.Shisha qo’ng’iroq ostiga elektr
qo’ng’iroqni qo’yib qo’ng’tiroq ostidan havo chiqarib yuborilganda qo’ng’iroq ovozi butunlay
to’xtaguncha zaiflashib borishini kuztish mumkin.
Endi biz tovushning turli muhitlarda gazlarda,suyuqlikda va qattiq jismlarda tarqalishini ko’rib
o’tamiz.
Tovushning havoda tarqalishi:
1636-yilda fransuz olimi M.Mersen birinchi marta ovozni havoda tezligini o’lchagan.Hisob-
kitoblarga ko’ra 20 C da havoda tovush tezligi 343 m/s yokida 1235 km/soat ga tengligi kelib
chiqgan.Tovush tezligi muhitning haroratiga bog’liq harorat oshishi biolan oshadi pasayganda
pasayadi.0 C da havoda tovush tezligi 331 m/s ga tengdir.
Tovush turli gazlarda har-xil tezlik bilan tarqaladi,Masalan
Vodorodda 1284 m/s ga,geliyda 985 m/s ga kislorodda 316 m/s ga teng.
|
| |
